8 Μάρτη 2019: Η αναγέννηση του ελληνικού φεμινισμού

Εκείνη την (όχι και τόσο παλιά) εποχή όπου μας ξεβλάχευε ο Πέτρος Κωστόπουλος, από τη mainstream σκοπιά ο φεμινισμός θεωρούταν ό,τι πιο ξεπερασμένο και οπισθοδρομικό, ένα γραφικό κατάλοιπο της δεκαετίας του ’70.  Μια σύγχρονη εκδοχή του παλιού (κακού) σεξιστικού λόγου έμοιαζε να κυριαρχεί.

Φεμινίστριες και φεμινιστικές ομάδες προφανώς υπήρχαν -ποτέ δεν έπαψαν να υπάρχουν. Σταδιακά όμως το φεμινιστικό κίνημα υποχώρησε κι έγινε πολύ λίγο ορατό στη δημόσια σφαίρα. Η διαφορά ήταν πολύ μεγάλη από την εποχή όπου οι Ελληνίδες φεμινίστριες διεκδικούσαν το δικαίωμα στην  άμβλωση ή διαμαρτύρονταν ενάντια στα Καλλιστεία, προκαλώντας αίσθηση.

Η αλλαγή

Το τελευταίο διάστημα φαίνεται όμως ότι κάτι έχει αλλάξει. Μια νέα γενιά φεμινιστριών κάνει τη δυναμική εμφάνισή της. Καινούργιες ακτιβιστικές ομάδες δημιουργούνται, ο φεμινιστικός λόγος βρίσκει απήχηση στο διαδίκτυο και είναι συχνές πια οι κινητοποιήσεις και τα happenings. Αυτές οι νέες φεμινίστριες φαίνεται ότι μπορούν να δημιουργούν πολιτικά γεγονότα. Στη διαδήλωση για τη δολοφονία της Ελένης Τοπαλούδη τον περασμένο Οκτώβριο συμμετείχαν χιλιάδες γυναίκες -ίσως πιο μαζική φεμινιστική κινητοποίηση των τελευταίως δεκαετιών. Σήμερα 8 Μάρτη 2019, για πρώτη φορά η ΑΔΕΔΥ κάλεσε σε «γυναικεία απεργία», στο πρότυπο ανάλογων εκδηλώσεων του εξωτερικού.

Επιπλέον, είναι βαρύνουσας σημασίας ότι ο έχοντες κι έχουσες δημόσιο λόγο έχουν γίνει πιο προσεκτικοί-ες. Όχι ότι ο δημόσιος διάλογος έχει απαλλαγεί από τα σεξιστικά στερεότυπα ή ακόμα και τη χυδαιότητα -κάθε άλλο… Ωστόσο, δεν είναι πλέον τόσο απενοχοποιημένη η εκφορά μειωτικών χαρακτηρισμών για τις γυναίκες, όπως συνέβαινε την εποχή του εθνικού ξεβλαχέματος.

Οι αιτίες

Ποιες είναι οι αιτίες της διαφαινόμενης αναγέννησης του ελληνικού φεμινισμού; Ασφαλώς παίζει ρόλο το διεθνές κλίμα. Το εμβληματικό κίνημα #metoo δημιούργησε νέα δεδομένα στην αντιμετώπιση της σεξουαλικής παρενόχλησης. Επιπλέον, στον ακαδημαϊκό τομέα είναι διαρκώς αυξανόμενο το ενδιαφέρον για τις σπουδές φύλου και σημαντικός αριθμός σχετικών βιβλίων έχουν εκδοθεί στα ελληνικά.

Νομίζω όμως ότι η βασική αιτία της αναγέννησης του ελληνικού φεμινισμού είναι τα ίδια τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες στη χώρα μας. Οι γυναικοκτονίες, οι βιασμοί, η σεξουαλική παρενόχληση στους χώρους εργασίας, η μικρότερη αμοιβή για ίση εργασία, το υψηλότερο ποσοστό ανεργίας συνθέτουν μια πραγματικότητα που πολύ απέχει από την ισότητα των δύο φύλων. Εν έτει 2019 αυτή η πραγματικότητα δεν μπορεί να γίνει ανεκτή από τις γυναίκες.

• Ημέρα της Γυναίκας
• φεμινισμός