Επανασχεδιάζεται η ιστορική πλατεία Ελευθερίας στην Θεσσαλονίκη

Ημερίδα – διαβούλευση με θέμα,«Μνήμη και Δημόσιος Χώρος» και αντικείμενο τον επικείμενο επανασχεδιασμό της Πλατείας Ελευθερίας της πόλης, πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα συνεδριάσεων του δημοτικού συμβουλίου της Θεσσαλονίκης, σε συεργασία με ιδρύμα «Χάινριχ Μπελ» Ελλάδας, στην οποία συμμετείχαν έλληνες και ξένοι αρχιτεκτόνες, ιστορικοί και άλλοι επιστήμονες.

Κατά τη διάρκεια της ημερίδας κατατέθηκαν προτάσεις για την ανάπλαση της Πλατείας Ελευθερίας, ως δημόσιο χώρο αναψυχής, αλλά και μνήμης και ιστορίας, με αφορμή και το σχέδιο που προκρίθηκε μέσα από αρχιτεκτονικό διαγωνισμό του δήμου, ενώ διατυπώθηκαν και παρατηρήσεις από ορισμένους ομιλητές για παραλείψεις, σε σχέση με το εύρος της ανάδειξης των ιστορικών γεγονότων, στο βραβευμένο σχέδιο και για πτυχές που πρέπει να συμπεριληφθούν στο νέο αρχιτεκτονικό σχεδιασμό.

Η Πλατεία Ελευθερίας δημιουργήθηκε το 1870 κατά την έναρξη των οθωμανικών «μεταρρυθμίσεων» και συνδέθηκε με γεγονότα, όπως την ίδρυση του κινήματος των Νεοτούρκων του 1908, το γιορτασμό της πρώτης εργατικής Πρωτομαγιάς το 1909, τον Εργατικό Μάη του ’36 και τέλος με την αρχή του μαρτυρίου και εξόντωσης των 50.000 Θεσσαλονικιών εβραίων της πόλης από τους ναζί.

Όπως είναι γνωστό, το «μαύρο» Σάββατο της 11ης Ιουλίου του 1942 κατεγράφησαν από τις γερμανικές αρχές κατοχής, αφού προηγουμένως υπέστησαν πολύωρο δημόσιο εξευτελισμό, 9.000 άνδρες, εκ των οποίων οι 4.000 οδηγήθηκαν σε καταναγκαστική εργασία. Η Πλατεία Ελευθερίας λειτουργεί από τη δεκαετία του ’50, ως υπαίθριος χώρος παρκινγκ, χωρίς να «θυμίζει» οτιδήποτε από το σημαντικό ιστορικό παρελθόν της.

Όπως παρατήρησε ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Γ. Μπουτάρης, ακόμη και το μνημείο του Ολοκαυτώματος της ισραηλιτικής κοινότητας της πόλης, με την «προχειρότητα» που τοποθετήθηκε τα τελευταία χρόνια «δεν περιποιεί τιμή για μια πόλη που θέλει να αναδείξει την πλούσια ιστορία της».

Η διαβούλευση φιλοξένησε και τις απόψεις ξένων ομιλητών για τον τρόπο με τον οποίο αναδεικνύονται οι ιστορικοί τόποι στις χώρες τους και οι οποίες θα αξιοποιηθούν μαζί με τις απόψεις εγχώριων επιστημόνων και ειδικών, με στόχο τη βελτίωση των σχεδιασμών για ανάπλαση της πλατείας ως σύγχρονο χώρο αναψυχής και μνήμης.

• Θεσσαλονίκη