current views are: 19

15 Απριλίου 2017
Δημοσίευση08:19

Ήθη, έθιμα και παραδόσεις σε κάθε γωνιά της Ελλάδας για την Ανάσταση

Διανύουμετη τη μεγαλύτερη γιορτή της χριστιανοσύνης και μαζί με αυτή ζωντανεύουν τα ήθη, έθιμα αλλά και παραδόσεις που κάθε χρόνο δίνουν διαφορετικό τόνο σε κάθε γωνιά της Ελλάδας

Δημοσίευση 08:19’

Διανύουμετη τη μεγαλύτερη γιορτή της χριστιανοσύνης και μαζί με αυτή ζωντανεύουν τα ήθη, έθιμα αλλά και παραδόσεις που κάθε χρόνο δίνουν διαφορετικό τόνο σε κάθε γωνιά της Ελλάδας

Διανύουμετη τη μεγαλύτερη γιορτή της χριστιανοσύνης και μαζί με αυτή ζωντανεύουν τα ήθη, έθιμα αλλά και παραδόσεις που κάθε χρόνο δίνουν διαφορετικό τόνο σε κάθε γωνιά της Ελλάδας. H πένθιμη ατμόσφαιρα της Μεγάλης Εβδομάδας και η χαρά που τη διαδέχεται το βράδυ της Ανάστασης βιώνονται με κατάνυξη και ενθουσιασμό από ολόκληρο το Χριστιανικό κόσμο.

Τα λαογραφικά και ιστορικά στοιχεία κάθε περιοχής, όμως, έχουν συντελέσει καθοριστικά στον τρόπο εορτασμού της Σταύρωσης και Ανάστασης του Θεανθρώπου. 

Το newpost.gr συγκέντρωσε τα πιο γνωστά έθιμα που πραγματοποιούνται σε περιοχές της χώρας.

Οι Μπόντηδες στην Κέρκυρα

Εντυπωσιακό όσο και «θορυβώδες» είναι το Πάσχα στην όμορφη Κέρκυρα. Το έθιμο που κυριαρχεί είναι αυτό τον μπότηδων που λαμβάνει χώρα το Μεγάλο Σάββατο στην περίφημη πλατεία των Λιστών, στο κέντρο της πόλης.

 Το έθιμο  είναι ένας συνδυασμός Ενετικών Παραδόσεων και Ορθόδοξων εθίμων​. Με το σήμα της πρώτης Ανάστασης στις 12μμ, οι κάτοικοι της Κέρκυρας πετούν τεράστια κανάτια γεμάτα νερό – τους μπότηδες – από τα μπαλκόνια τους. Οι μπότηδες είναι τα πήλινα κανάτια με στενό στόμιο και δυο χερούλια στο πλάι για τη μεταφορά τους. Τα μπαλκόνια είναι στολισμένα και οι κάτοικοι δένουν στους μπότηδες κόκκινες κορδέλες – το κόκκινο είναι το χρώμα της Κέρκυρας.

Το έθιμο με το σπάσιμο των κανατιών το Πάσχα στην Κέρκυρα έχει μακρά ιστορία που χάνεται πάλι στην εποχή της Ενετοκρατίας, ωστόσο υπάρχουν διαφορετικές θεωρίες για το πώς ξεκίνησε. Και επειδή βρισκόμαστε στην Ελλάδα όπου ο χριστιανισμός και το Δωδεκάθεο αλληλομπλέκονται, οι θεωρίες έχουν τις αναφορές τους στις δυο αυτές θρησκείες.

Κάποιοι λένε ότι το έθιμο είναι των Καθολικών της Ενετοκρατίας, όπου στην αρχή του χρόνου οι κάτοικοι πετούσαν τα παλιά τους πράγματα για να μπορέσει ο νέος χρόνος να τους φέρει καινούρια και καλύτερα. Οι κάτοικοι της Κέρκυρας οικειοποιηθήκαν το έθιμο, αντικαθιστώντας όμως τα παλιά πράγματα με τα κανάτια για να προκαλέσουν μεγαλύτερη φασαρία.

Η δεύτερη θεωρία αναφέρεται στην περίοδο των αρχαίων Ελλήνων, οι οποίοι τον Απρίλιο γιόρταζαν την αρχή της γεωργικής και βλαστικής περιόδου, πετώντας τα παλιά τους κανάτια για να γεμίσουν τα νέα με τους νέους καρπούς. Κάποιοι θα σας πουν σίγουρα στην Κέρκυρα ότι όποια και να είναι η αλήθεια, οι Κερκυραίοι αρέσκονται να ξορκίζουν το κακό με τα κανάτια τους, σημαίνοντας και τη λήξη του χειμερινού λήθαργου και την αναγέννηση της Φύσης.

Βέβαια δεν μπορεί κάποιος να έχει επισκεφθεί την Κέρκυρα και να μην ακούσει την περίφημη φιλαρμονική του νησιού που δίνει έναν ιδιαίτερο τόνο και στην περιφορά του Επιταφίου και την ημέρα της Ανάστασης.

Η «νύχτα-μέρα» από τον ρουκετοπόλεμο στη Χίο

Περισσότερες από 100.000 ρουκέτες έπεφταν κάθε χρόνο την ημέρα της Ανάστασης στους Βροντάδες της Χίου, για το εντυπωσιακό έθιμο του ρουκετοπόλεμου. Ο ρουκετοπόλεμος είναι ένα παλιό Βρονταδούσικο έθιμο, που έχει τις ρίζες του στους χρόνους της τουρκικής κατοχή

Σε αυτόν τον «ιδιόμορφο» πόλεμο που έχει καταβολές από την τουρκοκρατία, οι δύο αντίπαλες ομάδες αντιπροσωπεύουν τις εκκλησίες του Αγίου Μάρκου και της Παναγίας της Ερυθιανής και πετούν ρουκέτες στο καμπαναριό της αντίθετης εκκλησίας. Ο στόχος για τους Παναγούσους (ενορίτες της Παναγιάς της Ερειθιανής) είναι ο τρούλος και το Λιονταράκι του Αγίου Μάρκου (το έμβλημα του Αγίου Μάρκου στην αγιογραφία πάνω από την κεντρική πύλη του ναού) και ο στόχος των Αγιομαρκούσων (ενορίτες του Αγίου Μάρκου) είναι το ρολόι της Παναγιάς της Ερειθιανής.

Οι Βρονταδούσοι για να συμμετάσχουν κατά εντυπωσιακότερο τρόπο στο χαρμόσυνο εορτασμό του Πάσχα, καθιέρωσαν το φαντασμαγορικό έθιμο. Οι ρουκέτες αντικατέστησαν τα κανονάκια και τα όπλα “σουρντάδα” παλαιότερων εποχών. Κατά τα χρόνια της τουρκοκρατίας η γόμωση των κανονακιών γινόταν με μπαρούτη, με ισχυρότατες εκρήξεις. Το 1889 οι Τούρκοι έκαμαν κατάσχεση στα κανονάκια, επειδή φοβούνταν μήπως ο εορτασμός του Πάσχα δημιουργήσει προβλήματα γενικότερης εξέγερσης των κατοίκων του νησιού για την αποτίναξη του τουρκικού ζυγού. Οι ενορίες του Αγίου Μάρκου και της Παναγίας Ερυθιανής προετοιμάζονται πυρετωδώς, μήνες πριν από τη Μεγάλη Νύχτα της Ανάστασης.

Πολύχρωμα αερόστατα στο Λεωνίδιο

Ο μεγάλος Έλληνας (μικρασιάτης) επιφυλλιδογράφος και θεατρικός συγγραφέας, λάτρης του Λεωνιδίου, Δημήτρης Ψαθάς έγραφε: «…Καρναβάλι στη Πάτρα και Πάσχα μόνο στο Λεωνίδιο».

Το ξεχωριστό χρώμα το δίνει το πέταγμα των «αερόστατων» το βράδυ της ανάστασης, ένα έθιμο που απαντάται μόνο στη πόλη αυτή και αναβιώνει κάθε χρόνο. Πρόκειται για ένα από τα μοναδικά και πιο φαντασμαγορικά πασχαλινά έθιμα της Ελλάδας.

Με το που ακουστεί το πρώτο «Χριστός Ανέστη» το Σάββατο της Ανάστασης, οι κάτοικοι του Λεωνιδίου ανάβουν και απελευθερώνουν εκατοντάδες αερόστατα από όλες τις ενορίες των τοπικών εκκλησιών, ενώ το θέαμα συμπληρώνουν φυσικά και τα παραδοσιακά πλέον πυροτεχνήματα. Τα αερόστατα γεμίζουν τον ουρανό και ταξιδεύουν νωχελικά με τον άνεμο υπό τη λάμψη των πυροτεχνημάτων και τα χειροκροτήματα του κόσμου που τα παρακολουθεί μέχρι να χαθούν από το οπτικό τους πεδίο.

Το έθιμο του αερόστατου κρατάει πολλά χρόνια, ενώ δεν έχει γίνει γνωστό από που προέρχεται αυτό το έθιμο. Σχεδόν κάθε σπιτικό ετοιμάζει το δικό του με παραδοσιακό τρόπο, από καλάμι χαρτί και κόλλα πολλές ημέρες πριν, ενώ κάθε αερόστατο φτάνει μέχρι και τα δύο μέτρα σε ύψος.

Στη Φθιώτιδα τη νύχτα που γίνεται η Ανάσταση, ένας Επίτροπος της Εκκλησίας παίρνει μια σκλίδα (καλάμι από μπρίζα) αγιασμένη από τον αγιασμό των Φώτων, ανεβαίνει στο καμπαναριό ψηλά και την ανάβει για να προφυλάξουν ολόκληρη την περιοχή από το χαλάζι. Στα Άγραφα την ώρα που θα πει ο παπάς το «Χριστός Ανέστη», οι χριστιανοί καίνε το φανό.

Στην Αρκαδία, τη νύχτα της Ανάστασης τα παιδιά ρίχνουν στη θάλασσα χιλιάδες κεριά που συμβολίζουν τις χαμένες ψυχές των Τσακώνων ναυτικών και ψαράδων. Την Κυριακή του Πάσχα διοργανώνεται τσακώνικο γλέντι στην κεντρική πλατεία, με αρνιά, κρασί και χορό, ενώ διαβάζεται το Ευαγγέλιο στην τσακωνική διάλεκτο.

Στη Σύρο το Μεγάλο Σάββατο αρχίζει με το κάψιμο του φανού. Αλλά και στη Σινώπη, οι πιστοί δεν λησμονούν το πάθος τους κατά του Ιούδα και όταν πει ο παπάς το “Χριστός Ανέστη”, τότε θα πάρει ο καθένας ένα δαφνόφυλλο να το κάψει, γιατί η δάφνη είναι καταραμένο δέντρο.

Στη Πάτμο, η Ανάσταση γιορτάζεται με ιδιαίτερη λαμπρότητα στο μοναστηριακό συγκρότημα του νησιού, αλλά και στο γυναικείο μοναστήρι του Ευαγγελισμού έξω από τη Χώρα, ενώ την Κυριακή του Πάσχα, το απόγευμα, στο Μοναστήρι της Πάτμου γίνεται η δεύτερη Ανάσταση κατά την οποία το ευαγγέλιο διαβάζεται στα ιταλικά, τα γαλλικά, τα ρωσικά, τα αγγλικά, τα γερμανικά και τα σερβικά, αλλά και στα αρχαία ομηρικά ελληνικά.


σχετικα αρθρα