Η σχέση της ποίησης με την εξουσία στην Εθνική Βιβλιοθήκη

«Μπορεί η εξουσία να επηρεαστεί από τους ποιητές και την ποίηση;» Μπορεί να χειραγωγεί η εξουσία την ποίηση; Επιβάλλει τους δικούς της τρόπους προσέγγισης της ποίησης; Τα ζητήματα αυτά συζητήθηκαν σήμερα σε εκδήλωση με θέμα «Ποίηση και εξουσία» που διοργάνωσε ο “Κύκλος Ποιητών” και η Εθνική Βιβλιοθήκη στο Κεντρικό Αναγνωστήριο της Εθνικής Βιβλιοθήκης.   
«Μπορούν οι ποιητές να υπηρετούν την εξουσία και όχι η ποίηση τους; Ναι μπορούν», είπε στην εισήγηση του ο ιστορικός, καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Αντώνης Λιάκος, κάνοντας τον διαχωρισμό ποιητή και ποίησης. «Οι νομπελίστες ποιητές μας Γιώργος Σεφέρης και Οδυσσέας Ελύτης, δύο συντηρητικοί αστοί, ενέπνευσαν με τα ποιήματα τους την Αριστερά», τόνισε. 
 
Ο κ. Λιάκος μίλησε για τον ρόλο του ποιητή στην κοινωνία, «ρόλος που δεν συμπίπτει με τον ρόλο της ίδιας της ποίησης», ενώ περιέγραψε τη συμμετοχή των ποιητών στα δίκτυα εξουσίας με τον θεσμοθετημένο τους λόγο, ενώ τόνισε τις εξουσίες του λογοτεχνικού συστήματος που συνδέονται με την εκδοτική πολιτική. «Η εξουσία θέλει το παρελθόν να μην επαναληφθεί, αντίθετα με την ποίηση. Η γραφή της ιστορίας είναι πιστότερος υπηρέτης της εξουσίας από ό,τι η ποίηση», σημείωσε.  

«Η ποίηση προκαλεί πολύ την εξουσία αλλά αφομοιώνεται από αυτή με πλάγιους τρόπους», είπε στην ομιλία της η κριτικός λογοτεχνίας και μεταφράστρια, Τιτίκα Δημητρούλια. Κάνοντας μια ιστορική αναδρομή μίλησε για την οργανική σχέση ποιητή και εξουσίας και για την ενεργή εμπλοκή του ποιητή σε διάφορες εποχές στα πολιτικά πράγματα. «Η σχέση ποίησης και εξουσίας είναι μια κυκλική σχέση μονίμως ασύμμετρη που αποβαίνει σε βάρος του ποιητή, γιατί ο ποιητικός λόγος είναι διαφορετικός από τον πολιτικό», πρόσθεσε. « Η ποίηση σταδιακά περιθωριοποιείται. Αυτή όμως η αυτονόμηση του ποιητικού λόγου, η μη εξάρτηση του από την εξουσία της εμπορευματοποίησης ενισχύει τη θέση της ενάντια στην εξουσία», συμπλήρωσε.   

«Γιατί στρεφόμαστε σε περιόδους κρίσης στην ποίηση; Διότι σε αυτές τις περιόδους διαμόρφωσης των λαών οι ποιητές διαμορφώνουν συνειδήσεις», τόνισε ο ποιητής και συγγραφέας Αναστάσης Βιστωνίτης. Μιλώντας για την συνύπαρξη και την σύγκρουση ποίησης και εξουσίας ο κ. Βιστωνίτης τόνισε πως στα μη δημοκρατικά καθεστώτα η θέση του ποιητή ήταν δίπλα στον ηγεμόνα. «Στην Ευρώπη είχαμε δύο κατηγορίες ποιητών. Τους ποιητές της αυλής και τους ποιητές του δρόμου», είπε, συμπληρώνοντας: «Οι παραβολές, οι αλληγορίες έχουν την ρίζα τους στην προσπάθεια των ποιητών να υπερβούν τους περιορισμούς της εξουσίας».   

 ατά τη διάρκεια της εκδήλωσης διάβασαν ποιήματά τους οι ποιητές Ηλίας Γκρης, Γιάννης Πατίλης και Χρήστος Ρουμελιωτάκη, ενώ η ηθοποιός Στέβη Φόρτωμα ανέγνωσε, σε μετάφραση, ποιήματα των Σέσαρ Βαγιέχο, Οσιπ Μαντελστάμ, Μπέρτολτ Μπρεχτ, Μιόντραγκ Πάβλοβιτς και Γ. Χ. Οντεν. Τη συζήτηση συντόνισε ο δημοσιογράφος Παύλος Τσίμας.

• εθνική βιβλιοθήκη