Η αιολική ενέργεια καλύτερος φίλος του λιγνίτη;

Ποιο θα μπορούσε να είναι ένα σενάριο βάσει του οποίου η υψηλότερη διείσδυση της αιολικής ενέργειας θα ευνοούσε την ηλεκτροπαραγωγή από άνθρακα;

Το προτεινόμενο Σχέδιο Καθαρής Ενέργειας που εκπόνησε ο Οργανισμός Προστασίας του Περιβάλλοντος των ΗΠΑ (Environmental Protection Agency-EPA) εάν και εφόσον υλοποιηθεί θα σημάνει τη θανατική καταδίκη του άνθρακα στη χώρα.

Ωστόσο, μια νέα έκθεση της PJM,  η οποία διαχειρίζεται δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας σε κεντρικές και ανατολικές Πολιτείες υποστηρίζει ότι η μεγαλύτερη ενσωμάτωση της αιολικής ενέργειας στο σύστημα μεταφράζεται σε μειωμένα κόστη και εκπομπές, επιτρέποντας έτσι τη διατήρηση περισσότερων μονάδων άνθρακα εν λειτουργία.

Οι τοπικοί διαχειριστές που ανήκουν στο δίκτυο της PJM διανέμουν ενέργεια από άνθρακα και φυσικό αέριο σε περιοχές γύρω από τα Απαλάχια Όρη, από αιολική ενέργεια στην ανεμοδαρμένη περιοχή των Μεγάλων Λιμνών και ηλιακή ενέργεια Νιου Τζέρσεϋ και στο Μέρυλαντ.

Έτσι, η PJM έχει μια πολύ καλή εικόνα της συνδιαμόρφωσης του κόστους ανάμεσα στα ορυκτά καύσιμα και τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, όπως αυτή αποτυπώνεται στο Σχέδιο Καθαρής Ενέργειας του EPA.

Σημειωτέον ότι ο άνθρακας αντιστοιχεί ακόμα σε ένα πολύ μεγάλο κομμάτι της προμήθειας ενέργειας στις ΗΠΑ και οι απαρχαιωμένες μονάδες που βρίσκονται ακόμα εν λειτουργία είναι εν πολλοίς υπεύθυνες για το υψηλό ανθρακικό αποτύπωμα ενός από τους μεγαλύτερους ρυπαντές παγκοσμίως.

Ο άνθρακας εξακολουθεί να κατέχει κυρίαρχη θέση στην παγκόσμια ηλεκτροπαραγωγή διότι (υποτίθεται) ότι είναι φθηνός και άφθονος. Ωστόσο, εάν στην εξίσωση συμπεριλάβουμε το κόστος των εκπομπών αερίων, καθώς και τα “κρυφά”¨οικονομικά, περιβαλλοντικά και υγειονομικά κόστη που συνεπάγεται η καύση ορυκτών καυσίμων τότε τα επιχειρήματα περί χαμηλού κόστους που προβάλει το λόμπυ του άνθρακα -και διάφοροι “ταλιμπάν” του λιγνίτη στην Ελλάδα-  πάνε περίπατο.

Μια μελέτη που διενεργήθηκε με επικεφαλής τον πρώην διευθυντή του Κέντρου Υγείας και Παγκοσμίου Περιβάλλοντος της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ υπολογίζει στις ΗΠΑ αυτό το κόστος σε 500 δισ. δολάρια ετησίως.

Την ώρα που ο έλληνας υπουργός Ενέργειας δηλώνει ότι η Ελλάδα “θα αξιοποιήσει τον εγχώριο λιγνίτη με τις πιο σύγχρονες αντιρυπογόνες τεχνολογίες” φωτογραφίζοντας τη νέα μονάδα Πτολεμαΐδα V, το αμερικανικό υπουργείο Ενέργειας ακύρωσε κρατική υποστήριξη ύψους 1 δισ. δολαρίων προς το πρόγραμμα δέσμευσης άνθρακα FutureGen, καθιστώντας σαφές προς όλους ότι υπάρχουν οικονομικά αποδοτικότεροι τρόπο διαχείρισης του εθνικού ανθρακικού αποτυπώματος.

Απόσυρση μονάδων

Σύμφωνα με το Σχέδιο Καθαρής Ενέργειας, πολλές ηλεκτροπαραγωγικές μονάδες άνθρακας δεν θα μπορούν να συμμορφωθούν στα νέα περιβαλλοντικά κριτήρια, το οποίο στη γλώσσα των διαχειριστών δικτύων μεταφράζεται σε “κίνδυνο παροπλισμού και απόσυρσης”.

Το συμβατικό σενάριο υποκατάστασής τους βασίζεται στο φυσικό αέριο. Ωστόσο, μια προσεκτική εξέταση των λεπτομερειών θα μας δείξει ότι το φυσικό αέριο δεν είναι πιο “αθώο” από τον άνθρακα ως προς το περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Εκτός από τις ομοίως υψηλές εκπομπές ρύπων στη φάση της καύσης, υπάρχουν μια σειρά από κρυφά κόστη καθ’ όλη την εφοδιαστική αλυσίδα του ορυκτού καυσίμου, συμπεριλαμβανομένων τοξικών αποβλήτων, διαρροών μεθανίου από τις εξορυκτικές εγκαταστάσεις και τους αγωγούς και την ενεργοποίηση της σεισμικής δραστηριότητας (αυτό ισχύει κυρίως στο σχιστολιθικό αέριο).

Σύμφωνα με την έκθεση της PJM, εάν συνυπολογίσουμε όλους τους παραπάνω παράγοντες θα καταλήξουμε σε ένα ενεργειακό τοπίο όπου εξισορροπούνται ο ρυπογόνος άνθρακας με την καθαρή αιολική ενέργεια με αποτέλεσμα χαμηλότερες εκπομπές και κόστη ηλεκτροπαραγωγής από εκείνα που θα συνεπαγόταν η μεγαλύτερη διείσδυση του φυσικού αερίου στο δίκτυο.

Η PJM προτείνει ΑΠΕ

Η έκθεση της PJM  συντάχθηκε κατόπιν αιτήματος των Πολιτειών που εξυπηρετούνται από τα δίκτυά της, οι οποίες της ζητούσαν να προτείνει μια συνολική περιφερειακή λύση αντί για μεμονωμένες λύσεις ανά Πολιτεία.

Μια τέτοια προοπτική συμβάλλει στην ομαλότερη διείσδυση των ΑΠΕ – αντίστοιχη με αυτή που αναμένεται να συμβεί με την αιολική ενέργεια στην Ελλάδα όταν κάποτε διασυνδεθούν τα νησιά των Κυκλάδων, η Κρήτη και τα νησιά του βορειοανατολικού Αιγαίου-, αλλά και στη μείωση των τιμών χονδρικής του ρεύματος.

Από την άλλη πλευρά, το σενάριο αυτό σημαίνει ότι ορισμένες τοπικές κοινωνίες θα συνέχιζαν να φιλοξενούν ρυπογόνες μονάδες άνθρακα που σε διαφορετική περίπτωση θα είχαν παροπλιστεί με τεράστιες επιπτώσεις στη δημόσια υγεία και το βιοτικό επίπεδο των κατοίκων.

Υπογραμμίζουμε ότι η έκθεση της PJM -και το συμπέρασμα περί αποδοτικότερου συγκερασμού αιολικών με άνθρακα- εστιάζει στα οικονομικά δεδομένα και όχι στην αξιοπιστία ενός τέτοιου δικτύου ενέργειας.

• αιολική ενέργεια