Eλεγχος σε πυρηνικές εγκαταστάσεις ανά εξαετία

Η ασφάλεια της παραγωγής πυρηνικής ενέργειας είναι ζωτικής σημασίας για όλους τους Ευρωπαίους, αναφέρει σε ανακοίνωσή της η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. 

Αυστηρές διατάξεις σε θέματα ασφάλειας συντελούν στο να αποτρέψουν να συμβούν στην Ευρώπη ατυχήματα όπως εκείνο της Φουκουσίμα και, σε περίπτωση τυχόν έκτακτου πυρηνικού περιστατικού, μπορούν να εγγυηθούν την αποτελεσματικότερη αντιμετώπισή του. 

Με τη σημερινή πρόταση για την τροποποίηση της οδηγίας του 2009 για την πυρηνική ασφάλεια, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καθορίζει πανευρωπαϊκούς στόχους ασφάλειας για τη δραστική μείωση των κινδύνων και την προστασία των πολιτών και του περιβάλλοντος. 

Η εν λόγω οδηγία αποβλέπει στη συνεχή βελτίωση της πυρηνικής ασφάλειας σε ολόκληρο τον χώρο της ΕΕ με την εισαγωγή συστήματος τακτικών ευρωπαϊκών αξιολογήσεων από ομοτίμους, τη βελτίωση της διαφάνειας σε θέματα πυρηνικής ασφάλειας και την ενίσχυση των εξουσιών των εθνικών ρυθμιστικών αρχών.

Ο Γκίτερ Έτινγκερ, Επίτροπος αρμόδιος για την ενέργεια, δήλωσε τα εξής: «Εναπόκειται στα κράτη μέλη να αποφασίσουν εάν επιθυμούν να παράγουν ή όχι πυρηνική ενέργεια. Δεν παύει, ωστόσο, να είναι γεγονός ότι σήμερα λειτουργούν στην Ευρώπη 132 πυρηνικοί αντιδραστήρες. Η Επιτροπή έχει ως αποστολή να κατοχυρώσει ότι η ασφάλεια θα αποτελεί την ύψιστη προτεραιότητα σε καθέναν από αυτούς τους πυρηνικούς σταθμούς.»

Η νέα οδηγία προβλέπει τα εξής:

Στόχος ασφάλειας: τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε – σε περίπτωση ατυχήματος – να αποκλείεται στην πράξη κάθε κίνδυνος έκλυσης ραδιενέργειας στο περιβάλλον.

Νομικά δεσμευτικές αξιολογήσεις ανά εξαετία σε ολόκληρη την ΕΕ: τα κράτη μέλη ορίζουν από κοινού το ή τα συγκεκριμένα θέματα που πρέπει να αξιολογηθούν, καθώς και την κοινή μέθοδο των σχετικών αξιολογήσεων οι οποίες θα διεξάγονται από πολυεθνικές ομάδες. Τα κράτη μέλη είναι επίσης υπεύθυνα για την εφαρμογή των σχετικών συστάσεων. Σε περίπτωση καθυστέρησης ή μη εφαρμογής των σχετικών συστάσεων, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μπορεί να διοργανώσει αποστολή επαλήθευσης στα κράτη μέλη.

Εθνικές αξιολογήσεις: σε κάθε πυρηνοηλεκτρικό σταθμό διενεργείται περιοδική αξιολόγηση ασφάλειας τουλάχιστον μία φορά κάθε δέκα έτη και ειδική αξιολόγηση σε περίπτωση παράτασης της διάρκειας λειτουργίας του.

Νέοι πυρηνοηλεκτρικοί σταθμοί: όλοι οι νέοι πυρηνοηλεκτρικοί σταθμοί σχεδιάζονται κατά τρόπο ώστε τυχόν βλάβη στον πυρήνα αντιδραστήρα να μην έχει επιπτώσεις εκτός του σταθμού.

Ετοιμότητα και αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης εντός της πυρηνικής εγκατάστασης: κάθε πυρηνοηλεκτρικός σταθμός πρέπει να διαθέτει κέντρο αντιμετώπισης καταστάσεων έκτακτης ανάγκης, προστατευμένο από τη ραδιενέργεια, τους σεισμούς και τις πλημμύρες, και να εφαρμόζει αυστηρές κατευθυντήριες γραμμές διαχείρισης ατυχημάτων.

Όσον αφορά τη διαφάνεια, οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές και οι φορείς εκμετάλλευσης των σταθμών οφείλουν να αναπτύξουν στρατηγική με την οποία θα καθορίζεται ο τρόπος ενημέρωσης των πολιτών όχι μόνο σε περίπτωση ατυχήματος, αλλά και σε περιόδους κανονικής λειτουργίας του σταθμού. Η στρατηγική αυτή θα πρέπει να δημοσιοποιείται. Επιπλέον, κατά την αδειοδότηση ενός πυρηνοηλεκτρικού σταθμού, οι πολίτες θα έχουν την ευκαιρία να συμμετέχουν στη διαδικασία λήψης αποφάσεων.

Τέλος, η οδηγία διασφαλίζει ότι οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές είναι ανεξάρτητες κατά τη διαδικασία λήψεως αποφάσεων και ότι τα πολιτικά, οικονομικά ή κοινωνικά συμφέροντα δεν υπερισχύουν των στόχων για την ασφάλεια. Οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές πρέπει να διαθέτουν επαρκή κονδύλια και εξειδικευμένο προσωπικό για να λειτουργούν αποτελεσματικά.

• Ευρωπαϊκή Επιτροπή