«Οι πολιτικές λιτότητας οδηγούν την Ευρώπη σε κοινωνική παρακμή»

Επιμέλεια: Αναστασία Γαλάνη

Η Ευρώπη βυθίζεται σε μια παρατεταμένη περίοδο φτώχειας, μαζικής ανεργίας, κοινωνικού αποκλεισμού, οικονομικής ανισότητας, και συλλογικής απελπισίας ως αποτέλεσμα των πολιτικών λιτότητας που εγκρίθηκαν για την αντιμετώπιση του χρέους και τη νομισματική κρίση των τελευταίων τεσσάρων ετών, σύμφωνα με εκτεταμένη μελέτη του Ερυθρού Σταυρού που δημοσιεύει ο Guardian.

«Ενώ σε άλλες ηπείρους καταγράφεται επιτυχής μείωση της φτώχειας, η Ευρώπη συνεχίζει να φτωχαίνει», αναφέρει η 68σελιδη έκθεση της Διεθνούς Ομοσπονδίας του Ερυθρού Σταυρού και της Ερυθράς Ημισελήνου. «Οι μακροπρόθεσμες συνέπειες αυτής της κρίσης δεν έχουν ακόμα φανεί… Τα προβλήματα που προκαλούνται από την παρατεταμένη κρίση είναι αισθητά μεν για δεκαετίες, ακόμη και αν η οικονομία της Ευρώπης καλυτερεύσει στο εγγύς μέλλον… Αναρωτιόμαστε αν εμείς, ως ήπειρος πραγματικά καταλαβαίνουν τι μας έχει συμβεί».

Η πολιτική απάντηση στην κρίση χρέους που εμφανίστηκε κυρίως στην Ελλάδα στα τέλη του 2009 και έθεσε θεμελιώδη ερωτήματα σχετικά με τη βιωσιμότητα του ευρώ και του ενιαίου νομίσματος, προβλέπει εξαιρετικά δυσοίωνες προοπτικές για δεκάδες εκατομμύρια ευρωπαίους.

Η μεγάλη ανεργία στους νέους, 120 εκατομμύρια Ευρωπαίοι ζουν μέσα ή στα όρια της φτώχειας, η αυξημένη παράνομη μετανάστευση σε συνδυασμό με την άνοδο της ξενοφοβίας στις χώρες υποδοχής και οι αυξανόμενοι κίνδυνοι κοινωνικών αναταραχών και πολιτικής αστάθειας στις χώρες της Ε.Ε. και τα υψηλά επίπεδα ανασφάλειας στη μεσαία τάξη, συνδυάζονται για να κάνουν ένα ευρωπαϊκό μέλλον πιο αβέβαιο από κάθε άλλη φορά στη μεταπολεμική εποχή, αναφέρει η έκθεση.

«Καθώς η οικονομική κρίση έχει ριζωθεί στις χώρες της Ευρώπης, εκατομμύρια Ευρωπαίοι ζουν με την ανασφάλεια και την αβεβαιότητα για το τι επιφυλάσσει το μέλλον. Αυτή είναι μία από τις χειρότερες ψυχολογικές καταστάσεις για τον άνθρωπο. Παρατηρείται μια σιωπηλή απελπισία μεταξύ των Ευρωπαίων, με αποτέλεσμα την κατάθλιψη, την παραίτηση από τη ζωής και την απώλεια της ελπίδας. Συγκριτικά με το 2009, εκατομμύρια πολίτες της Ε.Ε. βρίσκονται σε ουρές για τα τρόφιμα, δεν μπορούν να αγοράσουν ούτε φάρμακο, ούτε πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη. Εκατομμύρια άνθρωποι βρίσκονται χωρίς δουλειά και πολλοί από εκείνους που εργάζονται εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν δυσκολίες για να στηρίξουν τις οικογένειές τους λόγω των πενιχρών μισθών και την εκτόξευση των τιμών.

«Πολλοί από τη μεσαία τάξη έχουν κινήθηκε προς τα κάτω λόγω της φτώχειας. Το ποσοστό των ανθρώπων, σύμφωνα με στοιχεία του Ερυθρού Σταυρού από διανομές τροφίμων σε 22 από τις χώρες που συμμετείχαν στην έρευνα, παρατηρήθηκε ότι αυξήθηκε κατά 75 % μεταξύ 2009 και 2012. Συμπέρασμα: Οι φτωχοί γίνονται φτωχότεροι.

Η έρευνα που διεξήχθη κατά το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους « χαρτογράφησε»  28 χώρες της ΕΕ συν 14 στα Βαλκάνια , την Ανατολική Ευρώπη και την Κεντρική Ασία .

Στην ΕΕ , η Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού διαπίστωσε ότι οι επιπτώσεις της κρίσης δεν περιορίζεται στις ρημαγμένες χώρες της Νότιας Ευρώπης και της Ιρλανδίας , αλλά πρόκειται να επεκταθούν και στις πιο… υγιείς οικονομίες όπως η Γερμανία και τμήματα της Σκανδιναβίας.

Πέρυσι, ο ισπανικός Ερυθρός Σταυρός ξεκίνησε μια εθνική έκκληση για να βοηθήσει τους αναξιοπαθούντες στην Ισπανία. Την ίδια ώρα, οι αυτοκτονίες στην Ελλάδα έχουν τουλάχιστον διπλασιαστεί. Πολλοί εργαζόμενοι στη Σλοβενία ​​δεν έχουν πληρωθεί εδώ και μήνες . Στη Γαλλία 350.000 άνθρωποι έπεσαν κάτω από το όριο της φτώχειας το 2008-2011. Ένας στους πέντε Φινλανδοούς που έχουν γεννηθεί το 1987 έχουν ζητήσει ψυχιατρική βοήθεια ή έχουν εμφανίσει ψυχικές διαταραχές, που σχετίζονται με την οικονομική ύφεση στη Φινλανδία τη δεκαετία του 1990.

Παρά την περιβόητη επιτυχία της Γερμανίας για την αποφυγή των υψηλών επιπέδων ανεργίας, στο μεγαλύτερο μέρος της ΕΕ , το ένα τέταρτο της χώρας που απασχολούνται ταξινομούνται ως χαμηλόμισθοι , σχεδόν το ήμισυ των νέων συμβάσεων εργασίας από το 2008 έχουν χαμηλές αποδοχές, ευέλικτο ωράριο, με mini -jobs χωρίς ασφάλεια και συνήθως δεν υπάρχουν κοινωνικές παροχές. Τον Ιούλιο του περασμένου έτους 600.000 εργαζόμενοι που απασχολούνται στη Γερμανία δεν έχουν αρκετά χρήματα για να ζήσουν.

Τα προβλήματα επηρεάζουν επίσης πλουσιότερες κοινωνίες της Ευρώπης, όπως η Δανία και το Λουξεμβούργο, διαπιστώνει η μελέτη.

Η κρίση θέσεων εργασίας είναι μία από τις πιο εξουθενωτικές προβλήματα που αντιμετωπίζει η ΕΕ και η Ευρωζώνη. Πάνω από 26 εκατομμύρια άνεργοι στην ΕΕ , και εκείνοι που βρίσκονται εκτός εργασίας για περισσότερο από ένα έτος ανέρχονται σε 11 εκατ, σχεδόν διπλάσιοι δηλάδή από τα επίπεδα πριν από πέντε χρόνια, όταν η διεθνής χρηματοπιστωτική κρίση ξέσπασε στις ΗΠΑ.

Ο κοινωνικός αντίκτυπος είναι τεράστιος, λεει η μελέτη. Στην Ελλάδα και την Ισπανία οι ενήλικες με τις οικογένειές επιστρέφουν πίσω στους γονείς τους για να ζήσουν στο ίδιο σπίτι και, πολλές μονογονεικές οικογένειες δεν μπορούν να συντηρηθούν. «Ο ρυθμός με τον οποίο τα ποσοστά ανεργίας αυξάνονται τους τελευταίους 24 μήνες και μόνο αποτελεί ένδειξη ότι η κρίση βαθαίνει, με πιθανή την κοινωνική αναταραχή και τον εξτρεμισμό ως κίνδυνο. 

• ανεργία
• Ερυθρός Σταυρός
• Ευρώπη
• φτώχεια