Liberation: Η Μέρκελ νίκησε, αλλά η πολιτική της πρέπει να αλλάξει

Οι Γερμανοί ψήφισαν και, όπως αναμενόταν, η Άγγελα Μέρκελ και το κόμμα της κατέκτησαν άνετα την πρώτη θέση. Σύντομα θα επιτευχθεί μια συμφωνία με τους Σοσιαλδημοκράτες για τον σχηματισμό ενός Μεγάλου Συνασπισμού. Και ο γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ θα πρέπει να αναλάβει μια πρωτοβουλία για να αλλάξει η γερμανική πολιτική, που έχει παρατείνει και επιδεινώσει την κρίση της ευρωζώνης.

Όπως γράφει σε αναλυτικό δημοσίευμα η Liberation, «Οι Γερμανοί επιβράβευσαν άραγε την αδιαλλαξία της καγκελαρίου; Αυτό είναι πράγματι γεγονός για πολλούς από αυτούς, γράφει στη Λιμπερασιόν ο Γκιγιόμ Ντιβάλ, συγγραφέας του βιβλίου «Made in Germany, το γερμανικό μοντέλο πέρα από τους μύθους». Όλο και περισσότεροι είναι όμως την ίδια στιγμή εκείνοι που βλέπουν τα όρια αυτής της πολιτικής και τους κινδύνους που ενέχει για το ευρωπαϊκό σχέδιο.

Δεν είναι μόνο τα μεγάλα ονόματα, όπως ο φιλόσοφος Γιούργκεν Χάμπερμας, ο κοινωνιολόγος Ούλριχ Μπεκ, ο πρώην καγκελάριος Χέλμουτ Σμιτ και ο πρώην υπουργός Εξωτερικών Γιόσκα Φίσερ. Το ινστιτούτο Gallup έκανε μια ενδιαφέρουσα δημοσκόπηση. Στην ερώτηση «Η πολιτική της λιτότητας έχει αποτελέσματα στην Ευρώπη;», μόνο το 39% των Ευρωπαίων απάντησε καταφατικά, έναντι 51% που απάντησε αρνητικά. Ακόμη και μεταξύ των Γερμανών, μόλις το 42% πιστεύει ότι η λιτότητα λειτουργεί, έναντι 53% που πιστεύει το αντίθετο.

Σε ό,τι αφορά την καγκελάριο, η διστακτικότητα που έδειξε τα τελευταία χρόνια οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην άγνοιά της για τον τρόπο που ζει η δυτική Ευρώπη: εκείνη μεγάλωσε άλλωστε στην ανατολική Γερμανία και γνώρισε την Ένωση σε ηλικία 35 ετών. Η μαθητεία της θα πρέπει λοιπόν να έχει πια ολοκληρωθεί, έστω κι αν κόστισε ακριβά στην ευρωζώνη. Και οι νέοι εταίροι της είναι πολύ πιο φιλοευρωπαίοι και σοβαροί από τους Φιλελεύθερους.

Η στιγμή είναι έτσι καταλληλότερη απ’ ό,τι φαίνεται για να αλλάξει η γερμανική πολιτική. Οι ίδιοι οι Γερμανοί δείχνουν άλλωστε επιτέλους διατεθειμένοι να χαλαρώσουν λίγο το ζωνάρι. Και η πιο χρήσιμη συμβολή της Γερμανίας στην επίλυση της κρίσης της ευρωζώνης είναι αυτή τη στιγμή η αύξηση της εγχώριας ζήτησης. Η θέσπιση κατώτατου μισθού θα έχει ως αποτέλεσμα να περιοριστούν οι παρεκκλίσεις που δημιουργήθηκαν από τις μεταρρυθμίσεις του Σρέντερ.

Οι Γερμανοί μοιάζουν επίσης έτοιμοι να αυξήσουν τις δημόσιες δαπάνες τους ώστε να βελτιώσουν τους παιδικούς τους σταθμούς και να εκσυγχρονίσουν τις υποδομές που έχουν εγκαταλείψει εδώ και 15 χρόνια λόγω έλλειψης δημοσίων επενδύσεων. Καθώς το εξωτερικό πλεόνασμα της Γερμανίας θα φτάσει φέτος τα 200 δισεκατομμύρια ευρώ, θα πρέπει να ασκηθεί πίεση στη χώρα αυτή για να αναλάβει επιτέλους τις ευθύνες της.

Παράλληλα, συνεχίζει ο Ντιβάλ, πρέπει να επιταχυνθεί η δημιουργία της τραπεζικής ένωσης, την οποία το Βερολίνο φρενάρει από τον Ιούνιο του 2012. Η συμπεριφορά αυτή θα μπορούσε να δικαιολογηθεί σε μια προεκλογική περίοδο, παρόλο που η μεταρρύθμιση αυτή είναι αποφασιστικής σημασίας για το μέλλον της ευρωζώνης, αφού ξεχωρίζει τις δυσκολίες του χρηματοπιστωτικού συστήματος από τα προβλήματα των κρατών. Η νέα κυβέρνηση του Βερολίνου πρέπει όμως τώρα να υιοθετήσει μια πιο εποικοδομητική στάση. Άλλωστε, το γερμανικό τραπεζικό σύστημα δεν έλαμψε για τη διαχείρισή του στη διάρκεια της κρίσης.

Μια άλλη μεταρρύθμιση όπου η Μέρκελ έδειχνε επίσης ως τώρα μια προφανή απροθυμία είναι η φορολογική εναρμόνιση. Η αύξηση των φόρων για τους πιο πλούσιους δεν ήταν ασφαλώς το αγαπημένο θέμα των πρώην εταίρων της. Η κυβέρνησή της έκανε μάλιστα τα πάντα για να σαμποτάρει τις προσπάθειες που έκανε στον τομέα αυτόν η Ευρώπη, υπογράφοντας μια συμφωνία με την Ελβετία για τη διαφύλαξη του τραπεζικού της απορρήτου.

Τώρα όμως πρέπει να αναληφθεί μια κοινή γαλλογερμανική πρωτοβουλία ώστε να αντιμετωπιστούν οι φορολογικοί παράδεισοι και η φοροδιαφυγή. Τα λαϊκά στρώματα δεν μπορεί να συνεχίσουν να πληρώνουν αποκλειστικά τον λογαριασμό.

Οι Γερμανοί δυσκολεύονται να βγουν από τη λογική των αυστηρών κανόνων και των κυρώσεων και να δεχθούν μια δημοσιονομική αλληλεγγύη και μια από κοινού διαχείριση της οικονομικής πολιτικής. Οι μεταρρυθμίσεις που έχουν γίνει από το 2009, όμως, το μόνο που έκαναν ήταν να επιδεινώσουν την κατάσταση. Για να χαλαρώσουν οι βλακώδεις δημοσιονομικοί κανόνες που εμποδίζουν την ανάπτυξη της οικονομίας της ευρωζώνης, πρέπει να εκδημοκρατιστεί επειγόντως η διαχείρισή της. Το παραδοσιακό γαλλικό λεξιλόγιο δεν αρκεί: αυτό που χρειάζεται η ευρωζώνη δεν είναι τόσο μια «οικονομική κυβέρνηση», όσο ένα κοινοβούλιο. Και η πρόταση αυτή πρέπει να συζητηθεί το ταχύτερο με τη γερμανίδα καγκελάριο».

• Άνγκελα Μέρκελ