Οι προεκτάσεις του ιστορικού ενεργειακού deal Ρωσίας – Κίνας

Μετά από μία περίπου δεκαετία εντατικών διαπραγματεύσεων την περασμένη Τετάρτη σφραγίστηκε μία συμφωνία μεταξύ της Ρωσίας και της Κίνας που από πολλούς χαρακτηρίστηκε το deal του αιώνα: Η Gazprom θα προμηθεύει την αχανή ασιατική χώρα με δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου με το αντάλλαγμα να αναμένεται πλουσιοπάροχο, και όχι μόνο σε οικονομικό επίπεδο.

Η πρόσφατη επίσκεψη του Βλαντιμίρ Πούτιν στη Σαγκάη πέραν από τους σαφείς συμβολισμούς που είχε – μίας και πραγματοποιήθηκε εν μέσω της κορύφωσης της κρίσης στην ανατολική Ουκρανία- είχε και ορισμένους έμπρακτους σκοπούς.

Κυριότερος εξ αυτών ήταν η οριστικοποίηση μιας συμφωνίας που βρισκόταν στα σκαριά εδώ και αρκετά χρόνια, ωστόσο οι πρόσφατες εξελίξεις, κυρίως η επιβολή όλο και πιεστικότερων κυρώσεων από τις ΗΠΑ και την ΕΕ, επιτάχυναν και τις αποφάσεις.

Βλαντιμίρ Πούτιν και Σι Ζινπίνγκ έδωσαν τα χέρια και υπέγραψαν μία συμφωνία αν μη τι άλλο ιστορική: Η κρατική Gazprom θα προμηθεύει την Κίνα με 38 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου ετησίως για τα επόμενα 30 χρόνια δια μέσου ενός αγωγού που θα διασχίσει τη Σιβηρία, με τις πρώτες παραδώσεις να αναμένονται το 2018.

Η εν λόγω ποσότητα ισοδυναμεί περίπου με το 25% της σημερινής ετήσιας κατανάλωσης φυσικού αερίου από την Κίνα, που ανέρχεται σε 150 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα, ωστόσο αυτό που πραγματικά ζαλίζει είναι τα χρηματικά ποσά που αναμένεται να λάβει η ρωσική εταιρεία για τις υπηρεσίες της:

Παρότι η ακριβής οικονομική διάσταση δεν έχει γίνει ακόμη γνωστή, ο ο επικεφαλής της Gazprom Αλεξέι Μίλερ τοποθέτησε την συνολική αξία της σύμβασης στα περίπου 400 δισ. δολάρια, μία συμφωνία που ο ίδιος ο Βλαντιμίρ Πούτιν τη χαρακτήρισε ως «το μεγαλύτερο συμβόλαιο στην ιστορία της βιομηχανίας αερίου της πρώην Σοβιετικής Ένωσης και της Ρωσικής Ομοσπονδίας».

Αρκετά δισεκατομμύρια αναμένεται να επενδυθούν παράλληλα στην κατασκευή και αναβάθμιση των υποδομών – συνολικά Κίνα και Ρωσία αναμένεται να διαθέσουν περίπου 150 δισ. δολάρια μόνο στη δημιουργία νέων αγωγών– ένα κατασκευαστικό πρότζεκτ το οποίο χαρακτηρίζεται ως το μεγαλύτερο στο είδος του αυτή τη στιγμή στον κόσμο.

Τι κερδίζουν από το deal Κίνα και Ρωσία

Όμως η αξία του συγκεκριμένου deal δεν περιορίζεται μόνο στο οικονομικό κομμάτι· για την ακρίβεια οι προεκτάσεις του είναι πολύ μεγαλύτερες και όπως φαίνεται εξίσου κερδισμένα αναμένεται να βγουν και τα δύο μέρη της συμφωνίας.

Η Κίνα αφενός βρήκε φθηνή ενέργεια ώστε να μπορέσει να στηρίξει την όλο και πιο ενεργοβόρα βιομηχανία της, αναγκαία προϋπόθεση για να διατηρηθούν οι υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης που τα τελευταία χρόνια φαίνονται να εξασθενούν.

Ταυτόχρονα, το αέριο της Gazprom θα επιτρέψει στη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου να μειώσει την έκθεσή της στον άνθρακα, μία μορφή ενέργειας στην οποία το Πεκίνο βασίστηκε τις τελευταίες δεκαετίες, με ανάλογες επιπτώσεις στο περιβάλλον – ειδικά των κινεζικών μεγαλουπόλεων.

Το κυριότερο όμως είναι είναι το γεγονός ότι διασφαλίζεται μία σταθερή πηγή ενεργειακών αποθεμάτων σε μία στιγμή που εντείνεται ο ανταγωνισμός με άλλες ασιατικές χώρες όσον αφορά τους αναξιοποίητους υδρογονάνθρακες που βρίσκονται στη Νότια και Ανατολική Σινική Θάλασσα (Φιλιππίνες, Βιετνάμ, Ιαπωνία).

Αντίστοιχα οφέλη όπως είναι φυσικό προσδοκά η Μόσχα και κάποια ήδη άρχισε να τα καρπώνεται: Η συμφωνία έρχεται την ώρα που οι πιέσεις προς τη Ρωσία από ΗΠΑ και ΕΕ άρχισαν να γίνονται όλο και εντονότερες στο θέμα της Ουκρανίας, ενώ οι φωνές εντός Βρυξελλών που καλούν σε μία Ενεργειακή Ευρωπαϊκή Ένωση με σκοπό την απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο, όλο και πληθαίνουν.

Παρότι οι διαπραγματεύσεις Ρωσίας – Κίνας για το συγκεκριμένο πρόζεκτ ήταν γνωστές, η συμφωνία δεν θα μπορούσε να έρθει σε καλύτερη στιγμή για το Κρεμλίνο, καθώς με αυτό τον τρόπο διασφαλίζεται η παρουσία και η εδραίωση της Gazprom στην αχανή ασιατική αγορά, η οποία, όπως παρατήρησε σε πρόσφατο άρθρο του σε κινεζική εφημερίδα ο Dmitri Trenin επικεφαλής του ινστιτούτου Carnegie, δεν αναμένεται να δεχθεί πλήγματα από τις αμερικανικές πιέσεις.

Παράλληλα, χαρίζει στο Κρεμλίνο μία σημαντική οικονομική και κυρίως διπλωματική επιτυχία, καθώς η διακηρυγμένη ουδετερότητα του Πεκίνου στο θέμα της Ουκρανίας φαίνεται να ευνοεί τις κινήσεις της Μόσχας στην περιοχή.

Κυρίως η συμφωνία τόσο σε συμβολικό, όσο και σε πραγματικό επίπεδο υπογραμμίζει την αναβάθμιση των σχέσεων μεταξύ Ρωσίας και Κίνας:

Ας μην ξεχνάμε πως η επίσκεψη Πούτιν στη Σαγκάη είναι το πρώτο ταξίδι που πραγματοποίησε ο ρώσος ηγέτης εκτός των χωρών της πρώην ΕΣΣΔ από τότε που ξέσπασε η κρίση στην Ουκρανία και με αυτό ανοίγει ο δρόμος για μία στενότερη συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών σε μία περίοδο που οι εντάσεις στις γειτονιές και των δύο υπερδυνάμεων οξύνονται εμφανέστατα.

• Gazprom
• Βλαντιμίρ Πούτιν
• ΗΠΑ
• Κίνα
• Ρωσία