Σαράντα χρόνια μετά τον πόλεμο του Βιετνάμ οι παρενέργειες του Agent Orange παραμένουν ολέθριες

Ο Ταν Τρι δεν ξέρει τίποτε για τον Agent Orange (Πορτοκαλί Παράγοντα). Αλλά οι γιατροί λένε ότι ζει υπό την επίδρασή του κάθε μέρα, όταν σέρνεται για να κατεβεί από το ξύλινο κρεβάτι του και περιμένει κάποιον να τον ταΐσει. Είναι 25 ετών.

Η μητέρα του, η Βο Τι Ναμ, είχε εκτεθεί στον Agent Orange όταν, πριν από μισό αιώνα, οι αμερικανικές στρατιωτικές δυνάμεις ψέκασαν τα εδάφη του Βιετνάμ με αυτήν τη χημική ουσία για να αποψιλώσουν τη ζούγκλα και να στερήσουν τους Βιετκόνγκ από τις βάσεις και τα ορμητήριά τους.

Η Ναμ πιστεύει ότι σε αυτό οφείλεται το ότι ο γιος της γεννήθηκε σωματικά ανάπηρος και με νοητική στέρηση.

«Και άλλοι άνθρωποι στην περιοχή επλήγησαν από τον Agent Orange, αλλά για εμάς ήταν πιο κακό, τουλάχιστον οι άλλοι μπορούν να περπατούν, εκείνος όχι».

Σωριασμένος στο τσιμεντένιο πάτωμα στα πόδια της ο Τρι την διορθώνει: «Κι εγώ μπορώ να περπατάω, με τα χέρια μου».

Ο Πόλεμος του Βιετνάμ τελείωσε πριν από 40 χρόνια και οι μνήμες του αρχίζουν να σβήνονται στις νέες γενιές.

Αλλά ο Agent Orange είναι μία κληρονομιά που δεν μπορεί να ξεχαστεί, με όλα αυτά τα παιδιά της δεύτερης μεταπολεμικής γενιάς που γεννιούνται με παραμορφώσεις, τις οποίες οι γιατροί αποδίδουν στην φυτοκτόνα χημική ουσία.

Περί τα τρία εκατομμύρια Βιετναμέζοι προσβλήθηκαν από καταληκτικές ασθένειες, από αναπηρίες και νόσους μετά την επαφή τους με τον χημικό παράγοντα, σύμφωνα με την Ένωση Θυμάτων του Agent Orange/Dioxin του Βιετνάμ.

Σήμερα οι παραμορφώσεις είναι παντού ορατές. Στους δρόμους, ζητιάνοι που κρατούν παιδιά με παραμορφωμένα κεφάλια ή μέλη. Ορισμένα παιδιά γεννιούνται χωρίς μάτια.

Δημοσιογράφος του Reuters έκανε αυτόν τον μήνα ένα οδοιπορικό από το βόρειο στο νότιο Βιετνάμ και κατέγραψε τις μαρτυρίες ανθρώπων που οι οικογένειές τους λένε ότι έχουν εκτεθεί στον Agent Orange.

Πρώην στρατιώτης, ο Ντο Ντουκ Ντιού λέει ότι έθαψε τα 12 από τα 15 παιδιά του και έχει ετοιμάσει τάφους για τις δύο κόρες του που πιστεύει ότι δεν θα ζήσουν πολύ.

Ο Ντανγκ Νγκοκ Χουνγκ, 15 ετών, μένει αμίλητος ξαπλωμένος όλη μέρα στο στρώμα του από μπαμπού, με μάτια άτονα και στόμα κρεμασμένο. Δεν μπορεί να περπατήσει και έχει το ευαίσθητο δέρμα του μωρού, γιατί δεν βγαίνει ποτέ έξω.

Η υπόθεση του Πορτοκαλί Παράγοντα είναι πολύπλοκη, οι μακροπρόθεσμες συνέπειές του αποτελούν αντικείμενο συζήτησης και δικαστικών αγωγών από βιετναμέζους και αμερικανούς βετεράνους.

Αμερικανικές έρευνες έχουν δείξει αυξημένο κίνδυνο για λεμφυκυτταρική λευχαιμία και μελάνωμα σε μέλη του στρατιωτικού προσωπικού που έχουν εκτεθεί, αλλά ταυτόχρονα και δυσκολίες στην εξαγωγή αξιόπιστων συμπερασμάτων.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες αποτελούν πλέον σημαντικό σύμμαχο του Βιετνάμ, όπως ο Agent Orange παραμένει σημείο τριβής στις σχέσεις των δύο χωρών.

Η Ουάσινγκτον διέθεσε 43 εκατομμύρια δολάρια το 2012 για τον καθαρισμό περιοχών που έχουν μολυνθεί από τη διοξίνη από τα 20 εκατομμύρια γαλόνια Agent Orange με τα οποία ο αμερικανικός στρατός ψέκασε από το 1962 μέχρι το 1971 το Βιετνάμ, αλλά υπάρχουν πολλοί Βιετναμέζοι που λένε ότι δεν είναι αρκετό.

Αμερικανοί βετεράνοι, όπως ο Τσακ Παλάτσο, έχουν αφιερώσει χρόνια από τη ζωή τους για την αντιμετώπιση του Agent Orange.

Όμως, δεν είναι καθόλου βέβαιος ότι κερδίζουν τη μάχη.

«Η κατάσταση βελτιώνεται ή γίνεται χειρότερη; Είναι μία δουλειά χωρίς τέλος. Δεν έχουμε ιδέα πόσο θα διαρκέσει».

• Βιετνάμ