Κρίσιμες εκλογές στην Τουρκία – Μακριά η αυτοδυναμία για το AKP, τι δείχνουν οι δημοσκοπήσεις

Στις κάλπες για ακόμη μία φορά τους τελευταίους μήνες οδηγούνται εκατομμύρια τούρκοι πολίτες για τις βουλευτικές εκλογές, μία αναμέτρηση που για πολλούς θεωρείται η πιο κρίσιμη στην πρόσφατη ιστορία της χώρας, τουλάχιστον στα χρόνια που κυβερνάει το κόμμα του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Τα αποτελέσματα των εκλογών του Ιουνίου προκάλεσαν μία δυσάρεστη έκπληξη στο κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης. Για πρώτη φορά εδώ και 14 χρόνια, δεν κατάφερε να συγκεντρώσει τον απαραίτητο αριθμό εδρών στην τουρκική εθνοσυνέλευση ώστε να μπορέσει να κυβερνήσει αυτοδύναμα. Την ίδια στιγμή, το φιλοκουρδικό αριστερό Κόμμα Δημοκρατίας των Λαών εισήλθε δυναμικά στο προσκήνιο συγκεντρώνοντας το 13,1% των ψήφων και κατέστη αυτόματα ρυθμιστής των εξελίξεων.

Αποτέλεσμα όλων αυτών ήταν να ξεσπάσει μία άνευ προηγουμένου πολιτική κρίση στην Τουρκία, που όμοιά της δεν έχει υπήρξε παρά μόνο μετά τα μέσα της δεκαετίας του 1990 που σημαδεύτηκε από τις διαμάχες των κομμάτων για τη νομή της εξουσίας.

Παράλληλα με τις πολύπλοκες και τεταμένες διαπραγματεύσεις για σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας, ένα κύμα βίας σάρωσε την απ άκρη σε άκρη την τουρκική επικράτεια: Η αρχή έγινε στις 20 Ιουλίου με το μακελειό που προκάλεσαν τζιχαντιστές βομβιστές αυτοκτονίας του Ισλαμικού Κράτους στη μεθοριακή πόλη Σορούτς όπου σκοτώθηκαν πάνω από 30 κούρδοι ακτιβιστές, μία εξέλιξη που οδήγησε στην κατάρρευση της εκεχειρίας με τους αντάρτες του PKK, όπως επίσης και στην εξαγγελία αντιτρομοκρατικών επιχειρήσεων κατά του ΙΚ.

Το αποκορύφωμα ήρθε στις 10 Οκτωβρίου με τη βομβιστική επίθεση – πάλι από τζιχαντιστές- στην Άγκυρα και συγκεκριμένα σε συγκέντρωση συνδικάτων, και αριστερών κομμάτων όπως του φιλοκουρδικού HDP, όπου έχασαν τη ζωή τους πάνω από 100 άτομα. Ένα περιστατικό που έχει ήδη καταγραφεί στην τουρκική ιστορία ως το «το Μαύρο Σάββατο».

Παρά τις αντιδράσεις και την κατακραυγή, ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και ο πρωθυπουργός Αχμέτ Νταβούτογλου, προσπάθησαν να αποκομίσουν πολιτικά οφέλη από την αναταραχή που προκάλεσε αυτός ο κύκλος βίας: Από τη μία εμφάνισαν το AKP ως τον εγγυητή της σταθερότητας, της τάξης και της ασφάλειας στη χώρα και από την άλλη προσπάθησαν να συνδέσουν το HDP με τους αντάρτες του PKK, με τις αρχές να φτάνουν σε σημείο να διώκουν μέλη του κόμματος.

Παράλληλα, το καθεστώς της Άγκυρας συνεχίζει ανένδοτο τον πόλεμο κατά των αντιπολιτευόμενων Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης. Την περασμένη Τετάρτη η αστυνομία πραγματοποίησε έφοδο σε τηλεοπτικά κανάλια που πρόσκεινται στον βασικό εχθρό του Ερντογάν, τον κληρικό Φετουλάχ Γκιουλέν, ενώ την επομένη δεν κυκλοφόρησαν δύο εφημερίδες η Bugun και η Milliyet.

Παρά τη «στρατηγική της έντασης» που ακολουθεί η κυβέρνηση και την καταστολή των αντίθετων φωνών σε πολιτική και ΜΜΕ, οι ψηφοφόροι δεν φαίνεται να διαφοροποιούν όμως την ψήφο τους σε σχέση με τον Ιούνιο.

Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις πριν την κάλπη, δίνουν μεν σαφές προβάδισμα στο AKP, ωστόσο η αυτοδυναμία –κλειδί για να ξεκλειδώσει τη συνταγματική αναθεώρηση που θα δώσει στον Ερντογάν ευρύτατες εξουσίες- είναι ακόμα πολύ μακριά. Το κυριότερο δε, είναι το γεγονός ότι το φιλοκουρδικό HDP διατηρεί τα ποσοστά του.

Στις τελευταίες τρεις μετρήσεις, το AKP λαμβάνει από 41,3% έως 47,2%, το Κεμαλικό Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) από 25,3% έως 27%, το ακροδεξιό Κόμμα Εθνικιστικού Κινήματος (MHP) από 13,5% έως 15,6% και το Κόμμα Δημοκρατίας των Λαών από 12,2% έως 13,8%.

Εάν επιβεβαιωθούν οι δημοσκοπήσεις από τα αποτελέσματα που θα ανακοινωθούν σήμερα το βράδυ, τούρκοι αναλυτές εκτιμούν πως οι συζητήσεις για σχηματισμό κυβέρνησης θα είναι ακόμα ποιο πολύπλοκες από τις προηγούμενες. Μάλιστα, δεν αποκλείεται το ενδεχόμενο νέας προσφυγής στις κάλπες, εάν το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης πλησιάσει και άλλο στην αυτοδυναμία.

Όπως όλα δείχνουν, ο γόρδιος δεσμός της ακυβερνησίας στην Τουρκία δεν πρόκειται να λυθεί σύντομα. Το αντίθετο μάλιστα, θα γίνει ακόμα πιο… περίπλοκος. Με την αστάθεια να παραμονεύει και τον εμφύλιο στη γειτονική Συρία να βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, το μέλλον της ευρύτερης περιοχής – όχι μόνο της Τουρκίας, δεν προμηνύεται ρόδινο…  

• HDP
• PKK
• Αχμέτ Νταβούντογλου
• Ισλαμικό Κράτος
• Κούρδοι
• Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν
• Τουρκία