Πέθανε ο πρώην καγκελάριος της Γερμανίας Χέλμουτ Σμιτ

Απεβίωσε ο πρώην καγκελάριος της Δυτικής Γερμανίας Χέλμουτ Σμιτ, όπως μεταδίδουν γερμανικά μέσα ενημέρωσης.

Σύμφωνα με το γραφείο του, «ο πιο διάσημος μανιώδης καπνιστής της Γερμανίας», που δεν αποχωριζόταν το τσιγάρο του ούτε καν στις τηλεοπτικές του εμφανίσεις, κατέληξε στις 14:30 (τοπική ώρα).

Νωρίτερα, τα γερμανικά μέσα μετέδιδαν πως η κατάσταση της υγείας του είχε παρουσιάσει δραματική επιδείνωση, με τους θεράποντες ιατρούς του να μην δίνουν πλέον ελπίδες.

Σύμφωνα με δημοσιεύματα του γερμανικού Τύπου, ο 96χρονος πρώην Καγκελάριος δεν ήταν πλέον σε θέση να επικοινωνήσει. «Πρέπει ανά πάσα στιγμή να είμαστε έτοιμοι για όλα», δήλωνε νωρίτερα ο γιατρός του, ο Χάινερ Γκρέτεν. «Ούτε θέλει ούτε μπορεί πλέον», είπε χαρακτηριστικά ο καρδιολόγος του, ο Καρλ-Χάιντς Κουκ.

Ο Χέλμουτ Σμιτ υπεβλήθη τον Σεπτέμβριο σε επέμβαση για την αντιμετώπιση θρόμβου στο πόδι. Επέστρεψε με δική του επιθυμία στο σπίτι του στο Αμβούργο, έπειτα από νοσηλεία δύο εβδομάδων.

Σύντομα, όμως, οι θεράποντες ιατροί του έχασαν κάθε ελπίδα και χθες δήλωσαν ότι έπρεπε «ανά πάσα στιγμή να είμαστε έτοιμοι για όλα».

«Δεν θέλω να φτάσω τα 100»

Σε συνέντευξή του στο ARD τον περασμένο Απρίλιο, ο Χέλμουτ Σμιτ είχε δηλώσει «δεν θέλω να φτάσω 100 ετών». Ο ίδιος, σε πλήρη διαύγεια ως το τέλος της ζωής του, φαίνεται, πάντως, ότι πρόλαβε να πει όλα όσα ήθελε. «Όσα ήθελα ακόμη να πω», είναι ο τίτλος του τελευταίου βιβλίου του, που κυκλοφόρησε αρχές του έτους. Δεν αποσύρθηκε ποτέ και δεν έπαψε ποτέ να λέει τη γνώμη του. Και οι Γερμανοί πάντα τον άκουγαν.

Ο Σμιτ εξελέγη καγκελάριος το 1974, αλλά όχι έπειτα από βουλευτικές εκλογές. Ψηφίστηκε από το Ομοσπονδιακό Κοινοβούλιο προκειμένου να αντικαταστήσει τον Βίλι Μπραντ, ο οποίος εξαναγκάστηκε σε παραίτηση λόγω του σκανδάλου με τον κατάσκοπο της ΛΔΓ Γκίντερ Γκιγιόμ. Κέρδισε τις εκλογές το 1976 και το 1980 και συμπλήρωσε οκτώμισι χρόνια στην καγκελαρία, καθώς η κυβέρνησή του κατέρρευσε το 1982, όταν διαλύθηκε ο συνασπισμός του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (SPD) με τους Φιλελεύθερους (FDP).

Κατά τη θητεία του αντιμετώπισε μια παγκόσμια οικονομική ύφεση και την ενεργειακή κρίση της δεκαετίας του ’70, ενώ εσωτερικά έβαλε την σφραγίδα του στον αγώνα κατά της τρομοκρατίας της οργάνωσης “Φράξια Κόκκινος Στρατός” (RAF). Το 1979 επέβαλε, παρά την αντίσταση που συνάντησε από μεγάλο μέρος των πολιτών, αλλά και του κόμματός του, την εγκατάσταση αμερικανικών πυραύλων μέσου βεληνεκούς στη Δυτική Ευρώπη για την περίπτωση κατά την οποία η Σοβιετική Ένωση δεν απέσυρε τους δικούς της πυραύλους SS20.

Ακόμη και μετά την απομάκρυνσή του από την ενεργό πολιτική, ο Χέλμουτ Σμιτ διατήρησε το δικαίωμά του στις παρεμβάσεις και οι δηλώσεις του προκαλούσαν πάντα δημοσιότητα και σχόλια. Δεν δίσταζε ακόμη και να διαφωνεί με το κόμμα του, π.χ. αντιτιθέμενος στην ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στην εγκατάλειψη της πυρηνικής ενέργειας.

Όταν ξέσπασε η κρίση στην Ουκρανία έσπευσε να προειδοποιήσει ότι η κατάσταση θυμίζει το πώς η Ευρώπη οδηγήθηκε στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ούτως ή άλλως, κατά τη διάρκεια της θητείας του συνήθιζε τις αναφορές στην Ιστορία, στην ηθική, στην φιλοσοφία, ακόμη και στην κοινωνιολογία.

«Το πιο σημαντικό σήμερα είναι να μαθαίνεις το πώς να καταλαβαίνεις άλλους λαούς και μάλιστα όχι μόνο τη μουσική τους, αλλά και τη φιλοσοφία τους, τη στάση τους, την συμπεριφορά τους. Μόνο τότε μπορούν τα έθνη να έχουν κατανόηση μεταξύ τους», έγραψε προφητικά σε βιβλίο του το 1996.

Ολάντ: «Έφυγε» ένας μεγάλος ευρωπαίος

Τη βαθύτατη θλίψη του εξέφρασε ο πρόεδρος της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ τονίζοντας ότι «έφυγε ένας μεγάλος Ευρωπαίος».

«Την εποχή που ήταν καγκελάριος (…) προετοίμασε τις επιλογές που έκαναν στη συνέχεια ο Φρανσουά Μιτεράν και ο Χέλμουτ Κολ», υπογράμμισε ο γάλλος πρόεδρος χαιρετίζοντας «έναν μεγάλο πολιτικό», ο οποίος αγωνίστηκε επίσης για να προσδώσει «κοινωνική διάσταση στην οικονομία της αγοράς».

• Φρανσουά Ολάντ
• Χέλμουτ Σμιτ