Μία εβδομάδα που θα μπορούσε να αλλάξει την Ευρώπη

Τα ψέματα τελείωσαν.  Η εβδομάδα που μπαίνει θα μπορούσε να αποδειχθεί καθοριστική για όλη την Ευρώπη καθώς πέραν του πολυαναμενόμενου βρετανικού δημοψηφίσματος, την επόμενη Κυριακή οι ισπανοί προσέρχονται στις κάλπες για δεύτερη φορά σε ένα εξάμηνο με το αποτέλεσμα να προβλέπεται αμφίρροπο. Δύο εξαιρετικά σημαντικά γεγονότα που θα μπορούσα να αλλάξουν γεωγραφικά και πολιτικά τον χάρτη της ΕΕ…

Με το δημοψήφισμα στο νησί να εισέρχεται στην τελική του ευθεία, το ρεύμα υπέρ του Brexit φαίνεται να παγιώνεται στις δημοσκοπήσεις. Όλες οι μετρήσεις που είδαν το φως της δημοσιότητας την περασμένη εβδομάδα συνηγορούν σε ένα πράγμα: Η ψήφος υπέρ της απόσχισης μεγαλώνει την «ψαλίδα» που τη χωρίζει από το «ναι». Οι δύο έρευνες – τηλεφωνική και διαδικτυακή- που έκανε η εταιρεία ICM για λογαριασμό του Guardian δείχνουν πως το Brexit αποσπά το 53% των προτιμήσεων, ενώ σε άλλη δημοσκόπηση της Ipsos/MORI δίνει στην ψήφο υπέρ της απόσχισης το ίδιο ποσοστό. 

Αντιστοίχως τα γραφεία στοιχημάτων – που στο νησί θεωρούνται αρκετά αξιόπιστα εργαλεία πρόβλεψης- με κυριότερο το Betfair, έριξαν τις πιθανότητες να ψηφίσουν οι βρετανοί υπέρ της παραμονής στο 60%. Σε κάθε περίπτωση, οι μετρήσεις των εταιρειών δεν πρέπει να θεωρούνται και προάγγελος αποτελέσματος καθώς στο πρόσφατο παρελθόν, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα τις βουλευτικές εκλογές της περασμένης χρονιάς, έπεσαν έξω στις προβλέψεις τους.  

Ακόμη ένας παράγοντας που ενδεχομένως να καθορίσει την τελική απόφαση των Βρετανών είναι και η δολοφονία της βουλευτή των Εργατικών Jo Cox, την περασμένη Πέμπτη στην πόλη Μπρίστολ, κατά τη διάρκεια εκδήλωσης στα πλαίσια της εκστρατείας υπέρ του «ναι» στην παραμονή στην ΕΕ. Ο άνδρας που φέρεται να τη δολοφόνησε, σύμφωνα με τα όσα έχουν γίνει γνωστά ήταν μέλος νεοναζιστικής οργάνωσης και φέρεται να φώναξε «η Βρετανία Πρώτα». Το πώς θα αντιδράσει το εκλογικό σώμα μένει να φανεί, ωστόσο σε κάθε περίπτωση όλα τα πρωτοσέλιδα και οι αντιδράσεις του βρετανικού και του διεθνή Τύπου έσπευσαν να συνδέσουν το περιστατικό με την εν εξελίξει εκστρατεία.

Την ίδια στιγμή εγχώριοι και διεθνείς παράγοντες προχωρούν σε μία σειρά από προειδοποιήσεις προς το εκλογικό σώμα, επιδιώκοντας να το «νουθετήσουν» σε μία ψήφο υπέρ της παραμονής. Και εάν στο εγχώριο κομμάτι οι υποστηρικτές της παραμονής – κυρίως προερχόμενοι από το Συντηρητικό στρατόπεδο- επενδύουν στον φόβο (μία τακτική που θυμίζει πολύ το ελληνικό δημοψήφισμα του περασμένου καλοκαιριού) με προεξέχων τον πρωθυπουργό Ντέιβιντ Κάμερον που έφτασε σε σημείο να μιλήσει για μια χαμένη δεκαετία για την ΕΕ, στο εξωτερικό και κυρίως στις Βρυξέλλες δεν κρύβουν την αγωνία τους για την έκβαση της διαδικασίας.

Ευρωπαίοι αξιωματούχοι όπως ο Ντόναλντ Τουσκ, ο Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ, και ο Κλάους Ρέγκλινγκ, αλλά και ηγέτες και υπουργοί χωρών – μελών της Ένωσης εστιάζουν στο προφανές: Ότι μία έξοδος της Βρετανίας από την ΕΕ θα προκαλούσε μεσοπρόθεσμες συνέπειες για την Ήπειρο που θα ήταν εξαιρετικά δύσκολο να προβλεφθούν, αλλά το μόνο σίγουρο είναι πως θα προκαλούσαν σοβαρές απώλειες σε οικονομικό επίπεδο.

Δεν είναι μονάχα το βρετανικό δημοψήφισμα που θα απασχολήσει την Ευρωπαϊκή κοινή γνώμη ωστόσο. Την προσεχή Κυριακή θα διεξαχθούν οι νέες βουλευτικές εκλογές στην Ισπανία, έπειτα από την μακροχρόνιες διαβουλεύσεις και την συνεπακόλουθη αποτυχία για τον σχηματισμό κυβέρνησης μετά τις κάλπες του περασμένου Δεκεμβρίου.

Και εδώ οι μετρήσεις δείχνουν μία αμφίρροπη μάχη, από την οποία φαίνεται να βγαίνει κερδισμένο το αριστερό κόμμα Podemos, το οποίο κατεβαίνει στην αναμέτρηση μαζί με την Ενωμένη Αριστερά, το κόμμα – διάδοχο των Κομμουνιστών. Η τελευταία δημοσκόπηση του ινστιτούτου MyWord, που διενεργήθηκε για τον όμιλο μέσων ενημέρωσης SER, δείχνει παγίωση του κόμματος που ηγείται ο Πάμπλο Ιγκλέσιας στη δεύτερη θέση με 24,8%, προσπερνώντας τους Σοσιαλιστές που λαμβάνουν 20,4%. Το συντηρητικό Λαϊκό Κόμμα του Μαριάνο Ραχόι παραμένει στην πρώτη θέση με 28,9%, ένα ποσοστό ουσιαστικά αμετάβλητο σε σχέση με αυτό που έλαβε στις τελευταίες εκλογές, ενώ οι Πολίτες (Ciudadanos) διατηρούν την τέταρτη θέση με 14,4%.

Η εν λόγω μέτρηση όμως έχει και δύο εξαιρετικά ενδιαφέροντα στοιχεία: Αφενός το γεγονός ότι οι πολίτες φαίνεται να ζητούν σχηματισμό κυβέρνησης τωνPodemos με τους Σοσιαλιστές σε ποσοστό 34,4%, και αφετέρου το ότι ο Ιγκλέσιας εμφανίζεται καταλληλότερος για πρωθυπουργός λαμβάνοντας ποσοστό 26%. Τον ακολουθεί με 20,5% ο Άλμπερτ Ριβέρα των Ciudadanos και τρίτος ο Πέδρο Σάντσεθ του PSOE, ενώ στην τελευταία θέση βρίσκεται ο Μαριάνο Ραχόι.

Με άλλα λόγια οι Podemos, εάν επαληθευτούν τα ποιοτικά αλλά και τα ποσοτικά στοιχεία των μετρήσεων, θα βρίσκονται σε θέση ισχύος στην επαύριο των εκλογών. Και αυτό γιατί με δεδομένο πως ο Ραχόι δεν θα μπορεί να σχηματίσει κυβέρνηση πλειοψηφίας με τους Ciudadanos, η εντολή θα δοθεί στον Ιγκλέσιας, ο οποίος θα διαπραγματευτεί με τους Σοσιαλιστές με διαφορετικούς όρους σε σχέση με τον Χειμώνα. Σε αυτό το πλαίσιο, η κάλπη στην Ισπανία ενδεχομένως να κρύβει τη μεγαλύτερη πολιτική αλλαγή σε χώρα της Ευρώπης μετά τις εκλογές στην Ελλάδα και να αλλάξει το τοπίο στην ΕΕ, σε συνδυασμό βέβαια με το βρετανικό δημοψήφισμα.

• Brexit
• Βρετανία
• δημοψήφισμα