Καταπέλτης για τον Μπλερ η έκθεση για την εμπλοκή της Βρετανίας στον πόλεμο του Ιράκ

Για πρόωρη επέμβαση της Βρετανίας στον πόλεμο του Ιράκ, στο πλευρό των Αμερικανών υπό τις εντολές του Τζορτζ Μπους, κάνει λόγο η έκθεση Σίλκοτ η οποία είναι καταπέλτης για τον τότε πρωθυπουργό Τόνι Μπλερ.

«Το Ηνωμένο Βασίλειο εισέβαλε στο Ιράκ πρόωρα το 2003, πριν ο πόλεμος κριθεί αναπόφευκτος, και χωρίς να αναζητηθεί εναλλακτική λύση», αποφάνθηκε ο σερ Τζον Σίλκοτ πρόεδρος της επιτροπής έρευνας, παρουσιάζοντας το πόρισμα.

«Φτάσαμε στο συμπέρασμα ότι το Ηνωμένο Βασίλειο αποφάσισε να συμμετάσχει στην εισβολή στο Ιράκ πριν εξαντληθούν οι ειρηνικές λύσεις για τον αφοπλισμό (της Βαγδάτης), από υποτιθέμενα όπλα μαζικής καταστροφής. Η στρατιωτική λύση δεν ήταν αναπόφευκτη τότε», τόνισε ο πρόεδρος της επιτροπής.

Όπως εξήγησε «τον Μάρτιο του 2003, δεν υπήρχε άμεση απειλή από τον Σαντάμ Χουσεΐν και το χάος που ακολούθησε στο Ιράκ και στην περιοχή έπρεπε επίσης να έχει προβλεφθεί».

Ο σερ Τζον είπε ότι η σοβαρότητα της απειλής που αποτελούσε το Ιράκ, ιδίως ως προς τη δυνατότητα άμεσης χρήσης όπλων μαζικής καταστροφής, παρουσιάστηκε από τον τότε πρωθυπουργό Τόνι Μπλερ «με βεβαιότητα που δεν ήταν δικαιολογημένη».

«Παρά τις προειδοποιήσεις, οι συνέπειες της εισβολής υποτιμήθηκαν. Ο σχεδιασμός και οι προετοιμασίες για το Ιράκ μετά τον Σαντάμ ήταν απολύτως ακατάλληλοι», αναφέρεται μεταξύ άλλων στα συμπεράσματα της έκθεσης.

Επίσης η έκθεση σημειώνει ότι ο Τόνι Μπλερ άλλαξε στη διαδρομή την επιχειρηματολογία του. Συγκεκριμένα, απομακρύνθηκε από τα «τεράστια αποθέματα» παράνομων όπλων που διαθέτει το Ιράκ και έκανε λόγο για «πρόθεση του Σαντάμ Χουσεΐν να τα αποκτήσει». «Ωστόσο, δεν ήταν αυτή η εξήγηση που είχε δώσει πριν από τον πόλεμο», δήλωσε ο σερ Τζον Σίλκοτ, αποκαλύπτοντας και επιστολή του Μπλερ, ο οποίος υποσχόταν «μαζί σου, ότι κι αν γίνει», στον τότε πρόεδρο των ΗΠΑ Τζορτζ Μπους.

Ωστόσο δεν εκφράζει άποψη για το κατά πόσο ήταν νόμιμη η εισβολή, καθώς αυτό είναι ζήτημα που αφορά τη δικαιοσύνη, όπως επισήμανε ο σερ Τζον.

Άμεση ήταν η αντίδραση του Τόνι Μπλερ ο οποίος δήλωσε ότι θα αναλάβει την «πλήρη ευθύνη […] χωρίς εξαιρέσεις και δικαιολογίες» για όποια λάθη έγιναν ως προς την προετοιμασία, τον σχεδιασμό και τη διαδικασία του πολέμου ή ως προς τις σχέσεις με τις ΗΠΑ  Επαναλαμβάνει ότι εξακολουθεί να θεωρεί σωστή την απομάκρυνση του Σαντάμ Χουσεΐν και πως η σημερινή κατάσταση τρομοκρατίας στο Ιράκ και στη Μέση Ανατολή δεν οφείλεται στον πόλεμο του Ιράκ..

Ο κ. Μπλερ πρόσθεσε, ωστόσο, ότι η στρατιωτική δράση στο Ιράκ αναλήφθηκε «καλή τη πίστη» και με βάση αυτό που θεωρούσε καλύτερο για τη χώρα, ενώ επισημαίνει πως η έκθεση αποδεικνύει ότι ο ίδιος δεν ενήργησε με δόλο, ψέματα ή παραπλάνηση.

Σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε σήμερα το απόγευμα παραδέχεται ότι η έρευνα αποκάλυψε σοβαρές αποτυχίες αλλά υποστήριξε ότι η ίδια δεν παρουσιάζει εναλλακτικές προσεγγίσεις.

Ο τέως πρωθυπουργός απέρριψε εξάλλου τους ισχυρισμούς του Σίλκοτ για παράκαμψη του υπουργικού συμβουλίου και είπε ότι συνεδρίασε 26 φορές πριν την εισβολή αλλά ότι θα μπορούσε και έπρεπε να επιμείνει σε ένα σχέδιο εναλλακτικών επιλογών.

Ο Μπλερ είπε ακόμη ότι ο σχεδιασμός του είχε επικεντρωθεί στους κινδύνους για τους οποίους είχε προειδοποιηθεί σχετικά, όπως η ανθρωπιστική κρίση, η χρήση όπλων μαζικής καταστροφής και τα προβλήματα ανοικοδόμησης αλλά το βασικό πρόβλημα ήταν η τρομοκρατία. Αυτό δεν είχε προβλεφθεί, υποστηρίζει.

Συγχρόνως δεν δέχεται ότι θα ήταν καλύτερα αν είχαν αφήσει τον Σαντάμ, για τον οποίο εκτίμησε ότι θα είχε ενισχυθεί αν υποχωρούσαν οι ΗΠΑ.

Σύμφωνα άλλωστε με τον βρετανό τέως πρωθυπουργό αν είχε παραμείνει στην εξουσία ο Σαντάμ μπορεί να υπήρχε Αραβική Άνοιξη στο Ιράκ με τον Σαντάμ στην εξουσία. Και αυτό, πρόσθεσε, θα είχε δημιουργήσει μια άλλη Συρία.

Σε ερώτηση, δε, για το αν ξαναέπαιρνε την ίδια απόφαση και για το τι λέει στις οικογένειες των στρατιωτών που χάθηκαν στο Ιράκ και κατά πόσο τους βλέπει κατάματα, ο Τόνι Μπλερ απαντά ότι μπορεί να κοιτάζει στα μάτια τον λαό και να πει ότι δεν τους κορόιδεψε και πρόσθεσε πως δεν μπορεί να πει ότι πήρε τη λάθος απόφαση.

Όπως είπε δεν αποκλείει τις αποτυχίες αλλά σημείωσε ότι όλες οι αποφάσεις είναι δύσκολες σε ένα επικίνδυνο κόσμο και ότι το μόνο πράγμα που μπορεί να κάνει όποιος λαμβάνει αποφάσεις είναι να αποφασίζει.

Tony Blair: “Mistakes on planning & process, I accept responsibility for. But I believe we took the right decision” https://t.co/VfYwF1kSNz

— Sky News (@SkyNews) July 6, 2016

Συγγενείς των 179 βρετανών στρατιωτών που σκοτώθηκαν στο Ιράκ θα παραχωρήσουν συνέντευξη Τύπου για τα γεγονότα ενώ τα πορίσματα της έκθεσης θα σχολιάσουν στη Βουλή των Κοινοτήτων ο απερχόμενος πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον και ο ηγέτης των Εργατικών Τζέρεμι Κόρμπιν.

Η επιτροπή υπό τον σερ Τζον Σίλκοτ συστάθηκε το 2009 με στόχο να διαφωτίσει όλες τις πλευρές της βρετανικής ανάμιξης στο Ιράκ την περίοδο 2001 -2009, από τη στιγμή δηλαδή που οι ΗΠΑ ξεκίνησαν το σχεδιασμό της εισβολής ως τη στιγμή της αποχώρησης των βρετανικών στρατευμάτων από το Ιράκ.

Ο σερ Τζον είπε ότι επρόκειτο για πρωτοφανών διαστάσεων έρευνα καθώς είχε να μελετήσει 150.000 κυβερνητικά έγγραφα, να πάρει συνεντεύξεις από περίπου 150 ανθρώπους και να διεκδικήσει πρόσβαση σε απόρρητα αρχεία. Συνολικά η έκθεση του σερ Τζον αριθμεί 12 τόμους και 2,6 εκατομμύρια λέξεις, ενώ η όλη διαδικασία κόστισε 10 εκατομμύρια λίρες.

• Βρετανία
• Ιράκ
• Σαντάμ Χουσείν
• Τζορτζ Μπους
• Τόνι Μπλερ