Συνεχίζει την αυταρχική στροφή ο Ερντογάν – Τέλος η Ευρωπαϊκή Συνθήκη για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα

Συνεχίζεται η αυταρχική στροφή του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος μετά τις μαζικές εκκαθαρίσεις σε όλο το φάσμα του κρατικού μηχανισμού της Τουρκίας, τώρα προχωρά σε προσωρινή αναστολή της εφαρμογής της Ευρωπαϊκής Συνθήκης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Και όλα αυτά στο… όνομα του αποτυχημένου πραξικοπήματος της Παρασκευής.

Σε ανακοίνωσή του, ο αντιπρόεδρος της τουρκικής κυβέρνησης, Νούμαν Κουρτλουμούς, ανέφερε πως η Τουρκία αναστέλλει την εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Συνθήκης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα για κάποιο διάστημα. 

Η παραπάνω εξέλιξη, καθώς και η πιθανή επαναφορά της θανατικής ποινής για τους επίδοξους πραξικοπηματίες, προκαλούν νέες ανησυχίες στη διεθνή κοινότητα.

Υπενθυμίζεται ότι χθες, ύστερα από την πολύωρη συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου, ο τούρκος πρόεδρος ανακοίνωσε πως η Τουρκία τίθεται για τρεις μήνες σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης. 

Στηριζόμενη λοιπόν σε άρθρο της ίδιας της Σύμβασης, που επιτρέπει την παρέκκλιση από αυτήν σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης, η τουρκική κυβέρνηση ετοιμάζεται να λάβει μέτρα, που θα παραβιάζουν την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα.

Όπως δήλωσε ο Κουρτλουμούς, ευελπιστεί να αρθεί όσο το δυνατόν συντομότερα η κατάσταση έκτακτης ανάγκης στη χώρα, ενδεχομένως εντός ενός ή ενάμισι μήνα.

Μιλώντας σε δημοσιογράφους, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης της Τουρκίας, είπε ότι η κυβέρνηση επικαλείται το άρθρο 15 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για να λάβει τα απαιτούμενα μέτρα. Το συγκεκριμένο άρθρο αναφέρει ότι ένα κράτος μπορεί να παρεκκλίνει από τις υποχρεώσεις του που απορρέουν από τη Σύμβαση, σε περιπτώσεις πολέμου ή άλλου δημόσιου κινδύνου.

Πάντως, όπως φαίνεται, η κυβέρνηση κήρυξε την κατάσταση έκτακτης ανάγκης κυρίως για να υπάρξει νόμιμη βάση για κάποιες ενέργειες στις οποίες θα προβεί από εδώ και πέρα. Διότι οι περιορισμοί στους οποίους μπορεί να προβεί με βάση το νόμο, σχεδόν στο σύνολό τους, εφαρμόζονται ήδη. Η απαγόρευση ή ο περιορισμός της κυκλοφορίας, η απαγόρευση της έκδοσης και διανομής εντύπων, η σωματική έρευνα, η απαγόρευση συγκεντρώσεων και πολλά άλλα, εφαρμόζονται έτσι κι αλλιώς.

Αυτό που χρειάζεται η κυβέρνηση είναι η νόμιμη βάση για ζητήματα όπως οι μαζικές απολύσεις στο δημόσιο, η μαζική απαγόρευση εξόδου από τη χώρα και η παράταση του χρόνου κράτησης προτού ο κατηγορούμενος παραπεμφθεί στον εισαγγελέα. Το ανώτατο όριο κράτησης κάτω από ομαλές συνθήκες είναι οι τέσσερις μέρες, ενώ σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης το διάστημα αυτό μπορεί να παραταθεί, χωρίς να αναφέρεται ανώτατο όριο.

Σημειώνεται ότι το πολιτικό ζήτημα που αναμένεται να ανακύψει σχετίζεται με τα προεδρικά διάταγμα που μπορεί χωρίς περιορισμό να εκδίδει πλέον η κυβέρνηση. Η αξιωματική αντιπολίτευση (Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα-ΡΛΚ) θεωρεί ότι τα μέτρα που πρόκειται να ληφθούν, θα μπορούσαν να ψηφιστούν στην Εθνοσυνέλευση με τη συμβολή όλων των κομμάτων.

Εκτός από την ευκολία που θα έχει η κυβέρνηση σχετικά με την έκδοση προεδρικών διαταγμάτων, ένα δεύτερο στοιχείο που διαφοροποιεί την κατάσταση έκτακτης ανάγκης από ομαλές περιόδους είναι το γεγονός ότι δεν μπορεί κανείς να προσφύγει στα δικαστήρια προβάλλοντας το επιχείρημα περί αντισυνταγματικότητας του διατάγματος.

Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης αναμένεται το απόγευμα να ψηφιστεί στην Εθνοσυνέλευση. Το ΡΛΚ και το φιλοκουρδικό Δημοκρατικό Κόμμα των Λαών έχουν ξεκαθαρίσει ότι δεν θα την υπερψηφίσουν, ενώ το ακροδεξιό Κόμμα Εθνικιστικού Κινήματος θα υπερψηφίσει. Πράγμα που σημαίνει ότι δεν θα υπάρξει πρόβλημα, αφού απαιτείται σχετική πλειοψηφία. 

• πραξικόπημα
• Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν
• Τουρκία