Τετ α τετ Πούτιν – Ερντογάν για το παζλ της Συρίας

Σήμερα, Τρίτη, ο Ταγίπ Ερντογάν θα βρεθεί στην Αγία Πετρούπολη (σύμφωνα με την επικρατέστερη εκδοχή, καθώς οι πληροφορίες για τον τόπο ποικίλλουν), προκειμένου να συναντηθεί με τον Ρώσο πρόεδρο, Βλαντιμίρ Πούτιν. Είναι η πρώτη συνάντηση των δύο ηγετών μετά την κατάρριψη του ρωσικού αεροπλάνου τον περασμένο Νοέμβριο, που οδήγησε στη σοβαρή όξυνση των σχέσεων των δύο χωρών. Είναι, επίσης, η πρώτη διεθνής επίσκεψη Ερντογάν μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα και ασφαλώς εντάσσεται στον απόηχό του λόγω και της έντονης δυσαρέσκειας του Τούρκου προέδρου για τη στάση της Δύσης, και ειδικότερα τον ρόλο των ΗΠΑ σ’ αυτό). Είναι, τέλος, μια συνάντηση με εξαιρετικό διεθνές ενδιαφέρον, αλλά και για τη χώρα μας.

Αν υπάρξει ουσιαστική προσέγγιση (δύσκολα, αλλά τίποτα δεν αποκλείεται…), μπορεί να ανατρέψει τις σημερινές ισορροπίες. Μια άρση, για παράδειγμα, της απαγόρευσης των πτήσεων που έχει επιβάλει η Μόσχα στην Τουρκία, μετά την κατάρριψη από την τελευταία του ρωσικού μαχητικού αεροσκάφους, θα έδινε την ευκαιρία στην Τουρκία να ενεργήσει άμεσα και αποτελεσματικά κατά των Κούρδων ανταρτών στη Συρία.

Σε αντάλλαγμα, ο Τ. Ερντογάν θα μπορούσε, «εύκολα», να κλείσει πιο αποτελεσματικά τα σύνορα της Τουρκίας με τη Συρία προκειμένου να μην έχουν τη δυνατότητα ανεφοδιασμού οι αντάρτες που πολεμούν κατά του σημερινού προέδρου της Συρίας, Άσαντ – σε μεγάλο βαθμό οι περισσότερες από τις ομάδες ανταρτών στηρίζονται από τις ΗΠΑ και τους συμμάχους της. Στο πλευρό του, ο Άσαντ έχει τους σιίτες από τη Χεζμπολάχ του Λιβάνου, το Ιράν και το Ιράκ, που βοηθούν τον συριακό στρατό στη μάχη κατά των ανταρτών.

Αυτές οι δύο κινήσεις αν τελικά πραγματοποιηθούν αλλάζουν πλήρως τα δεδομένα και βγάζουν, ουσιαστικά, τις δυνάμεις των ΗΠΑ εκτός μάχης. Η Τουρκία θα το ήθελε σε μεγάλο βαθμό, το ίδιο και ο Πούτιν. Κανείς, όμως, δεν είναι, όπως φαίνεται, διατεθειμένος να υποδαυλίσει και άλλο την ήδη μεγάλη εστία έντασης στην περιοχή, κάτι που θα πολλαπλασίαζε τα μέτωπα. Και αυτό γιατί κανείς δεν μπορεί να υπολογίσει που τελικά θα οδηγούσε η όξυνση της έντασης…

Τα συμφέροντα στην περιοχή είναι πολύπλοκα. Οι Ρώσοι θέλουν την παραμονή του Άσαντ στην ηγεσία της χώρας, έστω και αν χάσει η Συρία ένα κομμάτι της, καθώς έχουν ζωτικά γεωπολιτικά συμφέροντα στην περιοχή: στην Ταρσό, φιλοξενείται η βάση του στόλου της Ρωσίας στη Μεσόγειο. Οι Αμερικανοί θέλουν την ανατροπή του Άσαντ, αλλά, ταυτόχρονα, και τη δημιουργία κουρδικού κράτους στα νότια σύνορα της Τουρκίας με τα βόρεια σύνορα της Συρίας. Ενός κουρδικού κράτους που θα περιλαμβάνει μεγάλο μέρος της βόρειας Συρίας και μικρό της Νότιας Τουρκίας –περίπου στην περιοχή που βρίσκεται το Κομπάνι. Τέλος, η Τουρκία θέλει την ανατροπή του Άσαντ, ενώ δεν επιθυμεί, βέβαια, κανένα κράτος Κούρδων στα σύνορά της! Πόσο μάλλον αν χάσει και εδάφη…

Όλοι αυτοί, Αμερικάνοι, Ρώσοι, Τούρκοι, Κούρδοι και ο Άσαντ μαζί, πολεμούν εναντίον του ISIS! Είναι χαρακτηριστικό τι γίνεται σήμερα στο Χαλέπι: Οι δυνάμεις του Άσαντ, υποστηριζόμενες από Ρώσους, αντιστέκεται στις επιθέσεις των ανταρτών που στηρίζουν οι αμερικάνοι, ενώ οι κυβερνητικές δυνάμεις έχουν μέτωπο και με το ISIS​! Εκ του αποτελέσματος, πάντως, όπως αναγνωρίζουν και οι Αμερικανοί, οι μόνοι που κέρδισαν σε μάχη τους τζιχαντιστές του ISIS ήταν οι Κούρδοι του PKK, στο Κομπάνι! Οι Αμερικανοί, μάλιστα είναι έτοιμοι για τον αποχαρακτηρισμό του PKK ως τρομοκρατικής οργάνωσης!

Τι θα συμφωνηθεί τελικά μεταξύ Ερντογάν και Πούτιν άγνωστο. Όμως, πλέον, βρίσκονται πολύ κοντά στην ομαλοποίηση των σχέσεών τους που είχαν διαταραχθεί από την κατάρριψη του ρωσικού πολεμικού αεροσκάφους. Έχουμε αρκετά δείγματα: από το ότι ο Πούτιν ήταν από τους πρώτους ηγέτης που έσπευσε να επικοινωνήσει με τον Ερντογάν μετά την εκδήλωση του πραξικοπήματος, μέχρι το ότι, πριν λίγες μέρες, οι τουρκικές αρχές ξεμπλοκάρισαν το site του «Σπούτνικ», του ρωσικού πρακτορείου ειδήσεων -το είχαν μπλοκάρει τον Απρίλιο, οπότε και είχαν απελάσει τον απεσταλμένο του στην Τουρκία.

Σε κάθε περίπτωση, τέτοιες «δύσκολες» συμφωνίες ποτέ δεν ανακοινώνονται εκ των προτέρων: τις βλέπουμε στην πράξη. Ίδωμεν, λοιπόν!

• Βλαντιμίρ Πούτιν
• ΗΠΑ
• Ισλαμικό Κράτος
• Μπασάρ Αλ Άσαντ
• Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν
• Ρωσία
• Συρία
• Τουρκία