Ανάλυση: Η μάχη Τραμπ – Ζινπίνγκ για την παγκοσμιοποίηση
Η ομιλία για την παγκοσμιοποίηση του πρόεδρου της Κίνας, Ζι Ζινπίνγκ, στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ την περασμένη εβδομάδα ήταν εκείνη που θα περίμενε κανείς να ακούσει από τον Αμερικανό Πρόεδρο. Στην ορκωμοσία του, ο Ντόναλντ Τραμπ έκανε σχόλια για το εμπόριο που κανείς δεν θα περίμενε από Αμερικανό Πρόεδρο. Η αντίθεση είναι εντυπωσιακή. Ο Μάρτιν Γουλφ των Financial Times ασκεί σκληρή νεοφιλελεύθερη κριτική στη νέα οικονομική πολιτική του Αμερικανού Προέδρου.
Η ομιλία για την παγκοσμιοποίηση του πρόεδρου της Κίνας, Ζι Ζινπίνγκ, στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ την περασμένη εβδομάδα ήταν εκείνη που θα περίμενε κανείς να ακούσει από τον Αμερικανό Πρόεδρο. Στην ορκωμοσία του, ο Ντόναλντ Τραμπ έκανε σχόλια για το εμπόριο που κανείς δεν θα περίμενε από Αμερικανό Πρόεδρο. Η αντίθεση είναι εντυπωσιακή. Ο Μάρτιν Γουλφ των Financial Times ασκεί σκληρή νεοφιλελεύθερη κριτική στη νέα οικονομική πολιτική του Αμερικανού Προέδρου.
Η ομιλία για την παγκοσμιοποίηση του πρόεδρου της Κίνας, Ζι Ζινπίνγκ, στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ την περασμένη εβδομάδα ήταν εκείνη που θα περίμενε κανείς να ακούσει από τον Αμερικανό Πρόεδρο. Στην ορκωμοσία του, ο Ντόναλντ Τραμπ έκανε σχόλια για το εμπόριο που κανείς δεν θα περίμενε από Αμερικανό Πρόεδρο. Η αντίθεση είναι εντυπωσιακή. Ο Μάρτιν Γουλφ των Financial Times ασκεί σκληρή νεοφιλελεύθερη κριτική στη νέα οικονομική πολιτική του Αμερικανού Προέδρου.
Ο κ. Ζι αναγνώρισε ότι η παγκοσμιοποίηση δεν είναι χωρίς δυσκολίες. Αλλά «το να κατηγορούμε την οικονομική παγκοσμιοποίηση για τα προβλήματα του κόσμου είναι ασύμβατο με την πραγματικότητα,» δήλωσε. Αντίθετα, «η παγκοσμιοποίηση έχει πυροδοτήσει παγκόσμια ανάπτυξη και έχει ενεργοποιήσει τη μεταφορά αγαθών και κεφαλαίων, πρόοδο των επιστημών, της τεχνολογίας και του πολιτισμού και επαφές ανάμεσα στους ανθρώπους». Το όραμά του ταιριάζει με εκείνο του τελευταίου Προέδρου των ΗΠΑ. Το 2000, ο Πρόεδρος Μπιλ Κλίντον είχε υποστηρίξει ότι «πρέπει να επιβεβαιώσουμε αδιαμφισβήτητα ότι οι ανοιχτές αγορές και το εμπόριο με κανόνες είναι η καλύτερος τρόπος που γνωρίζουμε για να βελτιώσουμε το βιοτικό μας επίπεδο, να ελαττώσουμε την περιβαλλοντική καταστροφή και να οικοδομήσουμε κοινή ευημερία».
Ο κ. Τραμπ απορρίπτει αυτό το όραμα: «Πρέπει να προστατέψουμε τα σύνορά μας από την καταστροφή που προξενεί το να φτιάχνουν άλλες χώρες τα δικά μας προϊόντα, να κλέβουν τις εταιρείες μας και να καταστρέφουν τις θέσεις εργασίας μας. Ο προστατευτισμός θα οδηγήσει σε μεγάλη ευημερία και δύναμη.» Επιπλέον: «Θα ακολουθήσουμε δύο απλούς κανόνες: αγοράζω αμερικάνικα προϊόντα, προσλαμβάνω Αμερικανούς».
Αυτά δεν είναι αερολογίες. Ο κ. Τραμπ έχει ήδη ακυρώσει τη συμμετοχή των ΗΠΑ στην Συμφωνία των χωρών του Ειρηνικού (ΤΡΡ) που είχε συνάψει ο προκάτοχός του. Έχει εξαγγείλει την πρόθεσή του να επαναδιαπραγματευτεί την εμπορική συμφωνία με το Μεξικό και τον Καναδά (NAFTA). Επιπλέον, έχει εξαπολύσει ιδιαίτερα δριμείς απειλές κατά του Μεξικού (την επιβολή φόρου εισαγωγής 35%) και της Κίνας (επιβολή φόρου εισαγωγής 45%). Πίσω από αυτό βρίσκεται αυτό που ο Πήτερ Ναβάρο – ο σύμβουλος της εμπορικής πολιτικής του Προέδρου – και ο Γουίλμπουρ Ρος – ο προταθείς υπουργός εμπορίου – αποκαλούν το «Εμπορικό Δόγμα Τραμπ», την άποψη ότι «κάθε συμφωνία πρέπει να αυξάνει τον ρυθμό ανάπτυξης [της οικονομίας], να μειώνει το εμπορικό έλλειμα και να ενδυναμώνει την παραγωγική βάση των ΗΠΑ.»
Για έναν Βρετανό αναγνώστη αυτό φέρνει μνήμες της «εναλλακτικής οικονομικής στρατηγικής» που είχε προωθηθεί από το αριστερό Εργατικό Κόμμα τη δεκαετία του 1970. Όπως ο κ. Ναβάρο, ο κ. Ρος και, προφανώς, ο κ. Τραμπ, οι αριστεροί του τότε ισχυρίζονταν ότι τα εμπορικά ελλείματα εμποδίζουν τη ζήτηση. Η λύση ήταν έλεγχος στις εισαγωγές. Οι συμφωνίες τους που στόχευαν στη μείωση του ελλείματος έμοιαζαν να είναι του κ. Τραμπ. Ποιος θα φανταζόταν ότι ο πρώιμος μερκαντιλισμός θα καταλάμβανε την πιο ισχυρή οικονομία της αγοράς, παραγωγό πολιτικής και ιδρυτή του βασικού παγκόσμιου νομισματικού αποθεματικού;
Το τρομακτικό γεγονός είναι ότι οι άνθρωποι που βρίσκονται κοντά στον κ. Τραμπ πιστεύουν πράγματα που είναι εντελώς λάθος.
Πιστεύουν, λόγου χάρη, ότι ένας φόρος προστιθέμενης αξίας που δεν επιβάλλεται στις εξαγωγές αποτελεί επιδότηση για τις εξαγωγές. Λάθος: Τα αμερικανικά αγαθά που πωλούνται στην ΕΕ πληρώνουν ΦΠΑ, όπως και τα ευρωπαϊκά. Και τα ευρωπαϊκά αγαθά που πωλούνται στις ΗΠΑ πληρώνουν φόρους πωλήσεων (όπου επιβάλλονται), όπως και τα αμερικανικά. Σε καμία από τις δύο περιπτώσεις δεν δημιουργούνται αναταράξεις ανάμεσα στα εγχώρια και τα εισαγόμενα αγαθά. Οι φόροι επιβάλλονται μόνο στα εισαγόμενα αγαθά. Έτσι διαταράσσουν τις σχετικές τιμές.
Αυτοί οι άνθρωποι πιστεύουν ότι η εμπορική πολιτική καθορίζει το εμπορικό έλλειμμα. Σε μια πρώτη προσέγγιση, αυτό δεν ισχύει, γιατί τα εμπορικά ισοζύγια αντανακλούν διαφορές ανάμεσα στα έσοδα και τα έξοδα. Φανταστείτε την επιβολή ενός καθολικού φόρου. Οι αγορές ξένου συναλλάγματος θα πέσουν και οι ισοτιμίες θα ανέβουν μέχρι οι εξαγωγές να πέσουν και οι εισαγωγές να ανέβουν αρκετά ώστε να επιστρέψουν το έλλειμμα εκεί που βρισκόταν. Ο προστατευτισμός, λοιπόν, ωφελεί μερικές επιχειρήσεις έναντι άλλων. Οι προτάσεις Τραμπ φαίνεται να στοχεύουν στην ανάσταση των οικονομικά νεκρών. Αληθεύει ότι ο προστατευτισμός μπορεί να ρίξει το εξωτερικό έλλειμμα καθιστώντας τις ΗΠΑ λιγότερο θελκτικό προορισμό για ξένες επενδύσεις. Όμως αυτό δεν ακούγεται και πολύ λογική στρατηγική.
Άλλο ένα λάθος είναι η πίστη στην αξία των διμερών συμφωνιών. Οι εμπορικές συμφωνίες δεν είναι σαν τις συμφωνίες μεταξύ εταιρειών. Θέτουν τους όρους κάτω από τους οποίους λειτουργούν όλες οι επιχειρήσεις. Οι διμερείς συμφωνίες κατακερματίζουν τις παγκόσμιες αγορές. Είναι εξαιρετικά δύσκολο για εταιρείες να δημιουργήσουν μακροπρόθεσμες συμφωνίες εάν οι νέες διμερείς συμφωνίες μπορεί να αποσταθεροποιήσουν τις ανταγωνιστικές συνθήκες ανά πάσα στιγμή.
Δυστυχώς, όπως σχολιάζει ο οικονομικός αναλυτής των Financial times, Μάρτιν Σάντμπου, ο Αμερικανός Πρόεδρος διαθέτει τη νομική εξουσία να κάνει ό,τι στην κυριολεξία θέλει. Αλλά η υπαναχώρηση σε περασμένες συμφωνίες είναι βέβαιο ότι θα κάνει τις ΗΠΑ να φαίνονται αναξιόπιστες. Τα θύματά του, ειδικά η Κίνα, είναι εξίσου πιθανόν να αντιδράσουν. Σύμφωνα με ανάλυση του Ινστιτούτου Πήτερσον για τα Διεθνή Οικονομικά, η Κίνα και το Μεξικό μαζί συνιστούν το ένα τέταρτο των εμπορικών συναλλαγών των ΗΠΑ. Σε έναν γενικευμένο εμπορικό πόλεμο, η απασχόληση μπορεί να πέσει κατά 4.8 εκ. σε θέσεις του ιδιωτικού τομέα. Οι αναταράξεις επίσης στις αλυσίδες τροφοδοσίας είναι πιθανόν να είναι ιδιαίτερα σημαντικές.
Πίσω από αυτό βρίσκονται τεράστιες γεωπολιτικές συνέπειες. Η τιμωρία του Μεξικού θα ανατρέψει τρεις δεκαετίες μεταρρυθμίσεων, πιθανώς μετακυλύοντας την εξουσία σε αριστερούς λαϊκιστές. Η τιμωρία της Κίνας μπορεί να δηλητηριάσει τις ουσιαστικές σχέσεις για δεκαετίες. Η απόσυρση από την ΤΡΡ μπορεί να σπρώξει τους Ασιάτες συμμάχους στην αγκαλιά της Κίνας. Η αγνόηση των κανόνων του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου μπορεί να καταστρέψουν τον θεσμό που παρέχει σταθερότητα στην πραγματική οικονομία.
Η ρητορική «πρώτα η Αμερική» ακούγεται σαν εξαγγελία οικονομικού πολέμου. Οι ΗΠΑ είναι πανίσχυρες. Αλλά δεν μπορούν καν να είναι σίγουρες ότι θα περάσει το δικό τους, Μπορεί, αντίθετα να καταστήσουν τον εαυτό τους εχθρό της παγκόσμιας τάξης.
Όταν ο ηγεμόνας επιτίθεται στο σύστημα που δημιούργησε μόνο δύο αποτελέσματα μοιάζουν πιθανά – η κατάρρευσή του ή η ανάπλαση ενός συστήματος γύρω από τον νέο ηγεμόνα. Η Κίνα του κ. Ζι δεν μπορεί να αντικαταστήσει τις ΗΠΑ: αυτό θα χρειαζόταν συνεργασία με τις ευρωπαϊκές και τις άλλες ασιατικές δυνάμεις. Το πιο πιθανό αποτέλεσμα θα είναι η υιοθέτηση μιας πολιτικής ο καθένας για τον εαυτό του. Το όραμα του κ. Ζι είναι το σωστό. Αλλά χωρίς την υποστήριξη του κ. Τραμπ μπορεί να είναι ανέφικτο. Αυτό δεν θα ωφελούσε κανένα, ούτε τις ΗΠΑ.
Πηγή: Financial Times
ολες οι ειδησεις
- Ο Γιάννης Κότσιρας στο ευρωψηφοδέλτιο του ΣΥΡΙΖΑ;
- Ανάλυση POLITICO: «Γι’ αυτούς τους λόγους η Ουκρανία χάνει τον πόλεμο με τη Ρωσία»
- Η δύναμη της φύσης: 142 λίτρα νερό ανά τετραγωνικό μέτρο χτύπησαν το Ντουμπάι μέσα σε μία μέρα
- UEFA: «Δεν υπάρχει κανένα θετικό δείγμα ντόπινγκ σε ποδοσφαιριστή» – Στην δικαιοσύνη ο Ιωαννίδης για την παραπληροφόρηση
Ακολουθήστε το Newpost.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο Newpost.gr