Βαριά η «σκιά» του Τραμπ στη Σύνοδο Κορυφής της Μάλτας – Όλο το παρασκήνιο των διαλόγων της συνεδρίασης

Ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, ήταν ο πρωταγωνιστής της Συνόδου Κορυφής της Μάλτας για το προσφυγικό – μεταναστευτικό. Αν και στο παρασκήνιο πραγματοποιήθηκαν έντονες ζυμώσεις, με αφορμή τις δηλώσεις της νέας αμερικανικής διοίκησης που ανατρέπει τις διατλαντικές σχέσεις απαξιώνοντας την ΕΕ, οι Ευρωπαίοι ηγέτες εμφανίστηκαν αρκετά συγκρατημένοι, κατά τη διάρκεια της Συνέντευξης Τύπου. Μάλιστα, ενδεικτικό της ανησυχίας που έχει προκαλέσει η πολιτική του νέου αμερικανού προέδρου ήταν και η πρώτη ερώτηση που διατυπώθηκε από τους δημοσιογράφους: «Ποια είναι αυτή τη στιγμή η μεγαλύτερη απειλή για την ΕΕ; Ο Ντόναλντ Τραμπ ή ο Βλαντιμίρ Πούτιν;». Αποκαλυπτικό παρασκήνιο. 

Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου, μετά τη Σύνοδο Κορυφής των «28», ο πρωθυπουργός της Μάλτας και προεδρεύων της Ευρωπαϊκής Ένωσης το τρέχον εξάμηνο Τζόζεφ Μουσκάτ, δήλωσε πως οι ηγέτες των κρατών-μελών της ΕΕ εξέφρασαν την ανησυχία τους για θέσεις και συμπεριφορές της νέας κυβέρνησης των ΗΠΑ, υπό τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ. 

Απαντώντας στην ερώτηση για το εάν η μεγαλύτερη απειλή για την ΕΕ προέρχεται από τον νέο αμερικανό πρόεδρο ή από τον ρώσο πρόεδρο, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ ανέφερε ότι η μεγαλύτερη απειλή για την Ένωση είναι να μην είναι η ίδια αρκετά ενωμένη και να μην έχει το απαραίτητο θάρρος. «Είμαστε ακόμη 28 και όχι 27 και είμαστε ενωμένοι», πρόσθεσε. Με μια τρίπλα απέφυγε την απάντηση ο Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ απαντώντας «εγώ».

Νωρίτερα, ο γάλλος πρόεδρος, Φρανσουά Ολάντ, εμφανίστηκε πιο σκληρός απέναντι στις πολιτικές του νέου αμερικανού προέδρου. Προσερχόμενος στη Σύνοδο Κορυφής, ο κ. Ολάντ χαρακτήρισε «απαράδεκτες» τις πιέσεις που ασκεί ο Τραμπ στην ΕΕ. «Δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό να ασκείται μέσω ενός κάποιου αριθμού δηλώσεων του προέδρου των ΗΠΑ πίεση όσον αφορά το τι πρέπει να είναι ή να μην είναι πια η Ευρώπη», είπε χαρακτηριστικά ο Γάλλος πρόεδρος.

Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις πρέπει να παραμείνουν ενωμένες προς όφελος της δικής τους ασφάλειας παρά να επιδιώκουν να εξασφαλίσουν σε εθνικό επίπεδο ειδικές χάρες από την Ουάσινγκτον, πρόσθεσε ο Ολάντ.

«Δεν υπάρχει μέλλον με τον Τραμπ αν αυτό δεν καθοριστεί από κοινού» από τους Ευρωπαίους, σημείωσε, υπογραμμίζοντας ότι ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ «θα πρέπει να το καταλάβει αυτό επειδή εκείνο που μετράει είναι η εσωτερική αλληλεγγύη της Ευρώπης» και «αυτό που διακυβεύεται είναι η μοίρα της ΕΕ».

«Πολλές χώρες θα πρέπει να σκεφτούν ότι το μέλλον τους βρίσκεται πρωτίστως εντός της ΕΕ παρά να φαντάζονται δεν ξέρω και γω ποια διμερή σχέση με τις ΗΠΑ, μολονότι είναι φυσιολογικό ο καθένας να μιλάει με τον Αμερικανό πρόεδρο», υπογράμμισε επίσης ο πρόεδρος Ολάντ και τόνισε:

«Οφείλουμε να έχουμε μια ευρωπαϊκή θεώρηση του μέλλοντός μας».

Από την πλευρά της, η γερμανίδα καγκελάριος, Άνγκελα Μέρκελ, τόνισε πως η Ευρώπη θέλει να συνεχίσει τη συνεργασία της με τις ΗΠΑ για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας. Σύμφωνα με την καγκελάριο, οι ηγέτες των χωρών-μελών της ΕΕ συμφώνησαν ότι είναι προς το συμφέρον τους να έχουν καλές διατλαντικές σχέσεις όποτε αυτό είναι δυνατόν.

Την ίδια ώρα, σύμφωνα με το Bloomberg, η πρωθυπουργός της Βρετανίας Τερέζα Μέι, η Άνγκελα Μέρκελ και ο Φρανσουά Ολάντ ενημέρωσαν τους ευρωπαίους ηγέτες σχετικά με τη νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ. Μάλιστα,νωρίτερα, η κυρία Μέι είχε ιδιωτική συζήτηση με τη γερμανίδα καγκελάριο.

Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ είπε ότι η ΕΕ δεν «απειλείται» από τον Τραμπ, «αλλά πιστεύω πως υπάρχει χώρος για εξηγήσεις γιατί μερικές φορές έχω την εντύπωση ότι η νέα διοίκηση δεν γνωρίζει σε βάθος την Ευρωπαϊκή Ένωση». 

Άλλοι ηγέτες υπήρξαν λιγότερο διπλωματικοί. Ο Αυστριακός Καγκελάριος Κριστιάν Κερν συνέδεσε την εισροή πάνω από ενός εκατομμυρίου προσφύγων στην Ευρώπη με τις στρατιωτικές επιχειρήσεις των ΗΠΑ στην περιοχή τα δύο τελευταία χρόνια.

«Δεν χωρεί αμφιβολία ότι η Αμερική έχει μερίδιο ευθύνης για τις προσφυγικές ροές,» είπε ο Κερν.

Η Ντάλια Γκρυμπαουσκάιτε, η πρόεδρος της Λιθουανίας που συνορεύει με τη Ρωσία και δεν βλέπει με καθόλου καλό μάτι τις φιλικές επαφές του Τραμπ με το Κρεμλίνο, σχολίασε δηκτικά τη χρήση του Twitter από ον πρόεδρο για τις πολιτικές του ανακοινώσεις.

«Με τη διπλωματία του Twitter δεν χρειαζόμαστε γέφυρες, αρκεί να δημοσιεύουμε,» είπε στην τηλεόραση του Bloomberg η Γκρυμπαουσκάιτε.

Προσφυγικό – μεταναστευτικό και Brexit

«Οι αλλαγές στην παγκόσμια κονίστρα μάς υπενθυμίζουν πόσο σημαντική είναι μια ισχυρή ΕΕ», ανέφερε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

«Η διατλαντική συνεργασία παραμένει μια μεγάλη προτεραιότητα για εμάς, διότι ήταν ένας σταθερός πυλώνας του ελευθέρου κόσμου. Ταυτοχρόνως ξέρουμε ότι σήμερα δεν υπάρχει άλλη επιλογή από να ανακτήσουμε την εμπιστοσύνη στις δικές μας δυνάμεις», τόνισε ο κ. Τούσκ.

Όσον αφορά το προσφυγικό/μεταναστευτικό, ο πρόεδρος της ΕΕ είπε πως στη σύνοδο «συμφώνησαμε σε άμεσα επιχειρησιακά μέτρα τα οποία θα πρέπει να αντιμετωπίσουν τους παράτυπους μετανάστες και να σώσουν ζωές» και ότι η ΕΕ θα συνδράμει την ακτοφυλακή της Λιβύης σε σχέση με συγκεκριμένες επιχειρήσεις διάσωσης, ενώ θα ενδυναμώσει την αντιμετώπιση των ροών.

«Θέλουμε να ενδυναμώσουμε τις εθελοντικές επαναπροωθήσεις από τη Λιβύη προς άλλες χώρες» συμπλήρωσε ο Ντ. Τουσκ και σημείωσε πως για να εφαρμοστούν αυτοί οι άξονες προτεραιότητας θα υπάρχουν επιπλέον ευρωπαϊκοί πόροι.

«Θα δράσουμε σεβόμενοι τα ανθρώπινα δικαιώματα και το διεθνές δίκαιο, αλλά και τις ευρωπαϊκές αξίες», τόνισε και προσέθεσε:

«Έχουμε αποφασίσει να υποστηρίξουμε τα κράτη-μέλη και τις διμερείς δραστηριότητες που έχουμε με τη Λιβύη. Ως προς τούτο καλωσορίζουμε το μνημόνιο συνεργασίας που υπεγράφη χθες μεταξύ Ιταλίας-Λιβύης, κάτι που αποτελεί ένα ενθαρρυντικό σημάδι ότι τα πράγματα θα αλλάξουν προς το καλύτερο.

Η ΕΕ θα υποστηρίξει την Ιταλία και τη Λιβύη. Είναι μια κοινή μας ευθύνη», συμπλήρωσε, ενώ σε άλλο σημείο είπε:

«Στο μέλλον ξέρουμε ότι θα είμαστε 27, λόγω προφανών αιτιών, λόγω του Brexit. Χρειαζόμαστε μια ισχυρή συμμαχία με το Ηνωμένο Βασίλειο εντός του NATO και δεν έχω καμία αμφιβολία – μετά τις σημερινές συζητήσεις – ότι η Τερέζα Μέι θα είναι αρωγός».

Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ είπε ότι η Ευρώπη πρέπει να μειώσει τον αριθμό των μεταναστών που φθάνουν στην Ε.Ε., ενώ επαίνεσε τη Λιβύη για τις προσπάθειες που κάνει για την ανάσχεση των μεταναστευτικών ροών.

Την πεποίθηση ότι υπάρχει ένας μεγάλος βαθμός σύγκλισης των 28 σε σχέση με ότι η ΕΕ έχει έναν πολύ σημαντικό ρόλο να διαδραματίσει στην παγκόσμια κονίστρα και τώρα πρέπει να ηγηθεί σε παγκόσμιο επίπεδο, τόνισε ο πρωθυπουργός της Μάλτας Τζόζεφ Μούσκατ.

«Μπορέσαμε από κοινού να φτάσουμε σε ένα συμπέρασμα. Η διαχείριση της κρίσης δεν έχει άσπρο ή μαύρο, υπάρχουν και ενδιάμεσες οδοί έτσι ώστε να μπορέσουμε να κινηθούμε προς το μέλλον», είπε ο κ. Μούσκατ, προσθέτοντας ότι «είμαστε έτοιμοι να υποστηρίξουμε την Ιταλία και τη συμφωνία με τη Λιβύη».

«Ξέρουμε ότι η Λιβύη είναι μια ιδιαίτερη κατάσταση και ότι η κυβέρνησή της αντιμετωπίζει προκλήσεις, αλλά αυτό δεν είναι μια δικαιολογία για να μην εμπλακεί στη συμφωνία. Πρέπει να βοηθήσουμε περισσότερο την κυβέρνηση της Λιβύης για να πάμε προς τα εμπρός», επισήμανε, προσθέτοντας ότι η συμφωνία Ιταλίας και Λιβύης προβλέπει και τη βοήθεια προς την κυβέρνηση της Λιβύης.

Ο κ. Μούσκατ ανέφερε, επίσης, ότι κατά τη διάρκεια του γεύματος έγινε μια ανοικτή συζήτηση σε σχέση με τις εξελίξεις στο ΝΑΤΟ και τις ΗΠΑ. «Φυσικά υπήρχε ανησυχία μεταξύ των κρατών-μελών της Ευρώπης των 28 σχετικά με κάποιες θέσεις οι οποίες έχουν εκφραστεί από τη νέα αμερικανική κυβέρνηση και σε σχέση με ορισμένες συμπεριφορές, οι οποίες έχουν υιοθετηθεί από την αμερικανική κυβέρνηση. Παρά ταύτα δεν υπήρχε κανένα αίσθημα αντιαμερικανισμού, δεν υπήρχε κανένα αίσθημα ότι εμείς πρέπει να αντιμετωπίσουμε με τον ίδιο τρόπο τις ΗΠΑ», είπε και προσέθεσε:

«Θέλουμε να ακολουθήσουμε μια στάση κατά την οποία δεν θα μείνουμε σιωπηλοί και όπως συμβαίνει σε οποιεσδήποτε υγιείς σχέσεις, εμείς θα μιλήσουμε με σαφήνεια για συγκεκριμένες αρχές που πρέπει να ακολουθηθούν», είπε.

Τέλος, προσέθεσε ο πρωθυπουργός της Μάλτας, υπήρξε σύγκλιση στο γεγονός ότι οι εξελίξεις στις ΗΠΑ και ο τρόπος με τον οποίο αυτή η μεγάλη δύναμη επιλέγει το δικό της ρόλο στον κόσμο, επιδρά και τον ρόλο της Ευρώπης στον κόσμο.

• Brexit
• Άνγκελα Μέρκελ
• Ευρωπαϊκή Ένωση
• Ζαν Κλοντ Γιουνκερ
• Ντόναλντ Τουσκ
• Ντόναλντ Τραμπ
• προσφυγικό
• Σύνοδος Κορυφής
• Τερέζα Μέι
• Φρανσουά Ολάντ