current views are: 6

13 Φεβρουαρίου 2017
Δημοσίευση16:40

Θεωρία της εξέλιξης… γιοκ για τους Τούρκους μαθητές – Τζιχάντ και Ερντογάν θα διδάσκουν τα σχολεία

Με τα σχέδια του Προέδρου Ρεσέπ Ταγίπ Ερντογάν για περισσότερες εξουσίες να έχουν δρομολογηθεί, η κυβέρνηση της Τουρκίας έχει αρχίσει να διαμορφώνει το μέλλον της χώρας και εκτός τους τοίχους του Κοινοβουλίου. Τον περασμένο μήνα πέρασαν από τη Βουλή οι συνταγματικές αλλαγές που έχουν σχεδιαστεί να εδραιώσουν τον πολύ-συζητημένο προεδρικό σύστημα του Ερντογάν. Εντωμεταξύ, το υπουργείο Παιδείας εξέδωσε μια εγκύκλιο για τη νέα σχολική χρονιά. 

Δημοσίευση 16:40’

Με τα σχέδια του Προέδρου Ρεσέπ Ταγίπ Ερντογάν για περισσότερες εξουσίες να έχουν δρομολογηθεί, η κυβέρνηση της Τουρκίας έχει αρχίσει να διαμορφώνει το μέλλον της χώρας και εκτός τους τοίχους του Κοινοβουλίου. Τον περασμένο μήνα πέρασαν από τη Βουλή οι συνταγματικές αλλαγές που έχουν σχεδιαστεί να εδραιώσουν τον πολύ-συζητημένο προεδρικό σύστημα του Ερντογάν. Εντωμεταξύ, το υπουργείο Παιδείας εξέδωσε μια εγκύκλιο για τη νέα σχολική χρονιά. 

Με τα σχέδια του Προέδρου Ρεσέπ Ταγίπ Ερντογάν για περισσότερες εξουσίες να έχουν δρομολογηθεί, η κυβέρνηση της Τουρκίας έχει αρχίσει να διαμορφώνει το μέλλον της χώρας και εκτός τους τοίχους του Κοινοβουλίου.

Τον περασμένο μήνα πέρασαν από τη Βουλή οι συνταγματικές αλλαγές που έχουν σχεδιαστεί για να εδραιώσουν τον πολύ-συζητημένο προεδρικό σύστημα του Ερντογάν. Εντωμεταξύ, το υπουργείο Παιδείας εξέδωσε μια εγκύκλιο για τη νέα σχολική χρονιά.

Κάποιες από τις αλλαγές φαίνονταν αβλαβείς: Τα παιδιά θα διδάσκονται για διάσημους Τούρκους και μουσουλμάνους επιστήμονες μαζί με τον Νεύτωνα και τον Αϊνστάιν, για παράδειγμα. Αλλά οι κοσμικοί κύκλοι στην Τουρκία εξοργίστηκαν με ένα σχέδιο να καταργηθούν τα μαθήματα για την εξέλιξη και τους πατέρες του έθνους, κατηγορώντας την κυβέρνηση ότι μεταφέρει στην εκπαίδευση της συντηρητική-θρησκευτική της ιδεολογία.

Το σωματείο δασκάλων Εγκριτίμ-Σεν, που έχει συχνά υπάρξει επικριτικό απέναντι στην κυβερνητική πολιτική, ανησυχεί ότι το εκπαιδευτικό πρωτόκολλο θα ενθαρρύνει ένα «θρησκευτικό και εθνικιστικό» πνεύμα με την έμφασή του στην «τουρκικότητα» και το σουνιτικό Ισλάμ. Εντωμεταξύ, οι βουλευτές του μεγαλύτερου κόμματος της αντιπολίτευσης καταδίκασαν αυτό που χαρακτήρισαν ως «εξοστρακισμό» του ιδρυτή της σύγχρονης Τουρκίας, Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ. Το υπουργείο Παιδείας θέλει να κόψει τις ώρες διδασκαλίας για εκείνον και τον διάδοχό του Ισμέτ Ινονού.

Η κυβέρνηση ξαναχτύπησε: Το νέο πρόγραμμα μαθημάτων θα διδάσκει την τουρκική ιστορία «από την προοπτική της εθνικής και ηθικής εκπαίδευσης,» δήλωσε το υπουργείο Παιδείας. Ο στόχος είναι «να προστατέψουμε τις εθνικές μας αξίες» σχολίασε ο υφυπουργός Παιδείας Γιουσούφ Τεκίν. Επιπλέον, το υπουργείο υποσχέθηκε ότι θα αλλάξει τα θρησκευτικά ώστε να συμβιβάζονται με τις επιταγές του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, αντικαθιστώντας εκφράσεις όπως «η θρησκεία μας» με τον πιο ουδέτερο όρο «η ισλαμική θρησκεία».

Το υπουργείο ζήτησε τη γνώμη του κόσμου για την πρότασή του – μια σπάνια κίνηση στην τουρκική πολιτική, αλλά όχι για να καθησυχάσει τους επικριτές του. Οι Τούρκοι που ακολουθούν τον συνταγματικό κοσμοπολιτισμό της χώρας αισθάνονται όλο και περισσότερο ότι ο τρόπος ζωής τους απειλείται από τον Ερντογάν και τη βάση των ευλαβών υποστηρικτών του.

Το χάσμα μεταξύ κοσμικών και θρησκευόμενων είναι τόσο παλιό όσο και η ίδια η δημοκρατία της Τουρκίας. Μετά την άνοδο στην εξουσία του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης του Ερντογάν, το 2002, οι μοίρες των δύο πλευρών αντιστράφηκαν: Ακολουθώντας τις μεταρρυθμίσεις δυτικού τύπου του Ατατούρκ στη δεκαετία του 1920, η κοσμική ελίτ διοικούσε τη χώρα, ενώ οι πιστοί ήταν περιθωριοποιημένοι.

Τα πρώτα χρόνια του Ερντογάν στην εξουσία το χάσμα έμοιαζε να γεφυρώνεται. Τόσο οι φιλελεύθεροι, όσο και οι συντηρητικοί επιδοκίμασαν την άρση της απαγόρευσης της μαντίλας στα πανεπιστήμια, που είχε εμποδίσει γενεές γυναικών να λάβουν ανώτερη μόρφωση. Αλλά και στα δύο στρατόπεδα, τα συναισθήματα έκτοτε σκλήραναν. Ανθίζει πλέον η ρητορική όπου υπουργοί δηλώνουν ότι η δουλειά της γυναίκας είναι η μητρότητα, πληθαίνουν περιστατικά όπως η εισβολή εξαγριωμένου όχλου σε πάρτυ των Radiohead μέσα στο Ραμαζάνι και οι κυβερνητικές πολιτικές όπως η υπερβολική αύξηση του φόρου κατανάλωσης στο αλκοόλ, που έχουν δημιουργήσει μια αίσθηση πολιορκίας ανάμεσα στους κοσμικούς Τούρκους.

Δεν είναι η πρώτη φορά που η εκπαίδευση αναδεικνύεται σε πεδίο μάχης. Η απόφαση της κυβέρνησης να επιτρέψει στα νεαρά κορίτσια να φορούν μαντίλες στο σχολείο και το κάλεσμα του Ερντογάν για υποχρεωτικά μαθήματα της οθωμανικής τουρκικής γλώσσας καταδικάστηκαν από τους κοσμικούς. Το 2014, οι γονείς κατέβηκαν στους δρόμους για να διαμαρτυρηθούν ενάντια σε εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις που ενέγραφαν σχεδόν 40.000 μαθητές σε κρατικά θρησκευτικά ιδρύματα, τα λεγόμενα ιμάμ-χατίπ ιεροδιδασκαλεία, είτε το ήθελαν, είτε όχι.

Τα ιεροδιδασκαλεία ιμάμ-χατίπ καθιερώθηκαν το 1923 για να εκπαιδεύουν ιμάμηδες, ένα μέτρο για να επιβληθεί κρατικός έλεγχος στη θρησκεία, σύμφωνα με το κοσμικό όραμα του Ατατούρκ, για την Τουρκία. Σήμερα, διδάσκουν μαζί με θρησκευτικές σπουδές και το εθνικό πρωτόκολλο. Από την άνοδο του ΚΔΑ στην εξουσία το 2002, η εγγραφή σε αυτά τα σχολεία εκτινάχθηκε από τις 63.000 στο ένα εκατομμύριο. Ο Ερντογάν, που έχει εκφράσει την επιθυμία να αναθρέψει μια «ευλαβή γενιά», έχει και ο ίδιος φοιτήσει σε παρόμοιο ιεροδιδασκαλείο.

Για χρόνια, το πρωτόκολλο της Τουρκίας παρέμενε ανέγγιχτο από τον αναβαθμιζόμενο ρόλο της θρησκείας στις δημόσιες υποθέσεις. Τώρα, όμως, οι γονείς με κοσμικές αντιλήψεις ανησυχούν για το σχέδιο του υπουργείου να διδάξει τους μαθητές για την έννοια της τζιχάντ και να καταργήσει τη διδασκαλία της θεωρίας της εξέλιξης από το πρόγραμμα των θετικών επιστημών.

Αλλά η ιδιαίτερη έμφαση στο Ισλάμ δεν είναι η μόνη αλλαγή που ανησυχεί τους επικριτές της κυβέρνησης. Το υπουργείο έχει προσθέσει ένα μάθημα για την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος πέρυσι στις 15 Ιουλίου. Η αποτυχία των συνωμοτών έχει γίνει ένα ιδιαίτερα πολιτικοποιημένο αφήγημα στο όραμα του Ερντογάν για τη χώρα. Την πρώτη εβδομάδα μετά τις καλοκαιρινές διακοπές, οι μαθητές έλαβαν ένα κυβερνητικό φυλλάδιο που εξηγούσε την απόπειρα και παρακολούθησαν βίντεο με τον Ερντογάν να διαβάζει ένα ποίημα ενώ πίσω προβάλλονταν πλάνα αεροσκαφών να πυροβολούν στους δρόμους της Άγκυρας.

«Η κυβέρνηση χρησιμοποιεί την ιστορία του πραξικοπήματος για να παρουσιάσει τον Ερντογάν ως ήρωα,» λέει καθηγητής της ιστορίας που εργάζεται σε γυμνάσιο στην Κωνσταντινούπολη, ο οποίος ζήτησε να μείνει ανώνυμος δεδομένου του άσχημου κλίματος για τους εκπαιδευτικούς στην Τουρκία: Δεκάδες χιλιάδες ακαδημαϊκοί και εκπαιδευτικοί έχουν τεθεί σε διαθεσιμότητα μετά το πραξικόπημα.

Στο τηλέφωνό του μου έδειξε εικόνες «μαρτύρων» – ανθρώπων που σκοτώθηκαν στο πραξικόπημα – που είναι αναρτημένες στις τάξεις. «Πρόκειται για πολιτικοποιημένη ιστορία,» λέει. Αλλά διαφωνεί ότι θα έχει μεγάλη διαφορά από το σημερινό πρωτόκολλο: «Πάντα επρόκειτο για μια ιστορία ηρώων. Τώρα θα είναι περισσότερο για τον Ερντογάν και λιγότερο για τον Ατατούρκ.»

Το νέο εθνικό εκπαιδευτικό πρωτόκολλο θα εφαρμοστεί στα σχολεία μετά τον Σεπτέμβριο. Αλλά ο καθηγητής της ιστορίας λέει ότι θα εξακολουθήσει να παραδίδει μαθήματα όπως εκείνος νομίζει. Μέσα στην τάξη κανένας δεν μπορεί να τον εμποδίσει από το να προτείνει «εναλλακτικά βιβλία» συμπληρωματικής διδασκαλίας στα υποχρεωτικά τη κυβέρνησης – μια υπόγεια πράξη διαμαρτυρίας.

«Στην Τουρκία,» λέει χαμογελώντας, «η διδασκαλία είναι πολιτική

 

Πηγή: POLITICO


σχετικα αρθρα