current views are: 3

20 Μαρτίου 2014
Δημοσίευση07:00

Παρασκευάς Καρασούλος: «Αφήνουμε το παρόν ατραγούδιστο – Είμαστε γενιά συμβιβασμένη, δειλή»!

Αγαπά αγνά και τρυφερά τις λέξεις, τις ακουμπά προσεχτικά στη λευκή σειρά του χαρτιού. Μία – Μία. Μην σπάσουν, εύθραυστες καθώς είναι. Ο σκοπός τους υψηλός: Να φτιάξουν μουσική, εικόνα, συναίσθημα…

Δημοσίευση 07:00’
αρθρο-newpost

Αγαπά αγνά και τρυφερά τις λέξεις, τις ακουμπά προσεχτικά στη λευκή σειρά του χαρτιού. Μία – Μία. Μην σπάσουν, εύθραυστες καθώς είναι. Ο σκοπός τους υψηλός: Να φτιάξουν μουσική, εικόνα, συναίσθημα…

Συνέντευξη στη Φανή Πλατσατούρα

Αγαπά αγνά και τρυφερά τις λέξεις, τις ακουμπά προσεχτικά στη λευκή σειρά του χαρτιού. Μία – Μία. Μην σπάσουν, εύθραυστες καθώς είναι. Ο σκοπός τους υψηλός: Να φτιάξουν μουσική, εικόνα, συναίσθημα… Οι λέξεις του Παρασκευά Καρασούλου ξεχωρίζουν μέσα στο πολύ του κόσμου. Κάποιες φορές λειτουργούν σαν ξυράφια κ΄ ανοίγουν πληγές. Το σημάδι τους βαθύ, να υπενθυμίζει. Κάποιες άλλες πάλι, επιλέγουν να ξεκουραστούν πίσω από τρεις τελείες (…) Θέλουν να βάλουν και ‘σενα στο παιχνίδι, να μαντέψεις τον επόμενο ψίθυρο, μια διαφορετική εκδοχή ή μοιραία κατάληξη. Κι ύστερα επανέρχονται, καλλιγραφικές πρωταγωνίστριες πάντα….

– Στιχουργός… πολυγραφότατος, εμπνευστικός, ευαίσθητος στα σήματα της εποχής. Ποιον μεγάλο καλλιτεχνικό σκοπό υπηρετείτε μέσω της γραφής σας και πόσες φορές αποκλίνατε απ’ αυτόν;

«Δεν θεωρώ τον εαυτό μου πολυγραφότατο, η καλλιτεχνική μου παρουσία μάλλον πάσχει από την ολιγογραφία μου. Ο “Κήπος των Ευχών”, με τον Μάριο Φραγκούλη δισκογραφήθηκε πριν από 9 χρόνια, το 2005. Αλλά δεν με απασχόλησε και ποτέ η πυκνότητα των εκδοτικών μου εμφανίσεων. Γράφω γι’ αυτά που γνωρίζω ή αγνοώ, και όταν αποκλίνω είναι για να μπω και πάλι πιο σταθερά στη τροχιά μου: να ξεμάθω τον κόσμο, για να τον ανακαλύψω και πάλι νέο».

– Κάθε πότε γράφετε; Ακολουθείτε μια συγκεκριμένη τεχνική; Έχει ώρα η έμπνευση; Ποιος ο αποδέκτης της γραφής σας;

«Γράφοντας και καθώς ο καιρός περνά, συνειδητοποιείς, πως έχεις δημιουργήσει μέσα σου, άτυπα, ένα αόρατο εργοστάσιο που αδιάκοπα, νυχθημερόν εργάζεται, πολύ κοντά στη γειτονιά του ασυνείδητου, παράγοντας συνεχώς πρώτες ύλες: λέξεις – σύμβολα, εικόνες, αρχές, μεταφορές, ιδέες τραγουδιών. Δεν υπάρχει αγρανάπαυση σ’ αυτό το παράξενο μέρος. Η συνειδητή σου ζωή σε όλο της το εύρος, τροφοδοτεί καθημερινά με υλικό αυτό το εσωτερικό εργοστάσιο. Όταν οι πρώτες ύλες πλεονάζουν, όταν πια πιέζουν επιτακτικά για να πάρουν σχήμα και φόρμα στο χαρτί, τότε ξεκινάς να γράφεις. Αυτός είναι ο δικός μου τρόπος. Τότε σχηματίζεται και η σκιά του συνομιλητή – αποδέκτη. Κάθε φορά και άλλη, πάντα ίδια στην πραγματικότητα: ο ιδανικός αποδέκτης ενός δημιουργού, είναι ο ξένος του εαυτός. Αυτόν όλοι ψάχνουμε, αυτόν δεν βρίσκουμε κι ούτε θα βρούμε ποτέ και γι’ αυτόν και γι’ αυτό, θα συνεχίσουμε να γράφουμε».

– Τώρα με την κρίση, τα ερεθίσματα για έναν καλλιτέχνη είναι περισσότερα; Τραγουδάμε το σήμερα ή ένα παρελθόν που έχει μπει στην ανακύκλωση;

«Έχω πει πολλές φορές, πως είναι άδικο για μια τέχνη με τέτοια ιστορία όπως είναι το ελληνικό τραγούδι, να απέχει από το παρόν, να ανακυκλώνουμε μόνο, παλιά τραγούδια, αφήνοντας το παρόν ατραγούδιστο. Η κρίση όμως που βιώνουμε, και το τέλος μιας παρασιτικής ζωής που είχε και τις αντανακλάσεις της στον πολιτισμό και στο τραγούδι, έφερε όλους μας, ιδιαίτερα τους δημιουργούς του Λόγου, σε αμηχανία. Δεν είναι εύκολο να βρεις τις λέξεις για να περιγράψεις το τέλος μιας εποχής και να οραματιστείς μια καινούργια, που παραμένει ασαφές το περίγραμμά της και πολιτικά και ιδεολογικά και φιλοσοφικά. Δεν ξέρουμε πότε θα βγει από την κρίση η Δύση. Και με τι εργαλεία θα διατυπωθεί το πρόγραμμα εξόδου από το σημερινό της τέλμα. Για έναν καλλιτέχνη είναι πρόκληση να μιλήσει. Τα ερεθίσματα πολλά, τα ερμηνευτικά μας κλειδιά όμως λίγα και αταίριαστα, δεν ξεκλειδώνουν εύκολα σχεδόν τίποτα. Για το ελληνικό τραγούδι είναι μια επείγουσα αποστολή να επανεκκινηθεί η διαδρομή της εκδοτικής παραγωγής του. Να τραγουδήσουμε και πάλι τις αγωνίες μας, τους φόβους μας, τις ελπίδες μας, τον θυμό μας – με τραγούδια σημερινά. Ε, ας μην είναι και αριστουργήματα αυτά που θα γράψουμε. Αλλά ας γράψουμε. Η σιωπή είναι πιο καταστροφική σήμερα παρά ποτέ, είναι ο χειρότερος μας εχθρός».

– Πιστεύετε πως το ελληνικό τραγούδι σήμερα μιλά αποκλειστικά τη γλώσσα του marketing;

«Δεν ξέρω αν το έχετε συνειδητοποιήσει, αλλά το ελληνικό τραγούδι σήμερα, πάσχει από αφωνία ακριβώς γιατί προσπάθησε να πιθηκίσει «τη γλώσσα του marketing». Η οποία ήταν ξένη και στην ιστορία, και στην παράδοση αλλά κυρίως στη γλώσσα και στο αίσθημά μας. Κάποια περίοδο έμπαινες στα γραφεία των πολυεθνικών δισκογραφικών εταιρειών και οι υπάλληλοί τους μιλούσαν μια γλώσσα σχεδόν ακατάληπτη γεμάτη τεχνοκρατικούς όρους, προσπαθώντας να πουλήσουν ένα τραγούδι αγοραίο και ασήμαντο. Σήμερα που έκλεισαν τα μαγαζιά τους, έμεινε η ανάμνηση μόνο αυτής της εποχής, αστείες πωλήσεις και κάτι κωμικοτραγικοί τύποι που δεν λένε να ξεκολλήσουν το μυαλό τους από το χτες, νοσταλγώντας το «πρόμο», το «μπάτζετ», το «κόνσεπτ» – α, ναι και την τηλεοπτική εκδοχή αυτού του σκουπιδιού που φαντάστηκαν ως… “ελληνική σόουμπιζ”. Το ελληνικό τραγούδι για να ξανακερδίσει τον κόσμο και να δημιουργήσει ιστορία, νομίζω πως αρκεί να μιλά… ελληνικά και να λέει αλήθειες».

– Ένα τραγούδι για να αφήσει το αποτύπωμά του στον χρόνο, από τι υλικά πρέπει να είναι φτιαγμένο;

«Πιστεύω πως ένα ισχυρό καλλιτεχνικό αίτημα και μια δυνατή αλήθεια υπήρξαν ανέκαθεν οι βασικές προϋποθέσεις για τη δημιουργία ενός καλλιτεχνικού έργου. Αρχίζει κανείς όπως μπορεί αλλά στην πορεία διαπιστώνει πως αν δεν υπάρχουν αυτά τα δύο, οι κόσμοι που περιγράφονται συνήθως είναι… χάρτινοι και με ημερομηνία λήξης».

– Με το χέρι στην καρδιά, τους στίχους ποιου τραγουδιού θα θέλατε να έχετε γράψει εσείς;

«Είναι σαν να με ρωτάτε, τίνος τη ζωή θα κλέβατε για να τη ζήσετε εσείς. Μ’ αρέσει πολύ να θαυμάζω τραγούδια και στίχους άλλων στιχουργών. Όταν ανακαλύπτω ένα τραγούδι παλιού ή νέου ποιητή που μ’ αγγίζει, γίνομαι παιδί, το ακούω συνεχώς, μπορεί για μέρες ή και μήνες, αλλά δεν θα ήθελα να είμαι κάποιος άλλος. Ούτε και να έχω γράψει ενός άλλου το τραγούδι».

– Μετά την «Παλίρροια» και το «Φως» συνεργάζεστε ξανά με τη Δήμητρα Γαλάνη σε έναν νέο φιλόδοξο δίσκο που τιτλοφορείται «Αλλιώς» και κυκλοφορεί από τη Μικρή Άρκτο. Γιατί δεν ήρθε πιο νωρίς η καλλιτεχνική αυτή συνάντηση; 

«Υπάρχει μια φράση που έλεγε ο Λόρκα και τη δανείζομαι συχνά: “Αργά αλλά στην ώρα του”. Με τη Δήμητρα μας συνδέει μια βαθιά σχέση φιλίας που διαρκεί από τη γνωριμία μας στην «Παλίρροια» έως και σήμερα. Παραμείναμε όλα αυτά τα χρόνια, αναφορά ο ένας του άλλου, αλλά τώρα, που ξαναβρισκόμαστε καλλιτεχνικά, έχει μια ειδική βαρύτητα αυτή η συνάντηση, λόγω εποχής και κρίσης. Κοιτώντας πίσω, με τη Δήμητρα συναντιόμαστε σχεδόν μοιραία, σε επείγουσες, καθοριστικές στιγμές για τις ζωές μας όταν η αλήθεια και το καλλιτεχνικό αίτημα βρίσκονται σε προτεραιότητα και όταν έχουμε να μοιραστούμε σχεδόν απολογιστικά τα πριν και διαλογιστικά τα μετά των ζωών μας».

– Με ποιες λέξεις θα περιγράφατε την 25χρονη σχέση σας με τη Δήμητρα Γαλάνη; 

«Την θαυμάζω πολύ τη Δήμητρα. Θαυμάζω και σέβομαι το μυαλό της, το πάθος της για τη ζωή και τον κόσμο, το απίστευτα διεισδυτικό βλέμμα της στους ανθρώπους και τα πράγματα, το ένστικτότης, την πνευματικότητά της. Μπορούμε να μιλάμε ατέλειωτες ώρες για τα πάντα και κάθε φορά που συμπράττουμε δημιουργικά, συνταξιδεύουμε στις αλλαγές μας, που νομίζω πως είναι και το πιο σημαντικό σε μια καλλιτεχνική συνάντηση. Με τη Δήμητρα γίνομαι καλύτερος. Η χαρά και η χάρη της σχέσης μας με κάνει να ελπίζω και να νιώθω πιο πλήρης. Αναμφίβολα πρόκειται για σχέση ζωής, καλλιτεχνικής συγγένειας και ισχυρού πνευματικού διαλόγου».

– Οι στίχοι του νέου άλμπουμ φέρουν την υπογραφή σας και περιγράφουν μία κατάσταση ανατροπής, μια διαφορετική θέαση ζωής. Λοιπόν, πώς θα ήταν ο κόσμος… «Αλλιώς»;

«Πιο φωτεινός και πιο συνειδητά επιλεγμένος. Με διαφορετικά κέντρα βάρους από τον σημερινό, που βρίσκεται και καλά να πάθει, σε αδυσώπητη κρίση. Ξέρετε, τελικά οι δύο κόσμοι της Ανατολής και της Δύσης, πνευματικά ήρθαν στο σήμερα, ακρωτηριασμένοι: Η μεν ανατολή έκοψε το κεφάλι της, η δε δύση το σώμα της. Κάποτε οφείλουμε οι άνθρωποι να ενώσουμε σε ένα ενιαίο σώμα τους κόσμους αυτούς. Για να μπορούν να λειτουργούν και η καρδιά και ο νους με την ίδια πυξίδα».

– 27 χρόνια στη δισκογραφία: Σας ενδιαφέρει η υστεροφημία σας; Το βιβλίο ζωής σας με ποια φράση θα άρχιζε;

«Με ενδιαφέρει πολύ το μετά από εμένα, κυρίως για τις δραστηριότητες αυτές που ξεπερνούν το πρόσωπό μου, όπως ας πούμε με ενδιαφέρει πολύ η προοπτική του εγχειρήματος της Μικρής Άρκτου. Με νοιάζει πολύ η συνέχειά της στον χρόνο, δεν θα ήθελα να σταματήσει για οποιοδήποτε λόγο. Έχω όμως ήδη φροντίσει δημιουργώντας τους όρους συνέχειάς της, ήδη από τώρα. Για το προσωπικό μου έργο, τα τραγούδια μου, τα κείμενά μου, όποιος θελήσει να αναφερθεί μέσα από αυτά στο πρόσωπό μου και τα προσωπικά μου στοιχήματα, νομίζω πως θα συμπύκνωνε με τον συμβολισμό των “Τριών τελειών” τα πάντα».

– Ως γενιά, πώς πιστεύετε ότι θα περάσουμε στην Ιστορία;

«Ως γενιά πιστεύω πως υπήρξαμε εξαιρετικά δειλοί, συμβιβασμένοι, αδύναμοι στο να επιλέξουμε τα δύσκολα, βαθιά συντηρητικοί. Ας με συγχωρήσουν οι εξαιρέσεις, οι οποίες όμως επιβεβαίωσαν και επιβεβαιώνουν τον κανόνα. Αν μπορούμε να προσφέρουμε τώρα κάτι στην Ιστορία, είναι να μην εμποδίσουμε τους νέους… να μην μας μοιάσουν».

– Πίσω από πιο προσωπικό όνειρο τρέχει μόνιμα ο Παρασκευάς Καρασούλος;

«Από μικρός θέλησα να αναζητήσω έναν άλλον Κόσμο, διαφορετικό, πιο ποιητικό και ελεύθερο, πιο ευαίσθητο και άρα πιο εύθραυστο, που νομίζω σε έναν βαθμό τον έζησα μέσα από τις δραστηριότητες της Μικρής Άρκτου. Θα ήθελα αυτό τον κόσμο να τον μοιράζομαι με περισσότερους ανθρώπους, αλλά οι εποχές που ζούμε είναι δύσκολες, οι άνθρωποι πάντα ανάμεσα στο κακό και το καλό, διαλέγαμε τον πιο εύκολο δρόμο που συνήθως οδηγούσε στο… κακό. Ωστόσο, κατάφερα να διασώσω στην καθημερινότητά μου πολλά από τα όνειρά μου και να αναπνέω μαζί τους. Υπήρξα τυχερός, γιατί συχνά επέτρεψα στο ασυνείδητό μου να μιλά και εγώ να το ακούω».

– Μοιραστείτε μαζί μας μια όμορφη ιστορία ζωής σας.

«Ναι, μου έρχεται σχεδόν αυτόματα, μια εικόνα που μάλλον συμβολίζει και αυτό που είπα πιο πριν για τον προσωπικό μου κόσμο και την προσωπική μου μυθολογία: Θυμάμαι με πολύ τρυφερότητα και ευγνωμοσύνη την στιγμή που προετοιμάζαμε την έκδοση της “Μικρής πατρίδας” το 1996, κυρίως το μέρος της κατασκευής του καλύμματος του ψηφιακού και αναλογικού δίσκου, στα γραφεία της Μικρής Άρκτου. Καθώς ήταν η πρώτη οικολογική δισκογραφική έκδοση που κυκλοφόρησε στην Ελλάδα, απολύτως χειροποίητη, βοήθησαν στην πρώτη έκδοση σχεδόν όλοι οι φίλοι μας. Τα γραφεία ήταν γεμάτα φίλους, δουλεύαμε όλοι μαζί, ακούγοντας τα τραγούδια και κάποια στιγμή που γύρισα και μας είδα έτσι ενωμένους, ένιωσα απόλυτα πλήρης και δικαιωμένος. Δεν θα ήθελα κάτι άλλο εκείνη τη στιγμή, παρά να σταματούσα τον χρόνο σ’ αυτήν την εικόνα».

***Ο Παρασκευάς Καρασούλος υπογράφει τους στίχους της νέας δισκογραφικής δουλειάς της Δήμητρας Γαλάνη. Ο δίσκος τιτλοφορείται «Αλλιώς» και κυκλοφορεί από την Μικρή Άρκτο.


σχετικα αρθρα