current views are: 1

13 Μαρτίου 2017
Δημοσίευση05:05

Ευρώπη: Με πολλές ταχύτητες και με «σπασμένα φρένα»…

Στη συνάντηση των Βερσαλλιών, οι ηγέτες της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Ιταλίας και της Ισπανίας επιβεβαίωσαν την απόφασή τους για τη δημιουργία μιας Ευρώπης «πολλών ταχυτήτων»,

Δημοσίευση 05:05’

Στη συνάντηση των Βερσαλλιών, οι ηγέτες της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Ιταλίας και της Ισπανίας επιβεβαίωσαν την απόφασή τους για τη δημιουργία μιας Ευρώπης «πολλών ταχυτήτων»,

Στη συνάντηση των Βερσαλλιών, οι ηγέτες της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Ιταλίας και της Ισπανίας επιβεβαίωσαν την απόφασή τους για τη δημιουργία μιας Ευρώπης «πολλών ταχυτήτων», κίνηση που πιθανόν, μακροπρόθεσμα, να οδηγήσει στον κατακερματισμό της ΕΕ. Ωστόσο, από τις τέσσερις αυτές χώρες, μόνο η Γερμανία διαθέτει πραγματική οικονομική ισχύ. Η Ιταλία παραπαίει, η Γαλλία δεν αισθάνεται καλά, ενώ η Ισπανία μπορεί να βρίσκεται σε ανάκαμψη, δεν έχει όμως τις οικονομικές δυνατότητες να ηγηθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Άλλωστε, ούτε καν οι ίδιοι τέσσερις ηγέτες που συναντήθηκαν δεν φαίνεται ότι θα βρίσκονται στην ηγεσία της ΕΕ μέχρι το τέλος του χρόνου!

Ο Φρανσουά Ολάντ τον Μάιο μας αποχαιρετά, η Άνγκελα Μέρκελ θα παλέψει μέχρι την τελευταία στιγμή με τον Μ. Σουλτς για την καγκελαρία, ο διορισμένος Ιταλός πρωθυπουργός Π. Τζεντιλόνι θα αναγκαστεί να πάει σε εκλογές με μεγάλες πιθανότητες να εκλεγεί ο αντιευρωπαϊστής Μπέπε Γκρίλο, ενώ ο Μ. Ραχόι στηρίζεται κοινοβουλευτικά και από τους σοσιαλιστές! Τον Σεπτέμβριο θα υπάρχει μια άλλη Ευρώπη, τουλάχιστον ως προς τις ηγεσίες της…

Κάποια  βαθύτερα πρώτα συμπεράσματα από τη συνάντηση των Βερσαλλιών, εκτός από τα πολιτικά παιχνίδια των τεσσάρων ηγετών, είναι ότι:

– Η Ευρωπαϊκή Ένωση σιγά-σιγά, κλείνει τον κύκλο της και προχωρά προς άλλη κατεύθυνση, η οποία, προς το παρόν, δεν είναι απολύτως σαφής. Ο κίνδυνος διολίσθησης προς τη συντηρητική αντίληψη της Ευρώπης του σκληρού πυρήνα (core Europe) είναι υπαρκτός και πρέπει να αποφευχθεί.

– Η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να εξασφαλίσει μια ταχύτερη πορεία για τις περισσότερο ανεπτυγμένες χώρες. Αυτό δεν αποτελεί «νέα είδηση» καθώς ήδη από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 27ης Ιουνίου 2014 είχε επισημανθεί ότι «η ιδέα της ολοένα και πιο στενής Ένωσης παρέχει στις διάφορες χώρες διαφορετικές διαδρομές για την ολοκλήρωση, επιτρέποντας στις χώρες που επιθυμούν να εμβαθύνουν την ολοκλήρωση να κάνουν βήματα μπροστά, σεβόμενα ωστόσο την επιθυμία εκείνων που δεν θέλουν περαιτέρω εμβάθυνση».

– Η συνάντηση των Βερσαλλιών μπορεί να θεωρηθεί και ως «απάντηση» προς τις χώρες του Βίσεγκραντ [Τσεχία, Ουγγαρία, Πολωνία, Σλοβενία], οι οποίες, υπό την «καθοδήγηση» της Αυστρίας, είχαν οξύτατα και ανοιχτά αντιδράσει στην μεταναστευτική πολιτικής της Α. Μέρκελ.

Ψύχραιμες φωνές επιμένουν ότι η ΕΕ πρέπει να προχωρήσει ενωμένη δίνοντας, όμως, παράλληλα, τη δυνατότητα σε κράτη – μέλη, που επιθυμούν στενότερη συνεργασία σε επιμέρους τομείς, να προχωρούν σε συνεργασίες, χωρίς, όμως, αποκλεισμούς. Δύσκολα… Άλλωστε, κανείς δεν μπορεί να εμπιστευτεί, λ.χ., τον (σοσιαλιστή) Φρ. Ολάντ που προωθεί και υλοποιεί τις νεοφιλελεύθερες συνταγές που έχει επιβάλει η Γερμανία.

Ο γνωστός αρθρογράφος Wolfgang Munchau, των Financial Times, επισημαίνει ότι από τη δεκαετία του 1990 υπήρχαν διαφορετικές απόψεις για την πορεία της Ευρώπης: κάποιοι ήθελαν μια ομοσπονδιακή Ευρώπη με μία κεντρική κυβέρνηση, άλλοι προτιμούσαν μια Ευρώπη περισσότερο αποκεντρωμένη, ενώ κάποιοι άλλοι ήταν υπέρ αυτού που αποκαλούμε «μεταβλητή γεωμετρία» ή μια «Ευρώπη πολλών ταχυτήτων», όπου επικαλυπτόμενες ομάδες χωρών θα ενσωματωθούν σε διάφορους τομείς πολιτικής.

Η αρχική, πάντως, ιδέα για την «Ευρώπη των πολλών ταχυτήτων», είχε πρωτοδιατυπωθεί από το γερμανό καγκελάριο, Βίλι Μπραντ, τη δεκαετία του 1970. Και είχε υλοποιηθεί, κατά κάποιον τρόπο, τα τέλη της δεκαετίας του 1990, με την «αρχή της ενισχυμένης συναίνεσης». Αυτή προέβλεπε ότι κάποιες χώρες μπορούν να εξαιρεθούν από κάποιο μείζον μέτρο –για παράδειγμα το Ηνωμένο Βασίλειο από το ενιαίο νόμισμα–, το οποίο μπορούσε να εφαρμοστεί, χωρίς να απαιτείται η ομοφωνία όλων, αλλά η «ενισχυμένη συναίνεση» των υπόλοιπων.

Δεν είναι λίγοι, πάντως, όσοι υποστηρίζουν ότι η ιδέα για μια Ευρώπη πολλών ταχυτήτων επιστρέφει από αναγκαιότητα. Ας προετοιμαστούμε…