Οι αυλοί του βασιλιά… σήμερα στο Μέγαρο

Η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, με σολίστ τον εξαιρετικό γάλλο οργανίστα Τιερύ Εσκαίς, σε μια μαγική συναυλία με έργα γραμμένα ειδικά για εκκλησιαστικό όργανο

Το εκκλησιαστικό όργανο του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, ένα από τα ελάχιστα στη χώρα μας –τα υπόλοιπα είναι εγκατεστημένα σε καθολικές εκκλησίες-, θα ηχήσει το βράδυ της Παρασκευής 2 Δεκεμβρίου σε μια συναυλία με τον εύγλωττο τίτλο «Οι αυλοί του βασιλιά». Η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών σε  συνεργασία με τη Γαλλική Πρεσβεία στην Αθήνα και το Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος, θα παρουσιάσει ένα πρόγραμμα με έργα γραμμένα ειδικά για εκκλησιαστικό όργανο, με κορυφαίο το μνημειώδες Πρελούδιο και Φούγκα σε σι ελάσσονα του Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ, σε μεταγραφή για συμφωνική ορχήστρα του Δημήτρη Μητρόπουλου. Το έργο (η μεταγραφή), που έκανε πρεμιέρα στο Θέατρο Ολύμπια στις 13 Ιανουαρίου 1931 υπό τη διεύθυνση του μεγάλου έλληνα αρχιμουσικού, θα παρουσιαστεί στην Ελλάδα μετά από 85 ολόκληρα χρόνια από την Κ.Ο.Α. υπό τη διεύθυνση του Μιχάλη Οικονόμου.

Στη συνέχεια του προγράμματος ο εξαιρετικός γάλλος οργανίστας Τιερύ Εσκαίς μαζί με την Κ.Ο.Α. θα ερμηνεύσουν το Κοντσέρτο για εκκλησιαστικό όργανο, τύμπανο και έγχορδα του Φρανσίς Πουλένκ και την Τρίτη Συμφωνία, «Του εκκλησιαστικού οργάνου», του Καμίγ Σαιν-Σανς.

Τιερί Εσκαίς

Δυο λόγια για τα έργα και τους δημιουργούς τους:

Ο σπουδαίος Δημήτρης Μητρόπουλος, ακολουθώντας την, ευρέως διαδεδομένη στην εποχή του, τάση των μεταγραφών για ορχήστρα έργων σόλο αλλά και μουσικής δωματίου, διασκεύασε μεταξύ άλλων και δύο συνθέσεις για εκκλησιαστικό όργανο του Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ. Δεν γνωρίζουμε με ακρίβεια ποια χρονική περίοδο εργάστηκε ο συνθέτης κι αρχιμουσικός πάνω στη διασκευή του Πρελουδίου και Φούγκας  σε σι ελάσσονα, σημειώνει σχετικά η μουσικολόγος και πιανίστα Σοφία Κοντώση. Το βέβαιο είναι πάντως ότι η μεταγραφή «είχε ολοκληρωθεί πριν τις 13 Ιανουαρίου 1931, ημερομηνία της α΄ εκτέλεσης στο Θέατρο Ολύμπια, από τη Συμφωνική Ορχήστρα του Ωδείου Αθηνών, υπό τη μουσική διεύθυνση του ιδίου, αποσπώντας την επιδοκιμασία κριτικών και κοινού. Ακολούθησε άλλη μια παρουσίαση της διασκευής στην Ελλάδα την επόμενη χρονιά (27 Μαρτίου 1932), με τους ίδιους συντελεστές, πριν το έργο γνωρίσει την επιτυχία στις μεγάλες σκηνές της Ευρώπης και της Αμερικής κατά τις περιοδείες του Μητρόπουλου..». Οι τελευταίες τρείς εκτελέσεις του έργου στη μετάπλαση του Μητρόπουλου πραγματοποιήθηκαν με τη Φιλαρμονική της Νέας Υόρκης το 1942.

Ο Φρανσίς Πουλένκ άρχισε να συνθέτει το Κοντσέρτο για εκκλησιαστικό όργανο, έγχορδα και τύμπανα το 1934 κατά παραγγελία της, αμερικανικής καταγωγής, εξαιρετικά φιλόμουσης,  πριγκίπισσας ντε Πολινιάκ: Το σαλόνι της τελευταίας υπήρξε ένα πραγματικό κέντρο μουσικής δράσης για το Παρίσι στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα.  Το Κοντσέρτο ολοκληρώθηκε τέσσερα ολόκληρα χρόνια αργότερα και παίχτηκε για πρώτη φορά στο σαλόνι της πριγκίπισσας ντε Πολινιάκ (όπου υπήρχε ένα έξοχο όργανο του μεγαλύτερου ίσως κατασκευαστή του 19ου αιώνα, Αριστίντ Καβαγιέ-Κωλ) το Δεκέμβριο του 1938, με σολίστ τον κορυφαίο οργανίστα και συνθέτη Μωρίς Ντυρυφλέ και υπό τη μουσική διεύθυνση της αρχιμουσικού, συνθέτριας και διάσημης παιδαγωγού Νάντιας Μπουλανζέ. Το έργο διαπνέεται από βαθιά πνευματικότητα-που κατέκτησε ο Πουλένκ δια μίας, συναισθηματικά εξαιρετικά επώδυνης οδού, μετά τον αιφνίδιο και πρόωρο θάνατο του νεαρού συνθέτη και φίλου του Πιερ-Οκτάβ Φερού.

Η Τρίτη Συμφωνία γράφτηκε από τον Σαιν-Σανς, κατά παραγγελία της Βασιλικής Φιλαρμονικής Εταιρείας του Λονδίνου, στις αρχές του 1886, σε μία εποχή που ο συνθέτης βρισκόταν στο απόγειο της ωριμότητάς του. Στις 19 Μαΐου της ίδιας χρονιάς, στο Λονδίνο, ο Σαιν-Σανς διηύθυνε προσωπικά την πρεμιέρα της Συμφωνίας του που έμελλε να είναι και η τελευταία του. Δύο μήνες μετά, ο δάσκαλος, φίλος και μέντορας του Σαιν-Σανς, Φραντς Λιστ, άφησε την τελευταία του πνοή και έτσι ο Γάλλος συνθέτης αποφάσισε να αφιερώσει στη μνήμη του τη Συμφωνία η οποία, ωστόσο, διαπνέεται από το πνεύμα του Λιστ σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από μία απλή αφιέρωση…

Το πρόγραμμα της συναυλίας με μία ματιά:

ΓΙΟΧΑΝ ΣΕΜΠΑΣΤΙΑΝ ΜΠΑΧ (1685–1750)

Πρελούδιο και Φούγκα σε σι ελάσσονα για εκκλησιαστικό όργανο, BWV 544

(ενορχήστρωση: Δημήτρης Μητρόπουλος)

[επιμέλεια μουσικού κειμένου: Γιάννης Τσελίκας, Κέντρο Ελληνικής Μουσικής]

ΦΡΑΝΣΙΣ ΠΟΥΛΕΝΚ (1899–1963)

Κοντσέρτο για εκκλησιαστικό όργανο, έγχορδα και τύμπανα σε σολ ελάσσονα

ΚΑΜΙΓ ΣΑΙΝ-ΣΑΝΣ (1835–1921)

Συμφωνία αρ.3 σε ντο ελάσσονα, έργο 78, «του εκκλησιαστικού οργάνου»

Tης συναυλίας θα προηγηθεί (στις 19:45) δωρεάν εισαγωγική ομιλία για τους κατόχους εισιτηρίων.

Οι αυλοί του βασιλιά, Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, Παρασκευή 2 Δεκεμβρίου, ώρα 20.30. Τιμές εισιτηρίων: 25€ (Διακ.), 15€ (Ζώνη Α), 10€ (Ζώνη Β+Γ), 5€ (εκπτωτικό). Πληροφορίες: Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, τηλ. 210 7257601-3, www.koa.gr. Προπώληση εισιτηρίων: Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, τηλ. 210 7282333

Μιχάλης Οικονόμου
 

• Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ
• Κρατική Ορχήστρα Αθηνών
• Μέγαρο Μουσικής Αθηνών