Οδηγός… επιβίωσης για φορολογούμενους

Αντιμέτωποι με μια σειρά αλλαγών θα βρεθούν το επόμενο διάστημα οι φορολογούμενοι σχετικά με την φορολόγηση των ακινήτων τους, τη ρύθμιση των δανείων και ληξιπρόθεσμων οφειλών τους αλλά και τα αυθαίρετα που τυχόν έχουν στην κατοχή τους.
Τις επόμενες ημέρες το οικονομικό επιτελείο αναμένεται να καταθέσει στη Βουλή προς ψήφιση νομοχέδιο που θα περιλαμβάνει όλες τις αλλαγές που συμφωνήθηκαν στον φορολογικό τομέα με την τρόικα, ενώ ήδη έχει τεθεί σε διαβούλευση το νομοσχέδιο που θα τακτοποιεί τα αυθαίρετα. Οι αλλαγές είναι αρκετές, όμως όπως και να έχει οι πολίτες για ακόμη μια φορά καλούνται να βάλουν το χέρι βαθιά στην τσέπη. 

Τι προβλέπεται για τα «κόκκινα» δάνεια 

Στη ρύθμιση μπορούν να υπαχθούν οι δανειολήπτες που έχουν ενυπόθηκα δάνεια σε κύρια κατοικία, αρκεί το δάνειό τους να είναι ενήμερο. Συγκεκριμένα υπάγονται τα μη ληξιπρόθεσμα δάνεια από πιστωτικά ιδρύματα για τα οποία έχει εγγραφεί προσημείωση ή υποθήκη στην κύρια κατοικία του οφειλέτη, η αντικειμενική αξία της οποίας δεν ξεπερνά τα 180.000 ευρώ. Ωστόσο να σημειωθεί ότι δεν υπάρχει η δυνατότητα για κούρεμα των δανείων και δεν συμπεριλαμβάνονται στη ρύθμιση τα δάνεια του Οργανισμού Εργατικής Κατοικίας. 

Προϋποθέσεις υπαγωγής:
1. Το σύνολο της ακίνητης περιουσίας του νοικοκυριού δεν ξεπερνά σε αντικειμενική αξία τα 250.000 ευρώ. 
2. Το σύνολο των καταθέσεων που βρίσκονται στην κατοχή του νοικοκυριού δεν ξεπερνά τα 10.000 ευρώ.
3. Το ανεξόφλητο υπόλοιπο των συνολικών δανειακών υποχρεώσεων του νοικοκυριού (κεφάλαιο) δεν ξεπερνά τα 150.000 ευρώ.

Τι χορηγείται μέσω της νέας ρύθμισης: 
1. Περίοδος χάριτος 48 μηνών. 
2. Αμεση μείωση της μηνιαίας καταβολής στο 30% του μηνιαίου καθαρού εισοδήματος του νοικοκυριού. 
3. Η δόση καθ’ όλη τη διάρκεια της περιόδου χάριτος θα προσαρμόζεται σε πιθανή μεταβολή του εισοδήματος. 
4. Η συμβατική διάρκεια του δανείου παρατείνεται κατ’ ελάχιστον 48 μήνες και η αποπληρωμή του μετά την περίοδο χάριτος συνεχίζεται με τους όρους της αρχικής σύμβασης χωρίς καμία επιβάρυνση για τον δανειολήπτη. 

Ειδικότερα, για ετήσια καθαρά εισοδήματα έως 15.000 ευρώ το επιτόκιο που προβλέπεται στη σύμβαση του δανείου περιορίζεται στο 1,5% (0,75% + βασικό επιτόκιο ΕΚΤ) και με βάση αυτό υπολογίζεται η μηνιαία δόση κατά την περίοδο χάριτος. Για τους ανέργους με μοναδικό εισόδημα το επίδομα ανεργίας, πέραν των παραπάνω, παρέχεται η δυνατότητα μηδενικών καταβολών με πλήρη απαλλαγή τόκων για συνολικό διάστημα έξι μηνών εντός της περιόδου χάριτος. 

Οι ρυθμίσεις για τις ληξιπρόθεσμες οφειλές 

Σε 48 ισόποσες δόσεις θα μπορούν στο εξής οι οφειλέτες να αποπληρώνουν τις οφειλές τους προς το Δημόσιο. Σύμφωνα με το σχέδιο του υπουργείο Οικονομιών οι μηνιαίες δόσεις των ρυθμίσεων ανέρχονται σε 48 και θα είναι ισόποσες εκτός της τελευταίας. Παράλληλα θα καθορίζονται ως ποσοστό της συνολικής κεφαλαιοποιημένης οφειλής έως τις 31-12-12. Οφειλέτες με χρέη που δημιουργήθηκαν το 2013 μπορούν να υπαχθούν στην πάγια ρύθμιση των 12 δόσεων. Επιχειρήσεις και φυσικά πρόσωπα με οφειλές άνω των 50.000 ευρώ ή 75.000 θα εντάσσονται στη ρύθμιση μόνο αν υπογράψει λογιστής για την ειλικρίνεια των οικονομικών στοιχείων. 

Επίσης, προβλέπεται μείωση των προσαυξήσεων για όλους τους οφειλέτες. Οι μειώσεις θα ξεκινούν από 20% για όσους καταβάλουν τα χρέη τους σε 48 δόσεις και θα κλιμακώνονται έως 50% για όσους πληρώσουν τα χρέη τους σε μία δόση. Οφειλέτες με χρέη άνω των 300.000 θα πρέπει να προσκομίζουν εμπράγματες εξασφαλίσεις. Δηλαδή θα πρέπει να προσημειώνουν τα ακίνητά τους ή να έχουν τραπεζικές εγγυητικές επιστολές. Και για τις δύο ρυθμίσεις το επιτόκιο υπερημερίας θα ανέλθει σε 8 ποσοστιαίες μονάδες συν το επιτόκιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, δηλαδή περίπου στο 8,75%. Από τη ρύθμιση θα εξαιρεθούν όσες επιχειρήσεις έχουν ξεκινήσει πτωχευτική διαδικασία και όσες έχουν κατ’ επανάληψη ενταχθεί σε άλλες, αλλά σταμάτησαν να πληρώνουν. 

Τι προβλέπεται για το «χαράτσι» στα ακίνητα 

Μειωμένο κατά 15%, χωρίς αφορολόγητο όριο και μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ θα εξακολουθήσει να επιβάλλεται το «χαράτσι» του 2013 στα ακίνητα. Με βάση το σχέδιο του υπουργείου Οικονομικών, το οποίο θα λάβει τη μορφή σχεδίου νόμου έως το τέλος Ιουνίου, ο ενιαίος φόρος του 2013 όπως μετονομάζεται το ΕΕΤΗΔΕ θα υπολογιστεί με βάση τις ισχύουσες αντικειμενικές αξίες των ακινήτων. 

Η απώλεια από τη μείωση κατά 15% του φόρου θα καλυφθεί: Με τη σημαντική αύξηση του «χαρατσιού» για τα ηλεκτροδοτούμενα κτίσματα που βρίσκονται σε περιοχές εκτός συστήματος αντικειμενικών αξιών. Ο συντελεστής φόρου για τις κατοικίες στις συγκεκριμένες περιοχές θα αυξηθεί ακόμα και κατά 100%, στα 6 ευρώ ευρώ το τ.μ από 3 ευρώ το τ.μ που ήταν σταθερά μέχρι σήμερα. Με την επέκταση του «χαρατσιού» και σε όσους εκμισθώνουν τα ηλεκτροδοτούμενα ακίνητά τους σε υπηρεσίες και φορείς του Δημοσίου καθώς επίσης και σε όλες οι δημοτικές επιχειρήσεις και τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου.

Τι προβλέπεται για τα αυθαίρετα 

Πληρώνοντας μόλις 500 ευρώ μπορούν να εξαιρεθούν οριστικά από την κατεδάφιση όλες οι μικρές πολεοδομικές παραβάσεις (πέργκολες, μπάρμπεκιου, εξώστες, αλλαγές διαρρύθμισης κ.λπ.), ανεξαρτήτως του αριθμού τους εντός οριζόντιας ιδιοκτησίας καθώς κι όλα τα κτίρια προ του 1975. Συγκεκριμένα το νομοσχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος που βρίσκεται σε διαβούλευση περιλαμβάνει μεταξύ άλλων πέντε κατηγορίες πολεοδομικών αυθαιρεσιών και παραβάσεων, οριστική αποφυγή της κατεδάφισης ακινήτου αλλά και μειωμένα πρόστιμα. 

Σύμφωνα με το νομοσχέδιο που δόθηκε στη δημοσιότητα οι δόσεις για την πληρωμή του προστίμου αυξάνονται από 48 σε 60. Ο υπόχρεος πληρώνει με ελαστικό τρόπο κάθε εξάμηνο τουλάχιστον το 5% του συνολικού προστίμου, ενώ διευκολύνονται με εκπτώσεις επί του εναπομείναντος ποσού όσοι πληρώσουν 30% του προστίμου εντός 6 μηνών. Παρέχονται, επίσης, εκπτώσεις για ανθρώπους με ειδικές ανάγκες, πολυτέκνους, τριτέκνους, παλλινοστούντες και μουσουλμάνους της μειονότητας. 

Οι πέντε κατηγορίες αυθαιρέτων με βάση το σχέδιο νόμου είναι: 
1.Αυθαίρετες κατασκευές που υφίστανται προ του έτους 1975 
2. Αυθαίρετες κατασκευές που υφίστανται προ του έτους 1983 
3. Αυθαίρετες μικρές παραβάσεις (ανεξαρτήτως αριθμού τους) 
4. Αυθαίρετες κατασκευές ή αλλαγές χρήσης με παραβίαση μέχρι 40% κάλυψης και δόμησης και μέχρι 20% ύψους (σε σύγκριση με την οικοδ. Άδεια) 
5. Αυθαίρετες κατασκευές ή αλλαγές χρήσης με παραβίαση μέχρι 40% κάλυψης και δόμησης και μέχρι 20% ύψους (σε σύγκριση με την οικοδ. Άδεια) εντός προκηπίου ή ακάλυπτου 

Οσοι ανήκουν στην πρώτη και στην τρίτη κατηγορία μπορούν μόνο με την πληρωμή του παραβόλου των 500 ευρώ να πετύχουν «οριστική εξαίρεση από κατεδάφιση» με την κατάθεση των απαραίτητων δικαιολογητικών. Τα αυθαίρετα της δεύτερης κατηγορίας μπαίνουν σε καθεστώς οριστικής εξαίρεσης από κατεδάφιση αν πληρώσουν το παράβολο, αλλά και το σχετικό πρόστιμο με βάση τον γνωστό μαθηματικό τύπο. 

Για τα αυθαίρετα προ του 1983 οι ιδιοκτήτες θα πληρώσουν το 15% του ειδικού προστίμου που προκύπτει από τον μαθηματικό τύπο νομιμοποίησης. Για τα αυθαίρετα της 4ης κατηγορίας απαιτείται αίτηση στο πληροφοριακό σύστημα, Υπεύθυνη Δήλωση, το Ε9, Τεχνική έκθεση Μηχανικού(και για Η/Μ), Σχέδια, Δελτίο δομικής τρωτότητας και μελέτη στατικής επάρκειας όπου απαιτείται, Φωτογραφίες, και Αεροφωτογραφίες ή δημόσια έγγραφα χρόνου υλοποίησης.

Για την οριστική εξαίρεση από κατεδάφιση οι ιδιοκτήτες θα πληρώσουν, το παράβολο και το πρόστιμο με βάση τον ειδικό τύπο. Για τα ακίνητα της περιόδου 1983 – 2003, θα πληρώσουν το 80% του προστίμου που προκύπτει από τον ειδικό τύπο. Τα ίδια δικαιολογητικά πρέπει να καταθέσουν και οι ιδιοκτήτες των αυθαιρέτων που μπαίνουν στην 5η κατηγορία και τα οποία «τακτοποιούνται» για 30 χρόνια. Και γι’ αυτή την κατηγορία θα πληρώσουν το 80% του προστίμου αν το ακίνητο κατασκευάστηκε την περίοδο 1983 – 2003.

Αγγελική Κιλιντζόγλου