Τελειώνει η κρίση στην Ευρώπη;

Ελπίδες στον δοκιμαζόμενο ελληνικό λαό για τερματισμό της κρίσης και σταδιακή ανάκαμψη της οικονομίας, δίνουν τα αποτελέσματα έρευνας για το καταναλωτικό κλίμα.

Σύμφωνα με την GFK, μία από τις μεταλύτερες εταιρείες δημοσκοπήσεων για τους καταναλωτές, από το δεύτερο τρίμηνο του 2013 αυξάνονται οι ελπίδες ότι η οικονομική κρίση που έχει καταλάβει την Ευρώπη, έχει φτάσει επιτέλους στο κατώτερο σημείο της. Η οικονομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) σημείωσε νέα μικρή ανάπτυξη 0,4% συγκριτικά με το προηγούμενο τρίμηνο.

Όσον αφορά την Ελλάδα, σύμφωνα με την GFK, το ελληνικό δημοσιονομικό έλλειμμα μειώθηκε σημαντικά το πρώτο μισό του 2013. Εντούτοις, το εθνικό χρέος συνέχισε να αυξάνεται και το ενδεχόμενο κουρέματος του χρέους γίνεται όλο και πιο πιθανό. Στην περίοδο Ιανουαρίου-Ιουνίου, το έλλειμμα έφτασε κοντά στα 5 δισ. ευρώ, ενώ κατά την ίδια περίοδο το προηγούμενο έτος το έλλειμμα κυμαινόταν σχεδόν στα 12,5 δισ. ευρώ.

Όπως αναφέρει η GFK, φέτος η Ελλάδα θα επιτύχει ενδεχομένως πρωτογενές πλεόνασμα (πλεόνασμα προϋπολογισμού χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι πληρωμές των τόκων).

Αυτό έχει ήδη πραγματοποιηθεί με επιτυχία κατά τους πρώτους επτά μήνες του 2013. Εξέπληξε το γεγονός ότι το κράτος εισέπραξε 2,6 δισ. ευρώ περισσότερα από αυτά που δαπάνησε. Ωστόσο οι πληρωμές των τόκων δεν συμπεριλαμβάνονται σε αυτές τις στατιστικές.

Αν και αποταμιεύτηκαν περισσότερα από ό,τι αναμενόταν κατά το πρώτο εξάμηνο, υπάρχουν ακόμα σημαντικά κενά ως προς το έσοδα. Αυτό οφείλεται κυρίως στις εκκρεμούσες και μειωμένες πληρωμές φόρων: η παράταση της προθεσμίας για τις δηλώσεις εισοδήματος φυσικών προσώπων μέχρι το τέλος Ιουλίου, περαιτέρω καθυστερήσεις στην αύξηση των φόρων και κατάρρευση του ειδικού φόρου κατανάλωσης.

Παρά το γεγονός ότι η ελληνική οικονομία συνεχίζει να συρρικνώνεται, υπάρχουν όλο και περισσότερες ενδείξεις ότι η οικονομία αρχίζει σιγά-σιγά να στέκεται και πάλι στα πόδια της. Η πρόβλεψη για την ύφεση στο τέλος του έτους είναι -4% έναντι -6,4% στο τέλος του 2012. Για πρώτη φορά σε δέκα χρόνια, θα υπάρξει ένα μικρό πρωτογενές πλεόνασμα στον κρατικό προϋπολογισμό. Είναι πιθανό ότι η ύφεση θα ξεπεραστεί το επόμενο έτος (πρόβλεψη +0,6%).

Ο τουρισμός παίζει την τρέχουσα περίοδο σημαντικό ρόλο σε αυτή την ανάκαμψη. Ένας στους πέντε Έλληνες απασχολείται στον τουριστικό κλάδο. Η εξέλιξη αυτή αντικατοπτρίζεται επίσης και στην προθυμία των καταναλωτών για αγορές, η οποία είναι σήμερα στις -25,1 μονάδες. Ωστόσο, ο δείκτης παρουσίασε για άλλη μια φορά μία απότομη πτώση τον Αύγουστο, πέφτοντας στις -43 μονάδες. Αυτό προέκυψε πιθανότατα από την τότε επικείμενη απόλυση 4.000 δημοσίων υπαλλήλων και τον νέο γύρο επιθεωρήσεων τρόικα.

Τα αισιόδοξα συμπεράσματα της έρευνας -τα οποία ωστόσο δεν έχουν αποτυπωθεί ακόμη στον προϋπολογισμό των πολιτών- έχουν συγκεκριμένη αιτιολόγηση, σύμφωνα με την GFK.

-Οι εξαγωγείς ευνοούνται από τη χαμηλή παγκόσμια ανάπτυξη.

-Σε ορισμένες χώρες, οι καταναλωτές είναι όλο και περισσότερο πιο έτοιμοι να καταναλώσουν και πάλι περισσότερα χρήματα.

-Και η πολιτική απομακρύνεται κάπως σαφέστερα από το δρόμο της αυστηρής λιτότητας που συγκρατούσε τις εγχώριες οικονομίες. Ιδιαίτερα στις χώρες της κρίσης του νότου, ο τουρισμός βοήθησε στη βελτίωση της κατάστασης, εξηγούν οι ερευνητές.

Το καλοκαίρι, η ΕΕ σημείωσε την πρώτη οριακή μείωση του συνολικού αριθμού ανέργων, επισημαίνεται στα συμπεράσματα της έρευνας. Ωστόσο, το μεσοσταθμικό ποσοστό εξακολουθεί να βρίσκεται στο 11,0%. Συνεπώς, δεν διακρίνεται στον ορίζοντα μια πραγματική τάση ανατροπής στην αγορά εργασίας.

Στην ουσία αναμένεται πως ακόμα περισσότεροι άνθρωποι θα μείνουν και πάλι άνεργοι μέσα στο επόμενο έτος. Μόνο το 2015 αναμένεται σημαντική μείωση των ανέργων. Ωστόσο, οι ειδικοί δεν προβλέπουν τη μεσοπρόθεσμη επίτευξη των επιπέδων ανεργίας που υπήρχαν πριν την κρίση.

• οικονομική κρίση