Η νέα μεγάλη απειλή που καλείται να αντιμετωπίσει η ευρωζώνη

Γράφει ο Βαγγέλης Βιτζηλαίος

Τον κώδωνα του κινδύνου κρούουν οι αναλυτές για έναν κίνδυνο που απειλεί να πάρει μεγάλες διαστάσεις για την ευρωζώνη, θέτοντας σε δεύτερη μοίρα άλλους όπως, για παράδειγμα, μια ενδεχόμενη τραπεζική κρίση: Τον αποπληθωρισμό.

Σύμφωνα με τις προκαταρκτικές εκτιμήσεις της Eurostat, ο πληθωρισμός στην ευρωζώνη αναμένεται να διαμορφωθεί στο 0,7% τον Οκτώβριο, χαμηλότερα από το 1,1% του Σεπτεμβρίου. Η απότομη αυτή μείωση διαμορφώνει το ποσοστό στο χαμηλότερο της τελευταίας τετραετίας, με τον στόχο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) να είναι ένα ποσοστό λίγο κάτω από το 2%. Η ανησυχία στη νομισματική ένωση είναι, πλέον, έκδηλη, αφού αναμενόταν το ποσοστό του πληθωρισμού να παραμείνει στο 1,1%, με την ΕΚΤ να καλείται να πάρει μέτρα στην επικείμενη συνεδρίασή της.

Τι δημιούργησε όμως αυτό το φάσμα της απειλής; Η πτώση των τιμών στην ευρωζώνη. Η ύφεση στη νομισματική ένωση έριξε προς τα κάτω τις τιμές (κυρίως σε Ελλάδα, Ισπανία και Πορτογαλία) αφού η χαμηλή ζήτηση για αγαθά και υπηρεσίες, υποχρέωσε τις επιχειρήσεις να πωλούν τα προϊόντα τους φθηνότερα. Αυτό το γεγονός επιδεινώνει τα επίπεδα του δημόσιου χρέους, «σπρώχνοντας», παράλληλα, προς τα πάνω τα πραγματικά επιτόκια.

Οι πολιτικές νομισματικής χαλάρωσης που ακολούθησαν οι κεντρικοί τραπεζίτες και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού από το ξέσπασμα της κρίσης μέχρι σήμερα, κράτησαν ψηλά το ποσοστό του πληθωρισμού, παρά την ύφεση των οικονομιών. Τώρα όμως αυτό το «καμουφλάζ» δεν φαίνεται να συνεχίζει να λειτουργεί, σύμφωνα με το Marketwatch.

Στην Ελλάδα, για παράδειγμα, ο πληθωρισμός διαμορφώθηκε στο -1,1% τον Σεπτέμβριο από -1,3% τον Αύγουστο, ενώ ο εναρμονισμένος πληθωρισμός παρέμεινε τον ίδιο μήνα αμετάβλητος στο -1% σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιοποίησε η ΕΛΣΤΑΤ. Καθοδική πορεία έχουν και τα ποσοστά σε Ιρλανδία (έπεσε στο μηδέν), Ισπανία (0,48% από 3,49% πριν από έναν χρόνο), Πορτογαλία (0,3%) και Ιταλία (κάτω από 1%).

Σε μία υγιή οικονομία ο αποπληθωρισμός δεν αποτελεί απειλή, όμως στην ευρωζώνη της κρίσης χρεών -όπως προαναφέρθηκε- η επιδείνωση του χρέους (χρέους προς ΑΕΠ για την ακρίβεια) και η άνοδος των επιτοκίων (που επιβραδύνει την οικονομία), μπορεί να έχει ανεξέλεγκτες συνέπειες.

Το μεγάλο πρόβλημα για τη νομισματική ένωση είναι ότι, προς το παρόν δεν φαίνεται αποτελεσματική λύση στον ορίζοντα, αφού ακόμα και εάν μειωθεί στο μηδέν το επιτόκιο της ευρωζώνης, εάν οι τιμές πέσουν κι άλλο, τα πραγματικά επιτόκια θα συνεχίσουν να ανεβαίνουν.

Ο αποπληθωρισμός είναι ένας λόγος για τον οποίο ΗΠΑ και ΔΝΤ κατηγορούν το Βερολίνο για το εμπορικό του πλεόνασμα, αφού θεωρούν ότι εφόσον η Γερμανία δεν μειώνει τους φόρους της δεν επιτρέπει στους φορολογουμένους να αποκτήσουν μεγαλύτερη αγοραστική δύναμη, αποκτώντας περισσότερα προϊόντα εισαγωγών που είναι πολύ πιθανό να προέρχονταν από τις υπερχρεωμένες χώρες του ευρωπαϊκού Νότου.

Η ευρωζώνη ρισκάρει, η Γερμανία κερδίζει…

• αποπληθωρισμός
• ΕΚΤ
• Ευρωζώνη
• οικονομική κρίση
• πληθωρισμός