«Τσουνάμι» κατασχέσεων και πλειστηριασμών και στο βάθος… «κόφτης» – Πώς να προστατευθείτε

Αντιμέτωποι με «βροχή» κατασχέσεων τραπεζικών λογαριασμών και πλειστηριασμούς είναι το 55% των οφειλετών του Δημοσίου και των ασφαλιστικών ταμείων, καθώς το κράτος στοχεύει στην είσπραξη περίπου 5 δισ. ευρώ. Με τα στοιχεία του πρώτου τετραμήνου του 2016 να είναι σοκαριστικά, το προσεχές διάστημα οι κατασχέσεις και οι πλειστηριασμοί αναμένεται να ενταθούν, σφίγγοντας ακόμη περισσότερο τα «λουριά» για πολίτες και επιχειρήσεις.

Ειδικότερα, όπως προκύπτει από το τεχνικό κείμενο του μνημονίου, οι εισπρακτικές υπηρεσίες των συναρμόδιων υπουργείων, Οικονομικών και Εργασίας, τρέφουν τα βέλη τους σε όσους χρωστούν στο ελληνικό Δημόσιο, για να επιτύχουν τους στόχους και να αποτραπεί το ενδεχόμενο ενεργοποίησης του αυτόματου μηχανισμού δημοσιονομικής προσαρμογής. 

Ο περιορισμός της φοροδιαφυγής και η είσπραξη παλαιών και νέων οφειλών είναι η μοναδική λύση για να εκτελεσθεί κανονικά ο προϋπολογισμός του 2016. Και αυτό, καθώς οι στόχοι που έχουν τεθεί στον προϋπολογισμό είναι ιδιαίτερα φιλόδοξοι. 

Μάλιστα τον Δεκέμβριο του 2016 έχει υπολογισθεί η είσπραξη εσόδων (από φόρους και πρόστιμα) ύψους 7,3 δισ. ευρώ, ποσό το οποίο είναι πολύ δύσκολο να εισέλθει στα κρατικά ταμεία. 

Στο πλαίσιο αυτό, τα συναρμόδια υπουργεία ανέλαβαν τη δέσμευση να πετύχουν:

• Την είσπραξη 1,730 δισ. ώς τον Σεπτέμβριο και συνολικά 2,050 δισ. ώς τον Δεκέμβριο από τις παλιές ληξιπρόθεσμες οφειλές.
• Είσπραξη του 21% ώς τον Σεπτέμβριο και του 23% συνολικά ώς τον Δεκέμβριο των νέων ληξιπρόθεσμων οφειλών (με βάση τα περυσινά στοιχεία περίπου 2,5 δισ. ευρώ πρέπει να εισπραχθούν από τις νέες οφειλές).
• Είσπραξη 450 εκατ. ευρώ ώς τον Σεπτέμβριο και συνολικά 600 εκατ. ευρώ ώς τον Δεκέμβριο από τους αποκαλούμενους μεγάλους οφειλέτες.
• Αύξηση της εισπραξιμότητας όλων των φόρων στο 78% τον Σεπτέμβριο και στο 81,5% τον Δεκέμβριο.
• Είσπραξη από το Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Εισφορών (ΚΕΑΟ) 563 εκατ. ευρώ από ασφαλιστικές οφειλές ώς τον Σεπτέμβριο και συνολικά 750 εκατ. ευρώ ώς τον Δεκέμβριο.
• Αύξηση της εισπραξιμότητας των ασφαλιστικών εισφορών ανά Ταμείο ως εξής: ΙΚΑ 95% (91% πέρυσι), ΟΑΕΕ 65% (57% πέρυσι), ΕΤΑΑ 80% (63% πέρυσι), ΟΓΑ 77% (72% πέρυσι).
• Επιβολή μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης (κατασχέσεις, πλειστηριασμοί) στο 52% των οφειλετών ώς τον Σεπτέμβριο και στο 55% ώς το τέλος του χρόνου. 

Πάνω από 430.000 κατασχέσεις λογαριασμών στο α’ τετράμηνο

Πάντως, από τις αρχές του έτους η εφορία κλιμακώνει την επιδρομή της στους λογαριασμούς φυσικών και νομικών προσώπων που χρωστούν στο Δημόσιο και δεν ανταποκρίνονται -είτε ηθελημένα, είτε λόγω αδυναμίας- στις οχλήσεις της για τακτοποίηση των χρεών τους.

Μόνο στο τετράμηνο Ιανουαρίου-Απριλίου φέτος οι εφορίες «άδειασαν» τους τραπεζικούς λογαριασμούς περισσοτέρων από 430.000 οφειλετών.

Σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο πέρυσι καταγράφεται μια αύξηση της τάξεως του 30% και έπεται συνέχεια λόγω και των δεσμεύσεων που έχει αναλάβει η κυβέρνηση απέναντι στους δανειστές.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Διεύθυνσης Εισπράξεων της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων, κάθε μήνα γίνονται πάνω από 100.000 κατασχέσεις από τους τραπεζικούς λογαριασμούς οφειλετών του δημοσίου.

Σε σύγκριση με το α’ τετράμηνο του 2015, όπου είχαν γίνει 333.776 κατασχέσεις «εις χείρας τρίτων», οι κατασχέσεις φέτος από 83.444 μηνιαίως (κατά μέσο όρο), έφτασαν στις 107.116 κάθε μήνα.

Σημειώνεται ότι οι κατασχέσεις λογαριασμών στρέφονται στο σύνολο των οφειλετών, χωρίς να γίνεται διάκριση σε «μικρούς» και «μεγάλους», από τη στιγμή που οι υποθέσεις αφορούν μη ρυθμισμένα ληξιπρόθεσμα χρέη.

«Καταιγίδα» πλειστηριασμών

Εκτός από τις κατασχέσεις λογαριασμών που έκαναν οι εφορίες, στους τέσσερις πρώτους μήνες του 2016, πραγματοποιήθηκαν 8.706 πλειστηριασμοί, εκδόθηκαν άλλες 9.810 παραγγελίες κατάσχεσης, άνοιξαν 1.423 νέοι φάκελοι κατάσχεσης, μπήκαν 1.701 υποθήκες σε ακίνητα (τετραπλάσιες από την αντίστοιχη περίοδο πέρυσι), ενώ ασκήθηκαν και 2.339 ποινικές διώξεις σε βάρος οφειλετών, επιπλέον των 10.782 διώξεων που είχαν ασκηθεί πέρυσι.

Έτσι, υπό την απειλή των κατασχέσεων, οι φορολογούμενοι πλήρωσαν στην εφορία περί το 1,6 δισ. ευρώ μέσα στους τέσσερις πρώτους μήνες του 2016, για παλαιά και νέα χρέη τους στο δημόσιο από φόρους και πρόστιμα.

Πότε γίνονται κατασχέσεις – Τι προστατεύεται

Σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων, ο Προϊστάμενος της αρμόδιας για την είσπραξη των ληξιπρόθεσμων χρεών Δ.Ο.Υ. υποχρεούται στη λήψη αναγκαστικών μέτρων (κατάσχεση ακινήτων, κατάσχεση κινητών είτε στα χέρια του οφειλέτη, είτε κινητών και απαιτήσεών του εν γένει στα χέρια τρίτων, καθώς και στα χέρια πιστωτικών ιδρυμάτων) κατά των οφειλετών του Δημοσίου για το καθυστερούμενο μέρος του χρέους, ανεξάρτητα από την αιτία προέλευσης αυτού, είτε αθροιστικά, είτε καθένα χωριστά, κατά την ελεύθερη κρίση του, για τη διασφάλιση των συμφερόντων του Δημοσίου (όπως διακοπή της παραγραφής), προκρίνοντας το προσφορότερο μέτρο για την άμεση είσπραξη της οφειλής.

Για κάθε οφειλέτη του Δημοσίου ισχύει ακατάσχετο όριο 1.250 ευρώ όσον αφορά στα ποσά των καταθέσεών του σε έναν λογαριασμό που έχει ανοίξει σε ένα μόνο τραπεζικό ίδρυμα. Ωστόσο, για να ισχύσει το ακατάσχετο αυτό όριο, ο οφειλέτης θα πρέπει να γνωστοποιήσει στο υπουργείο Οικονομικών τον συγκεκριμένο τραπεζικό λογαριασμό του, υποβάλλοντας ηλεκτρονικά σχετική δήλωση στο σύστημα ΤAXISNET.

Εφόσον ο οφειλέτης έχει τραπεζικό λογαριασμό στον οποίο πιστώνονται κάθε μήνα ποσά μισθών ή συντάξεων ή άλλων ασφαλιστικών βοηθημάτων, οφείλει να γνωστοποιήσει αυτό τον λογαριασμό στο υπουργείο Οικονομικών, ώστε να μην κατάσχονται από αυτόν υπόλοιπα χαμηλότερα των 1.250 ευρώ.

Το ακατάσχετο όριο μηνιαίου μισθού, μηνιαίας σύνταξης ή οποιουδήποτε άλλου ασφαλιστικού βοηθήματος ανέρχεται στο ποσό των 1.000 ευρώ.

Δηλαδή, η Φορολογική Διοίκηση δεν μπορεί να ζητήσει κατάσχεση μισθού, σύνταξης ή οποιουδήποτε άλλου ασφαλιστικού βοηθήματος στα χέρια του εργοδότη ή του ασφαλιστικού ταμείου, εφόσον το ποσό αυτό δεν υπερβαίνει τα 1.000 ευρώ τον μήνα. 

Σε περίπτωση μηνιαίου μισθού ή μηνιαίας σύνταξης ή άλλου μηνιαίου ασφαλιστικού βοηθήματος που υπερβαίνει τα 1.000 ευρώ αλλά δεν ξεπερνά τα 1.500 ευρώ, επιτρέπεται η κατάσχεση στα χέρια του εργοδότη ή του ασφαλιστικού ταμείου ποσοστού 50% του τμήματος πάνω από τα 1.000 και μέχρι τα 1.500 ευρώ, ενώ αν το ποσό υπερβαίνει τα 1.500 ευρώ τον μήνα επιτρέπεται η κατάσχεση στα χέρια του εργοδότη ή του ασφαλιστικού ταμείου του συνόλου του υπερβάλλοντος των 1.500 ευρώ ποσού.

Αν δηλαδή κάποιος οφειλέτης του Δημοσίου εισπράττει μισθό 1.600 ευρώ τον μήνα, η Εφορία μπορεί να του κατάσχει κάθε μήνα στα χέρια του εργοδότη το 100% του ποσού άνω των 1.500 ευρώ, δηλαδή 100 ευρώ, συν το 50% της διαφοράς μεταξύ 1.000 και 1.500 ευρώ, ήτοι άλλα 250 ευρώ.

Δεν επιτρέπεται η κατάσχεση ακινήτων και κινητών περιουσιακών στοιχείων οφειλετών του Δημοσίου, στις περιπτώσεις που τα ληξιπρόθεσμα χρέη τους προς το Δημόσιο δεν υπερβαίνουν τα 500 ευρώ.

Στο «σφυρί» 10.000 ακίνητα

Εμπορικά ακίνητα, πολυτελή διαμερίσματα και εξοχικές κατοικίες θα βγάλουν πρώτα στο «σφυρί» οι τράπεζες. 

Οι λίστες με περίπου 10.000 ακίνητα που ανήκουν σε «κακοπληρωτές» είναι έτοιμες και τα προγράμματα πλειστηριασμών έχουν πάρει ήδη την άγουσα προς τους ιδιοκτήτες-δανειολήπτες. 

Σύμφωνα με τον μέχρι στιμής σχεδιασμό, έως το τέλος του έτους θα εκποιηθούν περί τα 500 με 700 εμπορικά κυρίως ακίνητα, και στόχος είναι μέχρι το πρώτο τετράμηνο του 2017 να έχουν εκπλειστηριαστεί 5.000 ακίνητα.

Από την πλευρά τους, οι τραπεζίτες επιμένουν ότι δεν έχουν πρόθεση να εκποιήσουν ακίνητα πρώτης κατοικίας που ανήκουν σε δανειολήπτες συνεργάσιμους ή να «πετάξουν» οικογένειες με αποδεδειγμένα οικονομικά προβλήματα στο δρόμο. Ωστόσο, στέλνουν σαφές μήνυμα προς όλους τους κατά σύστημα κακοπληρωτές ότι το «πάρτι τελείωσε».

Εξάλλου, η μνημονιακή συμφωνία δεν εξαιρεί ούτε την πρώτη κατοικία από τη διαδικασία του πλειστηριασμού.

Σημειώνεται ότι μέχρι το τέλος του 2016 προστατεύονται κατοικίες πρώτης κατοικίας αξίας μέχρι 140.000 ευρώ δανειοληπτών που έχουν προσφύγει στο νόμο Κατσέλη.

Επίσης, δανειολήπτες με καθυστερούμενες οφειλές που δεν ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα των τραπεζών για ρύθμιση κινδυνεύουν να δουν το ακίνητό τους να βγαίνει στο «σφυρί».

• Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων
• εφορία
• κατασχέσεις
• οφειλές
• πλειστηριασμοί