current views are: 13

14 Ιανουαρίου 2018
Δημοσίευση10:22

Πώς να αποφύγετε τις κατασχέσεις και τους πλειστηριασμούς για χρέη στην εφορία

Για οποιοδήποτε ποσό ληξιπρόθεσμου χρέους προς το Δημόσιο η αρμόδια ΔΟΥ έχει δικαίωμα να κατάσχει ποσά από τις καταθέσεις του οφειλέτη στις τράπεζες.

Δημοσίευση 10:22’

Για οποιοδήποτε ποσό ληξιπρόθεσμου χρέους προς το Δημόσιο η αρμόδια ΔΟΥ έχει δικαίωμα να κατάσχει ποσά από τις καταθέσεις του οφειλέτη στις τράπεζες.

Εκτεθειμένοι στον κίνδυνο να χάσουν, μέσω κατασχέσεων, μισθούς, συντάξεις, επιδόματα, ενοίκια, επιδοτήσεις, λοιπά εισοδήματα, τραπεζικές καταθέσεις, κινητά και ακίνητα περιουσιακά στοιχεία βρίσκονται αυτή τη στιγμή περίπου 1.784.000 φορολογούμενοι με ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το Δημόσιο. 

Σύμφωνα με τον ‘‘Ελεύθερο Τύπο’‘, ο λόγος είναι ότι η κυβέρνηση καθιστά ολοένα και πιο αυστηρές για τους οφειλέτες του Δημοσίου τις διατάξεις για τα μέτρα αναγκαστικής είσπραξης.

Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιοποίησε πρόσφατα η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, οι φορολογούμενοι με ληξιπρόθεσμες οφειλές προς την εφορία ανέρχονται σε 4.207.117. Από τους οφειλέτες αυτούς, 1.783.858 είναι εκείνοι εναντίον των οποίων είναι δυνατή η επιβολή κατασχέσεων σε εισοδήματα, καταθέσεις και περιουσιακά στοιχεία, καθώς δεν έχουν μεριμνήσει να εξοφλήσουν ή να ρυθμίσουν σε δόσεις την αποπληρωμή των χρεών τους. Ηδη, δε, σε 1.035.296 από αυτούς έχουν επιβληθεί τέτοια μέτρα, ενώ στους υπόλοιπους 748.562 τα μέτρα αυτά θα έχουν επιβληθεί το αργότερο εντός των προσεχών τριών ετών.

Οι αιτίες για τις οποίες τόσοι πολλοί οφειλέτες του Δημοσίου βρίσκονται ήδη αντιμέτωποι ή πρόκειται να βρεθούν εντός των προσεχών τριών ετών αντιμέτωποι με τα οδυνηρά μέτρα των κατασχέσεων και των πλειστηριασμών ακόμη και για μικροοφειλές είναι οι εξής:

Η κυβέρνηση διατήρησε αμετάβλητες τις επαχθείς ρυθμίσεις του ΚΕΔΕ, σύμφωνα με τις οποίες επιτρέπονται κατασχέσεις καταθέσεων από τις φορολογικές αρχές ακόμη και για ληξιπρόθεσμες μικροοφειλές από 31 έως και 500 ευρώ! Το αποτέλεσμα είναι να έχουν ενταθεί τους τελευταίους μήνες οι κατασχέσεις πενιχρών υπολοίπων από τραπεζικούς λογαριασμούς εκατοντάδων χιλιάδων μικροοφειλετών, ακόμη και οι δεσμεύσεις των τραπεζικών λογαριασμών που ανήκουν σε μικροοφειλέτες αλλά δεν έχουν υπόλοιπα! Στη δεύτερη αυτή περίπτωση οι φορολογούμενοι-μικροοφειλέτες δεν μπορούν να «κινήσουν» τους λογαριασμούς τους, καθώς ό,τι πιστώνεται σ’ αυτούς κατάσχεται αυτόματα από τις τράπεζες και αποδίδεται στο Δημόσιο για την αποπληρωμή των χρεών τους προς την εφορία!

Με το άρθρο 78 του ν. 4472/2017, που ψήφισε η κυβέρνηση, προβλέπεται ότι οι πλειστηριασμοί ακινήτων για απλήρωτες οφειλές προς τις ΔΟΥ επιτρέπεται να διενεργούνται με τιμές εκκίνησης (τιμές πρώτης προσφοράς) όχι τις αντικειμενικές αξίες αλλά τις πολύ πιο χαμηλές αγοραίες αξίες της κτηματαγοράς. Η διάταξη αυτή, σε συνδυασμό με δύο ακόμη ισχύουσες διατάξεις του ΚΕΔΕ, σύμφωνα με τις οποίες οι κατασχέσεις και οι πλειστηριασμοί ακινήτων επιτρέπεται να επιβάλλονται για ποσά ληξιπρόθεσμων οφειλών άνω των 500 ευρώ και ότι από τις κατασχέσεις για χρέη προς το Δημόσιο δεν προστατεύεται η πρώτη κατοικία, άνοιξε τους «ασκούς του Αιόλου» για χιλιάδες οφειλέτες του Δημοσίου, οι οποίοι κινδυνεύουν πλέον να χάσουν ακόμη και τα σπίτια στα οποία διαμένουν ακόμη και για οφειλές χαμηλότερες των 10.000 ή και των 5.000 ευρώ!

Δεδομένου ότι σε πολλές περιοχές της χώρας οι εμπορικές αξίες των ακινήτων υπολείπονται πλέον κατά πολύ των αντικειμενικών τιμών τους, οι πλειστηριασμοί ακινήτων για απλήρωτα χρέη προς το Δημόσιο δεν θα κηρύσσονται πλέον άγονοι, αφού δυνητικά θα υπάρχουν πλειοδότες που θα διαθέτουν λιγότερα χρήματα. Σε κάθε περίπτωση, το πολύ χαμηλό τίμημα που θα εισπράττει το Δημόσιο από τον πλειστηριασμό μπορεί να μην είναι αρκετό για να καλύψει το συνολικό χρέος του οφειλέτη, με αποτέλεσμα αυτός όχι μόνο να χάσει το ακίνητό του αλλά και να συνεχίσει να οφείλει στο Δημόσιο! Δεδομένου δε ότι ο ΚΕΔΕ δεν εξαιρεί την πρώτη κατοικία του οφειλέτη από την κατάσχεση και τον πλειστηριασμό, ο κίνδυνος απώλειας της οικογενειακής στέγης για χιλιάδες οφειλέτες έναντι πενιχρού αντιτίμου είναι πλέον υπαρκτός.

Η κυβέρνηση συμφώνησε με τους εκπροσώπους των δανειστών, στο πλαίσιο των συζητήσεων για την τρίτη αξιολόγηση της πορείας εφαρμογής του Μνημονίου ΙΙΙ, την επέκταση του μέτρου των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών και σε υποθέσεις οφειλετών του Δημοσίου. Από τον προσεχή Μάρτιο οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί θα μπορούν να διενεργούνται και για την εκποίηση περιουσιακών στοιχείων φορολογουμένων με ληξιπρόθεσμα χρέη προς το Δημόσιο! Η εξέλιξη αυτή, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι οι τιμές εκκίνησης θα καθορίζονται με βάση τις τρέχουσες πολύ χαμηλές αξίες της κτηματαγοράς, αναμένεται να συμβάλει στην επιτάχυνση των διαδικασιών εκποίησης της ακίνητης περιουσίας χιλιάδων οφειλετών του Δημοσίου, έναντι εξωφρενικά χαμηλών τιμημάτων.

Τι δικαιούται να κατάσχει η εφορία

Οι οφειλέτες του Δημοσίου που βρίσκονται αντιμέτωποι με κατασχέσεις θα πρέπει να γνωρίζουν ότι η ισχύουσα νομοθεσία για τα αναγκαστικά μέτρα είσπραξης του Δημοσίου κρύβει γι’ αυτούς πολλές παγίδες.

Συγκεκριμένα:
1 Κάθε ΔΟΥ δικαιούται να κατάσχει ακίνητο οφειλέτη της, εφόσον το ληξιπρόθεσμο χρέος του προς αυτήν υπερβαίνει τα 500 ευρώ. Αν ένας φορολογούμενος οφείλει στο Δημόσιο ένα ποσό άνω των 500 ευρώ (π.χ. ένα ποσό της τάξεως των 3.000 ευρώ) και δεν έχει καθόλου καταθέσεις στις τράπεζες ούτε κάποια έσοδα ή εισοδήματα ή κινητά περιουσιακά στοιχεία που μπορούν να κατασχεθούν για να αποπληρωθεί η οφειλή του, τότε υπάρχει πιθανότητα να πληροφορηθεί ότι εκδόθηκε εντολή για κατάσχεση του σπιτιού του ή κάποιου άλλου ακινήτου που κατέχει! Το «γράμμα» του νόμου προβλέπει ότι για ληξιπρόθεσμα χρέη προς το Δημόσιο άνω των 500 ευρώ δύνανται να επιβληθούν όλα τα εναλλακτικά αναγκαστικά μέτρα είσπραξης, συμπεριλαμβανομένων και των κατασχέσεων ακινήτων!

Κάθε ΔΟΥ μπορεί να προχωρήσει σε κατάσχεση αυτοκινήτου, σκάφους ή οποιουδήποτε άλλου κινητού περιουσιακού στοιχείου κατέχει ένας οφειλέτης της, εφόσον αυτός έχει ληξιπρόθεσμο χρέος πάνω από 500 ευρώ.

Μισθοί, εφάπαξ, συντάξεις 

Για οποιοδήποτε ποσό ληξιπρόθεσμης οφειλής προς το Δημόσιο, άνω των 30 ευρώ, η αρμόδια ΔΟΥ έχει το δικαίωμα να κατάσχει τα ακόλουθα ποσά που τυχόν δικαιούται να εισπράξει ο οφειλέτης:

α) Από ποσά μισθών, συντάξεων και ασφαλιστικών βοηθημάτων άνω των 1.000 και έως 1.500 ευρώ το μήνα επιτρέπεται η κατάσχεση στα χέρια του εργοδότη ή του ασφαλιστικού ταμείου ποσοστού 50% επί του τμήματος πάνω από τα 1.000 και μέχρι τα 1.500 ευρώ, ενώ από ποσά άνω των 1.500 ευρώ το μήνα επιτρέπεται η κατάσχεση στα χέρια του εργοδότη ή του ασφαλιστικού ταμείου του συνόλου του υπερβάλλοντος των 1.500 ευρώ ποσού.
β) Το ¼ οποιουδήποτε άλλου ασφαλιστικού βοηθήματος καταβάλλεται περιοδικά στον οφειλέτη, εφόσον αυτό υπερβαίνει τα 1.000 ευρώ. Σε κάθε περίπτωση το ποσό που απομένει μετά την κατάσχεση δεν μπορεί να είναι χαμηλότερο των 1.000 ευρώ.
γ) Το 1/5 των καταβαλλόμενων ημερομισθίων.
δ) Το ½ του εφάπαξ που καταβάλλεται από οποιοδήποτε ασφαλιστικό ταμείο, λόγω εξόδου από την υπηρεσία ή το επάγγελμα.
ε) Εως και το 100% των ενοικίων των οποίων επίκειται η είσπραξη.
στ) Εως και το 100% των πάσης φύσεως αποζημιώσεων (π.χ. για απόλυση του οφειλέτη από την εργασία ή για ζημιά που υπέστη κάποιο ασφαλισμένο περιουσιακό στοιχείο του κ.λπ.).
ζ) Εως και το 100% των πάσης φύσεως εισπράξεων από πωλήσεις προϊόντων ή οποιωνδήποτε άλλων πραγμάτων (π.χ. ακινήτων, Ι.Χ. αυτοκινήτων, σκαφών κ.λπ.).
η) Ολόκληρα τα ποσά των οικογενειακών επιδομάτων που χορηγεί ο ΟΓΑ!

Οι κατασχέσεις των παραπάνω ποσών επιτρέπεται να γίνονται πριν από την καταβολή τους στους δικαιούχους-οφειλέτες του Δημοσίου, δηλαδή ενώ τα ποσά αυτά βρίσκονται ακόμη στα χέρια εκείνων που πρόκειται να τα καταβάλουν (στα χέρια των εργοδοτών αν πρόκειται για μισθούς ή των ασφαλιστικών ταμείων αν πρόκειται για συντάξεις ή άλλες παροχές ή στα χέρια των ενοικιαστών αν πρόκειται για ενοίκια ή στα χέρια των αγοραστών αν πρόκειται για ποσά από πωλήσεις, στα χέρια του ΟΓΑ αν πρόκειται για οικογενειακά επιδόματα κ.λπ.).

Για οποιοδήποτε ποσό ληξιπρόθεσμου χρέους προς το Δημόσιο η αρμόδια ΔΟΥ έχει δικαίωμα να κατάσχει ποσά από τις καταθέσεις του οφειλέτη στις τράπεζες. Εξαιρούνται ορισμένα κοινωνικά επιδόματα, για τα οποία οι νομοθετικές ρυθμίσεις χορήγησής τους περιλαμβάνουν ρητή διάταξη που προβλέπει το ακατάσχετο αυτών.

Εναλλακτικοί τρόποι αντιμετώπισης 

Περαιτέρω, οι ισχύουσες διατάξεις για την είσπραξη των δημόσιων εσόδων προβλέπουν ότι οι κατασχέσεις που επιβάλλουν οι φορολογικές αρχές μπορούν να αντιμετωπιστούν με 4 εναλλακτικούς τρόπους, που είναι οι εξής:

1 Η υπαγωγή των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το Δημόσιο σε ρύθμιση τμηματικής καταβολής. Οι ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τις φορολογικές αρχές μπορούν να ρυθμιστούν έως και 12 μηνιαίες δόσεις ή εάν προέρχονται από έκτακτη φορολογία έως και σε 24 μηνιαίες δόσεις, σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου 4152/2013 περί «πάγιας ρύθμισης».
Η υπαγωγή στη ρύθμιση αυτή προϋποθέτει την υποβολή υπεύθυνης δήλωσης του άρθρου 8 του ν. 1599/1986 στην οποία ο αιτών τη ρύθμιση οφειλέτης θα πρέπει να αναφέρει αναλυτικά στοιχεία για την εισοδηματική και την περιουσιακή του κατάσταση από τα οποία θα πρέπει να προκύπτει, αφενός, η αδυναμία του να εξοφλήσει τις ληξιπρόθεσμες οφειλές του, αφετέρου, η δυνατότητά του να διαθέτει από το μηνιαίο εισόδημά του ένα ποσό για την αποπληρωμή της κάθε μηνιαίας δόσης της ρύθμισης.
Η υπαγωγή στην «πάγια ρύθμιση» του ν. 4152/2013 και η υποβολή τόσο της αίτησης όσο και της απαιτούμενης υπεύθυνης δήλωσης μπορούν να γίνουν ηλεκτρονικά, μέσω ειδικής εφαρμογής του συστήματος ΤΑΧΙSnet, που είναι διαθέσιμη μέσω της ιστοσελίδας της ΑΑΔΕ, στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.aade.gr. Κατά την ηλεκτρονική υποβολή της αίτησης ο οφειλέτης υποχρεούται να συμπληρώνει τα σχετικά πεδία που εμφανίζονται στην οθόνη της αίτησης.

Σε κάθε περίπτωση, ο φορολογούμενος που θα υπαχθεί στη ρύθμιση αυτή θα πρέπει να γνωρίζει ότι:
α) Το συνολικό ποσό των οφειλών που θα ρυθμίσει επιβαρύνεται με ετήσιο ποσοστό τόκων 5%.
β) Σε περίπτωση που, μετά την ημερομηνία υπαγωγής στη ρύθμιση, δημιουργηθούν νέες ληξιπρόθεσμες οφειλές, μπορεί να τις υπαγάγει κι αυτές σε «πάγια ρύθμιση» (άπαξ) με τους ίδιους όρους.
γ) Προϋπόθεση για την ένταξη στη ρύθμιση είναι ο οφειλέτης να έχει υποβάλει τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος της τελευταίας πενταετίας, καθώς και τυχόν περιοδικές και εκκαθαριστικές δηλώσεις ΦΠΑ για τις οποίες ήταν υπόχρεος την τελευταία πενταετία.
δ) Για να είναι έγκυρη η ρύθμιση, ο φορολογούμενος θα πρέπει να εξοφλήσει -είτε μέσω ηλεκτρονικής τραπεζικής (e-banking) είτε στο ΑΤΜ υποκαταστήματος της τράπεζάς του είτε σε υποκατάστημα οποιασδήποτε τράπεζας- την 1η δόση της ρύθμισης μέσα σε χρονικό διάστημα τριών εργάσιμων ημερών από την ημέρα υποβολής της αίτησης. Η εξόφληση της 1ης δόσης είναι εφικτή είτε με την πληκτρολόγηση -σε περίπτωση πληρωμής μέσω e-banking ή μέσω ΑΤΜ- είτε με την προσκόμιση -σε περίπτωση προσέλευσης στο ταμείο τραπεζικού υποκαταστήματος- της λεγόμενης Ταυτότητας Ρυθμιζόμενης Οφειλής (ΤΡΟ), δηλαδή του ειδικού τριμερούς πολυψήφιου κωδικού αριθμού που συνοδεύει τη ρυθμιζόμενη οφειλή.

2 Η ασφάλιση των τακτικά καταβαλλόμενων, μέσω τραπεζικών λογαριασμών, μισθών, συντάξεων και λοιπών ασφαλιστικών επιδομάτων και παροχών μέσω της δήλωσης του βασικού τραπεζικού λογαριασμού του οφειλέτη ως «ακατάσχετου». Για κάθε οφειλέτη του Δημοσίου ισχύει ακατάσχετο όριο 1.250 ευρώ όσον αφορά στα ποσά των καταθέσεών του σε ένα λογαριασμό που έχει ανοίξει σε ένα μόνο τραπεζικό ίδρυμα. Ωστόσο, για να ισχύσει το ακατάσχετο αυτό όριο, ο οφειλέτης θα πρέπει να γνωστοποιήσει στην ΑΑΔΕ το συγκεκριμένο τραπεζικό λογαριασμό του, υποβάλλοντας ηλεκτρονικά σχετική δήλωση σε ειδική εφαρμογή που βρίσκεται στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.aade.gr. Εφόσον ο οφειλέτης έχει τραπεζικό λογαριασμό στον οποίο πιστώνονται κάθε μήνα ποσά μισθών ή συντάξεων ή άλλων ασφαλιστικών βοηθημάτων, οφείλει να γνωστοποιήσει αυτό το λογαριασμό στην ΑΑΔΕ, ώστε να μην κατάσχονται από αυτόν υπόλοιπα χαμηλότερα των 1.250 ευρώ.

3 Η τμηματική αποπληρωμή του ληξιπρόθεσμου χρέους ανά μη τακτά διαστήματα με την καταβολή ποσών «έναντι», ιδίως αν το ποσό του χρέους υπερβαίνει κατά πολύ τα 500 ευρώ. Η λύση αυτή πρέπει να επιλέγεται μόνο εφόσον είναι αδύνατη η υπαγωγή του χρέους σε «πάγια ρύθμιση» και με πρωταρχικό στόχο το συνολικό ποσό της οφειλής να περιοριστεί κάτω από τα 500 ευρώ, που είναι το όριο πάνω από το οποίο επιτρέπεται η επιβολή του μέτρου της κατάσχεσης ακινήτων ή κινητών περιουσιακών στοιχείων. Κάθε οφειλέτης που έχει ένα μη ρυθμισμένο ληξιπρόθεσμο χρέος μπορεί, όποτε θέλει και έχει τη σχετική ρευστότητα, να πληρώνει οποιουδήποτε ύψους ποσό «έναντι» του συνολικού αυτού χρέους σε οποιοδήποτε υποκατάστημα τράπεζας ή των ΕΛΤΑ ή σε οποιοδήποτε ΑΤΜ τράπεζας ή μέσω e-banking, χρησιμοποιώντας την Ταυτότητα Οφειλής, δηλαδή τον κωδικό πληρωμής, που συνοδεύει το χρέος του. Με τη μέθοδο της καταβολής ποσών «έναντι» επιτυγχάνεται η σταδιακή μείωση του υπολοίπου της οφειλής. Μπορεί, δε, με τον τρόπο αυτό μια οφειλή της τάξεως των 1.000 ή των 2.000 ευρώ να μειωθεί σταδιακά κάτω από τα 500 ευρώ και ο οφειλέτης να πάψει να τουλάχιστον να είναι εκτεθειμένος στον κίνδυνο κατάσχεσης ακίνητων ή κινητών περιουσιακών στοιχείων που κατέχει.

4 Η πώληση ακίνητου περιουσιακού στοιχείου και η απόδοση μέρους ή ολόκληρου του εισπραττόμενου τιμήματος για την αποπληρωμή της οφειλής. Σε περίπτωση ύπαρξης μεγάλου ληξιπρόθεσμου χρέους ο οφειλέτης έχει το δικαίωμα να πωλήσει ακίνητο περιουσιακό στοιχείο το οποίο κατέχει με την προϋπόθεση της παρακράτησης μέρους ή ολόκληρου του τιμήματος που θα εισπραχθεί προκειμένου να αποδοθεί στο Δημόσιο για την ολοσχερή ή μερική αποπληρωμή του χρέους. Στην περίπτωση αυτή, ο οφειλέτης επιλέγει ο ίδιος ποιο ακίνητο περιουσιακό στοιχείο του θα πωλήσει. Δηλαδή, με την απόφασή του αυτή δεν επιτρέπει να φθάσει η υπόθεσή του στην κατάσχεση, όπου οι φορολογικές αρχές επιλέγουν εκείνες για κατάσχεση και πλειστηριασμό συνήθως το καλύτερο ακίνητο, το οποίο μπορεί να είναι ακόμη και η πρώτη κατοικία του χρεοφειλέτη και να εκποιηθεί πλέον έναντι «πινακίου φακής»!

 


σχετικα αρθρα