Δημοψήφισμα: Τι προβλέπει το Σύνταγμα

Πολύς λόγος γίνεται από χθες το βράδυ για το «δημοψήφισμα» που ανέφερε ο Αλέξης Τσίπρας στη τηλεοπτική συνέντευξή του. Τι προβλέπει όμως το Σύνταγμα για τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος; 

Σύμφωνα με τις διατάξεις του Συντάγματος, η κυβέρνηση έχει δύο επιλογές: Να προωθήσει την επιτευχθείσα συμφωνία σε δημοψήφισμα είτε ως «κρίσιμο εθνικό θέμα», είτε ως «σοβαρό κοινωνικό ζήτημα».

Σε περίπτωση που η συμφωνία χαρακτηριστεί «κρίσιμο εθνικό θέμα» η προκήρυξη του δημοψηφίσματος γίνεται με Προεδρικό Διάταγμα (Π.Δ). Το Διάταγμα εγκρίνεται καταρχήν από το υπουργικό συμβούλιο και οι βουλευτές αποφασίζουν αν συμφωνούν ή όχι στη διενέργεια δημοψηφίσματος, με ψηφοφορία που απαιτεί την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού (151). 

Το δημοψήφισμα διεξάγεται εντός 30 ημερών από την δημοσίευση του Π.Δ. σε κάθε εκλογική περιφέρεια. Ως ημέρα διεξαγωγής ορίζεται η Κυριακή ενώ η ψηφοφορία αρχίζει στις 7.00 και ολοκληρώνεται στις 19.00 της ίδιας ημέρας. Το αποτέλεσμα δημοψηφίσματος για κρίσιμο εθνικό θέμα είναι δεσμευτικό όταν στην ψηφοφορία λάβει μέρος τουλάχιστον το 40% όσων έχουν εγγραφεί στους εκλογικούς καταλόγους.

Στην περίπτωση που η συμφωνία χαρακτηριστεί «σοβαρό κοινωνικό ζήτημα», τότε κατατίθεται στην Ολομέλεια ως απλό νομοσχέδιο και ακολουθεί τις τυπικές διαδικασίες συζήτησης και ψήφισης. Εάν ψηφιστεί, τότε ακολουθεί η δεύτερη διαδικασία, που σημαίνει ότι 120 βουλευτές καταθέτουν πρόταση για διενέργεια δημοψηφίσματος, η οποία για να εγκριθεί απαιτεί την σύμφωνη γνώμη τουλάχιστον 180 βουλευτών.

Να σημειωθεί πως και στις δύο περιπτώσεις το ερώτημα ή τα ερωτήματα, στα οποία καλείται να αποφασίσει ο ψηφοφόρος, αποτελεί αντικείμενο απόφασης της Ολομέλειας της Βουλής, με την οποία γίνεται δεκτή η πρόταση για το δημοψήφισμα.

Αν τελικά πραγματοποιηθεί το δημοψήφισμα, θα είναι το όγδοο στην ιστορία της χώρας, με το πρώτο να πραγματοποιείται το 1920, ενώ δεν είναι αμελητέα ούτε η οικονομική διάσταση του θέματος, αφού η διαδικασία θα στοιχίσει αρκετά εκατομμύρια Ευρώ. 

• Αλέξης Τσίπρας
• δημοψήφισμα