Από το 2014 η χορήγηση του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος

Στην πιλοτική εφαρμογή του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος από το 2014 προχωρά καταρχήν η κυβέρνηση, όπως ανακοίνωσε ο υπουργός Εργασίας Γιάννης Βρούτσης, μιλώντας στην Ημερίδα των Επιτροπών Οικονομικών και Κοινωνικών Υποθέσεων και της Γενικής Γραμματείας Διαφάνειας και Ανθρώπινων Δικαιωμάτων.

Όπως διευκρίνισε ο κ. Βρούτσης θα εφαρμοστεί σε δύο περιοχές της χώρας με αρχικό προϋπολογισμό 20 εκατ. ευρώ και με στόχο, το 2015 να διευρυνθεί σε όλη την Ελλάδα ως βασική κοινωνική παρέμβαση πλήρους εφαρμογής.

Ο κ. Βρούτσης επισήμανε ότι η κοινή παρουσία των υπουργών Εργασίας και Οικονομικών αποδεικνύει την κυβερνητική βούληση, διότι – όπως είπε – ο ένας εφαρμόζει κι ο άλλος χρηματοδοτεί. Απευθυνόμενος προς τον παριστάμενο Γιάννη Στουρνάρα ο υπουργός Εργασίας είπε: «Κι αυτό είναι το στοίχημα κύριε υπουργέ. Η χρηματοδότησή σας το 2015, για να κάνουμε αυτή τη θεμελιακή αλλαγή».

Το πρόγραμμα – όπως συγκεκριμενοποίησε ο υπουργός Εργασίας – θα απευθύνεται σε άτομα που διαβιούν σε συνθήκες μεγάλης φτώχειας, σε εφαρμογή της ευρωπαϊκής στρατηγικής στον συγκεκριμένο τομέα, με άξονες την επαρκή εισοδηματική στήριξη, τη διαμόρφωση αγορών εργασίας που προωθούν την ένταξη των ανθρώπων που αποκλείονται από την αγορά εργασίας και την πρόσβαση σε ποιοτικές υπηρεσίες. 

Ο κ. Βρούτσης ενημέρωσε ότι, την αμέσως επόμενη περίοδο η κυβέρνηση θα προχωρήσει σε συνεργασία με την Παγκόσμια Τράπεζα στην εξειδίκευση των περιοχών, των κριτηρίων και των φορέων που θα φέρουν εις πέρας την εφαρμογή της πολιτικής του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος.

Σημείωσε δε, πως είναι η πρώτη φορά που υλοποιείται στην Ελλάδα το πρόγραμμα αυτό και αποτελεί σημαντικό γεγονός παρότι έρχεται έστω και με καθυστέρηση. «Έχουμε την πεποίθηση και τη βούληση, το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα να αποτελέσει τον βασικότερο πυλώνα της κοινωνικής αλληλεγγύης στην Ελλάδα του αύριο» σημείωσε και συμπλήρωσε πως το επόμενο ακόμη πιο σημαντικό βήμα είναι ότι η κυβέρνηση εγκαινιάζει τον διάλογο για την Πράσινη Βίβλο για την εθνική στρατηγική κοινωνικής ένταξης.

Καταλήγοντας ο κ. Βρούτσης υπογράμμισε ότι, το υπουργείο Εργασίας καλείται να αντιμετωπίσει την πρόκληση του σχεδιασμού και της υλοποίησης πολιτικών που θα απαντήσουν στις νέες αυξημένες κοινωνικές ανάγκες και την πρόκληση του ορθολογικού σχεδιασμού ενός συστήματος κοινωνικής προστασίας που με περιορισμένους πόρους πρέπει να διασφαλίσει την μέγιστη δυνατή αποτελεσματικότητα και αποδοτικότητα των πολιτικών μας.

Από την πλευρά του, ο Γιάννης Στουρνάρας έθεσε το βασικό πλαίσιο, με βάση το οποίο θα προχωρήσει η πιλοτική εφαρμογή του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος.

«Η χώρα είχε πολλές στρεβλώσεις, που απαιτούν χρόνο για να τις διορθώσουμε. Οι στρεβλώσεις αυτές έφεραν τη χώρα στην κατάρρευση, αλλά χάρη στις θυσίες των πολιτών αυτό απετράπη. Τώρα πρέπει να δουλέψουμε συγκροτημένα για να ξαναχτίσουμε ένα αποτελεσματικό και σταθερό κοινωνικό κράτος δικαίου. Η εφαρμογή του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος θα είναι ένα μικρό αλλά σημαντικό βήμα στην κατεύθυνση αυτή» είπε ο υπουργός Οικονομικών.

«Η εφαρμογή του πιλοτικού προγράμματος για το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα θα πρέπει να γίνει με τρόπο μεθοδικό, αποφεύγοντας λάθη του παρελθόντος» ανέφερε ο κ. Στουρνάρας, επισημαίνοντας ότι «η ορθή πιλοτική εφαρμογή και η σωστή ανάλυση των αποτελεσμάτων της έχουν τεράστια σημασία, ώστε να μπορέσουμε να εφαρμόσουμε το μέτρο αυτό σε όλη την επικράτεια».

Ο ρόλος του υπουργείου Οικονομικών και το περιουσιολόγιο

Σε ότι αφορά, ωστόσο, στην ευθύνη του υπουργείου Οικονομικών, τόσο στην εφαρμογή του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος όσο και στο σύνολο της κοινωνικής πολιτικής, ο κ. Στουρνάρας έσπευσε να ξεκαθαρίσει ότι ο ρόλος του «δεν είναι μόνο η έγκριση των πιστώσεων».

Και αυτό διότι, όπως επισήμανε, «ένα από τα σοβαρότερα εμπόδια για την ορθή στόχευση της κοινωνικής πολιτικής είναι ο κίνδυνος το δηλωθέν εισόδημα των αιτούντων να εμφανίζεται χαμηλό, όχι λόγω πραγματικής ανάγκης αλλά λόγω φοροδιαφυγής». Σημαντικό εργαλείο σε αυτή την κατεύθυνση θα είναι η πλήρης λειτουργία του περιουσιολογίου. 

«Το περιουσιολόγιο θα αποτελέσει ένα εξαιρετικά χρήσιμο εργαλείο ενάντια στη φοροαποφυγή και τη φοροδιαφυγή. Τα έσοδα από αυτές τις πηγές θα δώσουν την απαραίτητη ευρωστία στα δημοσιονομικά μεγέθη της χώρας να ασκηθούν πιο ενεργές κοινωνικές πολιτικές. Η δεύτερη συνεισφορά του περιουσιολογίου θα είναι η δυνατότητα να προχωρήσουν προνοιακές πολιτικές με τον βέλτιστο τρόπο, καθώς οι τελικοί δικαιούχοι των κοινωνικών προγραμμάτων δεν θα αναδεικνύονται μόνο βάσει της φορολογικής δήλωσης αλλά βάσει της πραγματικής οικονομικής τους κατάστασης» είπε ο υπουργός Οικονομικών. Πρόσθεσε πάντως ότι «το περιουσιολόγιο, ακόμη και στην πλήρη εφαρμογή του δεν είναι πανάκεια.

Τα πραγματικά κοινωνικά προβλήματα δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν μόνο με εξισώσεις και πληροφοριακά συστήματα. Γι΄ αυτό θα είναι πάντα απαραίτητο ένα σοβαρό δίκτυο κοινωνικών υπηρεσιών, οι οποίες με συγκεκριμένα μεθοδολογικά εργαλεία θα εντοπίζουν το πραγματικό κοινωνικό πρόβλημα ακόμα και όταν αυτό συγκαλύπτεται ή δεν είναι εύκολα αναγνωρίσιμο».

«Παράλληλα με τις υφιστάμενες κοινωνικές δομές, πρέπει να αναπτυχθούν δράσεις από τους φορείς της πρωτοβάθμιας αυτοδιοίκησης, που ούτως ή άλλως μέχρι σήμερα συνέβαλαν στην παροχή κοινωνικών υπηρεσιών. Νομίζω ότι με την αρωγή της κεντρικής διοίκησης θα πρωταγωνιστήσει η τοπική αυτοδιοίκηση του μέλλοντος σε αυτό το πεδίο» είπε ο υπουργός.

• Γιάννης Βρούτσης