Στις Βρυξέλλες ο Σαμαράς με «οδικό χάρτη» την προγραμματική συμφωνία

Γράφει ο Πάνος Ρασσιάς

Με τη σφραγίδα της προγραμματικής συμφωνίας πάνω στον οδικό χάρτη της κυβέρνησης για την έξοδο από το μνημόνιο, μεταβαίνει ο πρωθυπουργός σήμερα στις Βρυξέλλες, για να συμμετάσχει στη Σύνοδο του ΕΛΚ και στη Σύνοδο Κορυφής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Ο δρόμος που θα ακολουθήσει η ελληνική πλευρά από δω και πέρα στη διαπραγμάτευση με τους δανειστές μας αποτυπώνεται ξεκάθαρα πλέον στο χαρτί του κειμένου των δέκα σελίδων που δόθηκε χθες το βράδυ στη δημοσιότητα, έπειτα από τη δίωρη συνάντηση που είχε στο Μέγαρο Μαξίμου ο πρωθυπουργός με τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης.

Στην προγραμματική συμφωνία μεταξύ Νέας Δημοκρατίας και ΠΑΣΟΚ, που κωδικοποιείται σε 43 σημεία, καθορίζεται ως εθνικός στόχος η διασφάλιση της σταθερής πορείας της χώρας, εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της ευρωζώνης και η οριστική έξοδος από την κρίση. Ως προϋπόθεση για την επίτευξη του στόχου αυτού περιγράφεται η κυβερνητική και πολιτική σταθερότητα και η εξάντληση της τετραετίας.

Η στρατηγική για τη διαπραγμάτευση

Η κεντρική στρατηγική της κυβέρνησης απέναντι στους δανειστές μας, που αποτυπώνεται πια γραπτώς και με τον πιο επίσημο τρόπο, βρίσκεται στο σημείο 8 της συμφωνίας και συνοψίζεται στη φράση «όχι σε νέα μέτρα», καθώς όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά:

«Τώρα η Ελλάδα μπορεί να λέει διεθνώς με πειστικό τρόπο ότι νέα δημοσιονομικά μέτρα που περιορίζουν μισθούς και συντάξεις ούτε πρέπει ούτε μπορεί να ληφθούν. Δεν τα αντέχει ούτε η κοινωνία ούτε η εθνική οικονομία».

Με τον τρόπο αυτό οι δύο κυβερνητικοί εταίροι ξεκαθαρίζουν προς τους δανειστές μας ότι μετά την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος δεν συζητούν νέο μνημόνιο.

Στο πλαίσιο αυτό, για να καλυφθεί το όποιο δημοσιονομικό κενό που μπορεί να προκύψει πέρα από τα συμφωνηθέντα ως το 2016, οπότε και ολοκληρώνεται το πρόγραμμα προσαρμογής και για να επιστρέψει η χώρα στις αγορές, παρουσιάζεται ως μόνη λύση η αύξηση του ΑΕΠ και η επάνοδος σε σταθερά θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης του ΑΕΠ, για όλα τα επόμενα χρόνια.

Μάλιστα στο κείμενο γίνεται λόγος για μια «εξαιρετικά δύσκολη και άνιση διαπραγμάτευση με τους εταίρους και πιστωτές» και προτείνεται ο παρακάτω δρόμος με δύο παράλληλους στόχους για την «οριστική και πραγματική απαλλαγή της πατρίδας μας από το μνημόνιο»:

* την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων και παράλληλα τη συνεχή διαπραγμάτευση προκειμένου να υπάρξει αναγνώριση των μεγάλων θυσιών του ελληνικού λαού και παραδοχή στην Ε.Ε. ότι ο φαύλος κύκλος της ύφεσης και της ανεργίας πρέπει να σπάσει άμεσα, και

* τη συστηματική και σταθερή προώθηση των διαρθρωτικών αλλαγών.

Οι προτεραιότητες της κυβέρνησης

Κορυφαίος στόχος της κυβέρνησης είναι η χώρα να μη στηρίζεται πια στα δανεικά, αλλά στην παραγωγή Εθνικού πλούτου, μέσα από τη στήριξη της υγιούς επιχειρηματικότητας.

Έτσι, στην προγραμματική συμφωνία, υπογραμμίζεται πως απάντηση στις αγωνίες της κοινωνίας, μπορεί να δοθεί μόνο μέσα από την Ανάπτυξη και την ενίσχυση της απασχόλησης, ενώ περιγράφονται επίσης, τέσσερις σαφείς προτεραιότητες που αφορούν:

* στην εκτέλεση του μεσοπρόθεσμου προγράμματος και των ετήσιων προϋπολογισμών

* στην εφαρμογή μέτρων ανάσχεσης της ανεργίας, προστασίας των ευπαθών ομάδων και διαφύλαξης της κοινωνικής συνοχής

* στην προώθηση των διαρθρωτικών αλλαγών στο κράτος και στη σχέση κράτους και οικονομίας, και

* στη στήριξη της πραγματικής οικονομίας, των επιχειρήσεων, της ανάπτυξης και της απασχόλησης.

Στο κομμάτι αυτό εντάσσεται και η εφαρμογή του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων και επενδύσεων. Παράλληλα στο κείμενο, η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ, ξεκαθαρίζουν ότι «σχέδιο Β», χωρίς θυσίες, εύκολο και ανώδυνο, δεν υπάρχει, στέλνοντας έτσι και ένα μήνυμα προς την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ.

Τα θέματα της καθημερινότητας

Εκτός όμως από το μέρος που αφορά τη διαπραγμάτευση, αφού όπως αναφέρεται «το προγραμματικό αυτό πλαίσιο είναι ταυτόχρονα και το πολιτικό πλαίσιο της διαπραγμάτευσης με τους ευρωπαίους εταίρους, τους ευρωπαϊκούς θεσμούς και το ΔΝΤ», υπάρχουν και αρκετές ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες, που αφορούν μια μεγάλη βεντάλια θεμάτων, από το νέο φορολογικό, έως το Δημόσιο, το ασφαλιστικό και την Υγεία.

Φορολογικό σύστημα: στο κείμενο αναφέρεται ότι στόχος είναι ένα νέο σταθερό, απλό και αναπτυξιακό φορολογικό σύστημα, που θα δίνει βιώσιμη ανάπτυξη και κοινωνική δικαιοσύνη ώστε να υπάρξει μια ισχυρή μεσαία τάξη και αναδιανομή πλεονάσματος. Μάλιστα ξεκαθαρίζεται, ότι στο μεσοδιάστημα μέχρι να εφαρμοστεί το νέο σύστημα, ολοκληρώνεται η εφαρμογή των μέτρων έκτακτου και προσωρινού χαρακτήρα, που είχαν καταστεί αναγκαία λόγω κρίσης.

Ρυθμίσεις δανείων και φορολογικών, ασφαλιστικών εισφορών: Στο κείμενο υπάρχει η εγγύηση ότι δεν θα βγουν στο σφυρί τα σπίτια των δανειοληπτών, καθώς όπως αναφέρεται «η ενυπόθηκη ή προσημειωμένη πρώτη κατοικία του φτωχού ή μέσου νοικοκυριού που αγωνίζεται να ρυθμίσει και να εξυπηρετήσει τα δάνεια του ή βρίσκεται αποδεδειγμένα σε αντικειμενική αδυναμία είναι και θα είναι απολύτως διασφαλισμένη έναντι πλειστηριασμών».

Για τις ρυθμίσεις των φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων, σημειώνεται ότι γίνεται προσπάθεια να βελτιωθούν, ώστε οι επιχειρήσεις και οι οφειλέτες να διευκολυνθούν όσο το δυνατόν περισσότερο. Το ίδιο ισχύει και για τις ρυθμίσεις των τραπεζικών δανείων, ώστε να γίνουν πιο φιλικές, ευέλικτες και ρεαλιστικές.

Υγεία και κοινωνικό κράτος: Ένας από τους βασικούς στόχους της κυβέρνησης είναι, όπως αναφέρεται και η αντιμετώπιση των προβλημάτων του ΕΣΥ και του ΕΟΠΥΥ και η πλήρης υγειονομική κάλυψη όλων των πολιτών, συμπεριλαμβανομένων των ανέργων και των ανασφάλιστων.

Επίσης για τη διαφύλαξη της κοινωνικής συνοχής είναι αναγκαία και η μείωση της ανεργίας και η στήριξη των ανέργων, με την δημιουργία προσωρινών θέσεων απασχόλησης για ανέργους (νέους, μέσης ηλικίας, γυναίκες. Το πρώτο σχετικό πρόγραμμα για 50.000 θέσεις, λειτούργησε ήδη το 2013, ενώ προετοιμάζονται τα επόμενα και κυρίως για το 2014 με πρόβλεψη για 75. 000 θέσεις.

Θεσμικές αλλαγές, ασφάλεια και Δημόσιο: Οι Κ.Ο. της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ θα αναλάβουν πρωτοβουλία για την επόμενη αναθεώρηση του Συντάγματος, ενώ ειδική αναφορά γίνεται και στο εκλογικό σύστημα, το οποίο, όπως αναφέρεται, θα πρέπει «να εναρμονίζεται με την ανάγκη για πολιτική σταθερότητα».

Μέχρι τότε όμως, ΝΔ και ΠΑΣΟΚ, δεσμεύονται να επανεξετάσουν όλη τη μεταναστευτική νομοθεσία, μαζί με τις προβλέψεις για την απονομή ιθαγένειας, ενώ σημειώνουν ότι προωθούν «νομοθετική ρύθμιση για την αποτελεσματική καταπολέμηση της βίας, του ρατσισμού και της ξενοφοβίας, καθώς και την τιμωρία αυτών που προτρέπουν και πρωτοστατούν σε τέτοιες ενέργειες».

Για το θέμα του Δημοσίου, γίνεται λόγος για αξιολόγηση του προσωπικού με τη διαβεβαίωση ότι κανένας εργαζόμενος που κάνει στοιχειωδώς τη δουλειά του δεν έχει λόγο ανησυχίας. Η κινητικότητα του προσωπικού, όπως αναφέρεται, σέβεται όλες τις θεσμικές εγγυήσεις των δημοσίων υπαλλήλων και εξυπηρετεί την κάλυψη κενών και ζωτικών αναγκών του δημοσίου.

Στην προγραμματική συμφωνία υπάρχουν αναφορές επίσης και στα θέματα Παιδείας, στη στρατηγική για την εξωτερική πολιτική και την άμυνα της χώρας, αλλά και στην επικείμενη ελληνική προεδρία στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Υπενθυμίζεται ότι το κείμενο υπεγράφη με πολλές καθυστερήσεις και σχεδόν μετά από τέσσερις μήνες, από όταν η ΔΗΜΑΡ αποχώρησε από τον κυβερνητικό σχηματισμό και αφού ο Ευάγγελος Βενιζέλος επέμενε για το συγκεκριμένο θέμα σε κάθε σύσκεψη με τον πρωθυπουργό.

Με δεδομένο ότι το κείμενο δεν περιγράφει κάτι καινούριο, καθώς όλα όσα περιγράφονται στην προγραμματική συμφωνία, ήταν ήδη γνωστά και αποδεκτά από τις δύο Κ.Ο. και δεν έχει να προσθέσει κάτι καινούριο, είναι φανερό, ότι πρόκειται για μια προσπάθεια του προέδρου του ΠΑΣΟΚ, να διασώσει ότι μπορεί από το κόμμα του, δείχνοντας ότι έχει ρόλο.

Έτσι, αν και στο πρώτο σημείο της συμφωνίας, αναφέρεται ότι η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ έχουν ιδεολογικές και πολιτικές διαφορές και διαφορετικές εκτιμήσεις για κρίσιμες περιόδους του παρελθόντος, ο Ευάγγελος Βενιζέλος, φαίνεται ότι δεν θα γλιτώσει την εσωκομματική γκρίνια, καθώς ήδη στελέχη του ΠΑΣΟΚ, με αφορμή τη δημοσιοποίηση του κειμένου, του καταλογίζουν ότι έχει μετατρέψει το κόμμα του, σε «συνιστώσα της Νέας Δημοκρατίας».

• Αντώνης Σαμαράς
• Βρυξέλλες
• Ευάγγελος Βενιζέλος
• ΠΑΣΟK