Μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα για ένα εκατ. απλήρωτους εργαζόμενους

Ρεπορτάζ: Σταυριανή Καραμανίδη

Με δεμένα τα χέρια θα συνεχίσουν να εργάζονται και το 2014 οι χιλιάδες απλήρωτοι του ιδιωτικού τομέα, καθώς υπό το φόβο της απόλυσης η μεγαλύτερη μερίδα δεν αντιδρά στη μη καταβολή δεδουλευμένων, ενώ οι λιγοστοί, που προσφεύγουν στην δικαιοσύνη, καταλήγουν στο αδιέξοδο του «ουκ αν λάβοις παρά του μη έχοντος».

Οι απλήρωτοι σήμερα ξεπερνούν το ένα εκατομμύριο, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΙΝΕ – ΓΣΕΕ, αφού μόνο οι μισές επιχειρήσεις συνεχίζουν να πληρώνουν εγκαίρως κάθε μήνα τους μισθωτούς τους. Οι υπόλοιποι εργαζόμενοι, δεν έχουν δει το χρώμα του χρήματος, για διάστημα που κυμαίνεται από έναν έως και 12 μήνες, με περιορισμένα μέσα αντίδρασης.

«Διαπιστώνουμε μια γενικότερη δυστοκία των εργαζομένων να προσφύγουν στα δικαστήρια, παρότι οι αγωγές για μη καταβολή μισθών έχουν αυξηθεί κατά 30% το τελευταίο έτος», υποστηρίζει στο newpost ο δικηγόρος, εργατολόγος, Νίκος Κονδύλης, περιγράφοντας τον Γολγοθά, με αμφίβολο αποτέλεσμα, που έχει να αντιμετωπίσει ο εργαζόμενος.

Καταγγελία στην Επιθεώρηση Εργασίας

Το πρώτο και αναγκαίο βήμα, είναι η υποβολή μιας έγγραφης και επώνυμης καταγγελίας στο ΣΕΠΕ (Σώμα Επιθεωρητών Εργασίας), η οποία θα εγείρει την λεγόμενη εργατική διαφορά. «Οι επιθεωρητές θα καλέσουν τον εργοδότη για να λυθεί το θέμα εξωδικαστικά και θα λειτουργήσουν ως διαμεσολαβητές. Περίπου στο ένα τρίτο των περιπτώσεων προκύπτει συμφωνία μεταξύ εργοδότη και εργαζόμενου, για παράδειγμα να γίνει η εξόφληση σε δόσεις», επισημαίνει ο κ. Κονδύλης, εξηγώντας ότι πρόκειται για μια ανέξοδη διαδικασία.

Επισημαίνεται ότι παρότι ο νόμος επιτρέπει την υποβολή της μη καταβολής δεδουλευμένων από την πρώτη ημέρα του πρώτου μήνα της καθυστέρησης, οι δυσμενείς οικονομικές συνθήκες έχουν προκαλέσει μια άτυπη προστασία του εργοδότη για τους πρώτους 2-3 μήνες.

Στην περίπτωση που δεν προσέλθει καθόλου ο εργοδότης, ο εργαζόμενος έχει το δικαίωμα να ζητήσει την ποινική του δίωξη. «Στην πράξη η μήνυση θα διαβιβαστεί από το Σώμα Επιθεωρητών στον εισαγγελέα, με αποτέλεσμα ο εργοδότης να αντιμετωπίζει τουλάχιστον έξι μήνες φυλάκισης με αναστολή, αν καταδικαστεί.

Δύο στους τρεις θα οδηγηθούν στο δικαστήριο

Η συνέχεια για τις περιπτώσεις που δεν θα καταφέρουν να φτάσουν σε εξωδικαστική συμφωνία, είναι το δίλημμα: να ξεχάσουν τα χρωστούμενα ή να προσφύγουν στην δικαιοσύνη, με αγωγή.

«Ρωτάμε πάντα τον εργαζόμενο που θα έρθει, αν υπάρχουν περιουσιακά στοιχεία να διεκδικήσει, γιατί αν δεν υπάρχουν θα καταλήξει με μία απόφαση που δεν θα έχει αντίκρισμα», υποστηρίζει ο κ. Κονδύλης, διευκρινίζοντας ότι πάνω από το 90% των περιπτώσεων δικαιώνεται δικαστικά, αλλά τελικά δεν εξοφλείται.

«Δυστυχώς υπάρχει ο κίνδυνος να δικαιωθείς στο δικαστήριο, αλλά να μην υπάρχουν ούτε χρήματα για να αποζημιωθείς, ούτε και περιουσιακά στοιχεία για να πλειστηριαστούν», εξηγεί ο εργατολόγος.

Κοστίζει σε χρόνο και χρήμα η δικαίωση

Για εκείνους που θα ρισκάρουν τελικά να κινηθούν και αστικά –με αγωγή- εις βάρος του εργοδότη, η τελική απόφαση θα βγει κατά μέσο όρο έπειτα από 8-12 μήνες.

Ωστόσο, ανασταλτικό ρόλο παίζει κυρίως το χρηματικό κόστος. «Και μόνο για να χτυπήσεις την πόρτα του δικαστηρίου, απαιτείται ένα διόλου ευκαταφρόνητο ποσό», σχολιάζει ο κ. Κονδύλης, τοποθετώντας μια μέση αμοιβή δικηγόρου σε περισσότερα από 1.000 ευρώ.

Όμως τα έξοδα έχουν συνέχεια. Στην περίπτωση που επιδικαστούν στον εργαζόμενο τα διεκδικούμενα, θα ακολουθήσει η επίσης δαπανηρή διαδικασία της εκτέλεσης της απόφασης.

Όπως εξηγούν οι ειδικοί μόνο για να «ανοίξει» ένας τραπεζικός λογαριασμός του εργοδότη, απαιτούνται περίπου 150 ευρώ, ενώ για τις περιπτώσεις που θα χρειαστεί να βγουν σε πλειστηριασμό ακίνητα, το έξοδο εκτινάσσεται στα ύψη.

«Μέχρι πριν τρία χρόνια όλα τα κόστη ήταν χαμηλότερα. Πλέον έχει αυξηθεί πολύ γενικότερα το κόστος του συστήματος απονομής δικαιοσύνης», λέει ο εργατολόγος, σχολιάζοντας ότι «δεν αποκλείεται αυτό να ήταν μεθόδευση της τρόικας, με σκοπό να μειωθούν οι δικαστικές προσφυγές».

• εργαζόμενοι