Οι πρωταγωνιστές του αιματοβαμμένου «θρίλερ» της Ουκρανίας

Γράφουν οι Βαγγέλης Βιτζηλαίος και Παναγιώτης Βελισσάρης-Λυμπερίδης

Βίκτορ Γιανουκόβιτς, Βιτάλι Κλίτσκο, Ολέγκ Τιαγκνιμπόκ, Αρσένι Γιάτσενιουκ. Πρόκειται για τα τέσσερα πρόσωπα του ουκρανικού δράματος που είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο δεκάδων ανθρώπων σε μια αιματοβαμμένη πολιτική κρίση.

Ο ρωσόφιλος πρόεδρος της χώρας κόντρα σε αντιπάλους με φιλοευρωπαϊκές, αντιρωσικές και νεοφασιστικές κατευθύνσεις. 

Ο άνθρωπος της Μόσχας 

O 64χρονος πρόεδρος της Ουκρανίας, Βίκτορ Γιανουκόβιτς είναι αναμφίβολα το πρόσωπο της κρίσης. Ρωσόφιλος, ρωσόφωνος (μιλάει χειρότερα τα ουκρανικά) και μετρ της πολιτικής επιβίωσης, ήταν πρόεδρος πριν από την Πορτοκαλί Επανάσταση του 2004 και μετά από αυτήν, το 2010. Σπούδασε μηχανολογία και Διεθνες Δίκαιο, ενώ έχει καταδικαστεί στο παρελθόν για ληστεία και επιθέσεις. Γιος μεταλλωρύχου και νοσοκόμας πέρασε δύσκολη παιδική ηλικία, αφού έχασε τη μητέρα του όταν ήταν δύο ετών και τον πατέρα του στην εφηβεία.

«Προέρχομαι από πολύ φτωχή οικογένεια και το όνειρο της ζωής μου ήταν να βγω από τη φτώχεια» είχε δηλώσει σε δημοσιογράφους.
Η ανέλιξή του ήταν εντυπωσιακή. Διορίσθηκε κυβερνήτης του Ντόνετσκ το 1997, ενώ έγινε πρωθυπουργός (2002-2004) υπό τον πρώην πρόεδρο Λεονίντ Κούτσμα. 

Έχει προσπαθήσει ιδιαίτερα να βγάλει από πάνω του την ταμπέλα του «ανθρώπου της Μόσχας» όμως δεν τα έχει καταφέρει. Για τον λόγο αυτόν έκανε το πρώτο του διεθνές ταξίδι στις Βρυξέλλες και όχι στη ρωσική πρωτεύουσα.

Έχει δύο γιούς, τον επιχειρηματία Ολεξάντερ και τον βουλευτή, Βικτορ Τζούνιορ.

Άνθρωποι κοντά στον ουκρανό πρόεδρο λένε ότι μισεί θανάσιμα την αντίπαλό του, Γιούλια Τιμοσένκο, αλλά παράλληλα την φοβάται. Τελικά, δικαιώθηκε από τις εξελίξεις. 

Ο χαϊδεμένος μποξέρ της Μέρκελ 

Από τα ριγνκ του μποξ, βρέθηκε στο στίβο της πολιτικής και τις τελευταίες ημέρες, και έχοντας και την πλήρη υποστήριξη του Βερολίνου πρωτοστάτησε στις πρόσφατες διαδηλώσεις στο Κίεβο.

Ο λόγος για τον 42χρονο ηγέτη του κόμματος UDAR, Βιτάλι Κλίτσκο, εκ των ηγετών της τρόικας της αντιπολίτευσης. Με αξιοσημείωτη επιτυχία και πολλούς τίτλους στο επαγγελματικό μποξ, ο Κλίτσκο ενεργοποιείται πολιτικά στη φιλοδυτική Πορτοκαλί Επανάσταση του 2005.

Τάσσεται αναφανδόν υπέρ του τότε προέδρου Βίκτορ Γιουσένκο και χρίζεται σύμβουλος του. Το 2006 και το 2008 κατεβαίνει υποψήφιος δήμαρχος στο Κίεβο, δίχως να καταφέρει να εκλεγεί.

Έχοντας διατυπώσει νεοφιλελεύθερες θέσεις και με σαφή Ευρωπαϊκό προσανατολισμό, προωθεί το προφίλ του πολιτικού που στέκεται απέναντι από τη διαφθορά – μάστιγα για την χώρα. Ο «Dr Ironfist», όπως είναι το παρατσούκλι του, ιδρύει το 2010 το κόμμα UDAR και αναμιγνύεται στην κεντρική πολιτική σκηνή της Ουκρανίας.

Για πολλούς αποτελεί το «χαϊδεμένο» παιδί της Άνγκελα Μέρκελ, καθώς το κόμμα του και ο ίδιος διατηρούν στενούς δεσμούς με το ΕΛΚ και την Καγκελαρία. Ενδεικτικό είναι ότι ο πρώην μποξέρ, πέρασε μεγάλο κομμάτι της ζωής του στη Γερμανία. Σύμφωνα μάλιστα με πρόσφατα δημοσιεύματα, το UDAR λαμβάνει πλούσια βοήθεια σε οργανωτικά θέματα από τα γραφεία του ΕΛΚ σε Βουδαπέστη και Βρυξέλλες, ενώ παραπλήσιο ρόλο διαδραματίζει και το ίδρυμα Κόνραντ Αντενάουερ, το οποίο βρίσκεται πολύ κοντά στις θέσεις των γερμανών χριστιανοδημοκρατών. 

Η νεο-φασιστική νότα της αντιπολίτευσης 

Ο 45χρονος Ολέγκ Τιαγκνιμπόκ είναι ο ηγέτης του κόμματος «Ελευθερία», του ακροδεξιού κόμματος που είναι παγκοσμίως γνωστό για τις αντισημιτικές του θέσεις και στη «μαύρη λίστα» των εβραϊκών οργανώσεων. Το κόμμα αυτό (αυτο)χαρακτηριζόταν εθνικοσοσιαλιστικό είχε ως λογότυπο μια παραλλαγή σβάστικας ενώ ο επικεφαλής του δηλώνει ότι υπαίτια για την κατάσταση στην Ουκρανία είναι η «ρωσο-εβραϊκή μαφία».

Ο γιατρός, στο επάγγελμα, Τιαγκνιμπόκ θεωρεί τη Ρωσία ως τη μεγαλύτερη απειλή για την Ουκρανία, ενώ έχει ζητήσει την απομάκρυνση 400.000 Εβραίων και άλλων μειονοτήτων που ζουν στη χώρα. Σε ομιλία του στη Βουλή περιέγραψε πώς οι Ουκρανοί, κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο πολέμησαν τους Μοσχοβίτες, τους Εβραίους, τους Γερμανούς «και τα άλλα καθάρματα» με αποτέλεσμα να αποβληθεί. Ο ίδιος έχει αναφέρει ότι μεγάλωσε μαθαίνοντας να μισεί τους κομμουνιστές αφού ο παππούς του υπήρξε θύμα του σταλινικού καθεστώτος.

Το κόμμα του, πάντως και ο ίδιος, συνεργάστηκαν με την Γιούλια Τιμοσένκο ακόμα και πριν από την Πορτοκαλί Επανάσταση του 2004. 

Ο φίλος της Τιμοσένκο 

Ακόμη ένας πολιτικός που βρέθηκε στις πρώτες γραμμές των διαδηλώσεων στην πλατεία Ανεξαρτησίας, αλλά και στις κρίσιμες διαπραγματεύσεις για τη συμβιβαστική συμφωνία, είναι ο Αρσένι Γιάτσενιουκ.

Με σαφείς δυτικές επιρροές ο στενός φίλος και επικεφαλής του κόμματος της φυλακισμένης πρώην πρωθυπουργού Γιούλια Τιμοσένκο, κατείχε θέσεις – κλειδιά σε παλαιότερες κυβερνήσεις όταν πρόεδρος ήταν ο Βίκτορ Γιουσένκο: Έχει διατελέσει διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της χώρας, υπουργός Εξωτερικών, υπουργός Οικονομικών, αλλά και πρόεδρος της Βουλής της Ουκρανίας, ενώ προσφάτως απέρριψε την πρόταση Γιανουκόβιτς για να αναλάβει την πρωθυπουργία.

Σε ηλικία μόλις 39 ετών, ο Γιάτσενιουκ για πολλούς αναλυτές και διπλωμάτες θεωρείται ο πιο έμπειρος πολιτικός από την τρόικα της αντιπολίτευσης. Ωστόσο οι τεχνοκρατικές του αντιλήψεις τον κάνουν λιγότερο δημοφιλή ανάμεσα στους ουκρανούς ψηφοφόρους, σε σχέση με τον Κλίτσκο και τον Τιάνχιμποκ.

Οι ΗΠΑ έχουν ήδη φροντίσει να τον προσεγγίσουν, χαρακτηριστική είναι και η συνομιλία που διέρρευσε μεταξύ της αξιωματούχου του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Βικτόρια Νούλαντ και του πρέσβη στην Ουκρανία, όπου εκδηλωνόταν η προτίμηση της Ουάσινγκτον στον νεαρό πολιτικό.
 

• Βίκτορ Γιανουκόβιτς
• Βιτάλι Κλίτσκο
• Γιούλια Τιμοσένκο
• Ουκρανία