Οι αδυναμίες και τα «ισχυρά χαρτιά» της Ρωσίας στην Κριμαία

Γράφει ο Γιάννης Κοκκινίδης

Οι κρίσιμες ραγδαίες γεωπολιτικές εξελίξεις στην Ουκρανία αιφνιδίασαν τον Βλαντιμιρ Πούτιν καθώς σημειώνονται πριν προλάβει εκείνος να καταστήσει τις Ρωσικές Ένοπλες Δυνάμεις ισχυρές , όπως ήταν αυτές πριν το 1990. Πίστευε ότι είχε το χρονικό περιθώριο μέχρι το 2020 να δώσει βαρύτητα σε άλλες προτεραιότητες.

Έτσι είχε βάλει σε δεύτερη μοίρα τα μεγάλα εξοπλιστικά προγράμματα για αρκετά χρόνια. Επαναπαύονταν στη σιγουριά που του έδιναν και του δίνουν τα πυρηνικά όπλα που διαθέτει η χώρα του.

Ακόμα και τα υφιστάμενα οπλικά συστήματα που διαθέτει η Μόσχα ,από προηγούμενες δεκαετίες, δεν είναι σε μάχιμη κατάσταση. Δεν συντηρούνται όπως πρέπει , είτε πρόκειται για μαχητικά ,είτε για κορβέτες και τεθωρακισμένα. Οι γραμμές παραγωγής ανταλλακτικών παρουσιάζουν πολλά προβλήματα με αποτέλεσμα να παρατηρούνται μεγάλες καθυστερήσεις στις γραμμές συντήρησης στη Ρωσία.

Την πραγματική διαθεσιμότητα των οπλικών τους συστημάτων κανείς δεν ξέρει ,παρά μόνο οι υψηλά ιστάμενοι στο Κρεμλίνο. Οι υπόλοιποι πιθανόν να ζουν σε μία εικονική πραγματικότητα.

Έτσι βρέθηκε χωρίς να διαθέτει τις ισχυρές Ένοπλες Δυνάμεις που είχε κάποτε , να μάχεται για να μην χάσει και τις τελευταίες βάσεις που διέθετε η Μόσχα εκτός Ρωσίας. Προηγήθηκε η κρίση στη Γεωργία, ακολούθησε η Συρία και τώρα η Κριμαία που είναι βάση ζωτικής σημασίας για τη Μόσχα. Δεν της έχουν απομείνει άλλα ερείσματα. Οι χώρες που άνηκαν πρώτα στη Σοβιετική Ένωση ξόρκισαν τον κομουνισμό και εντάχθηκαν στο ΝΑΤΟ.

Σύμφωνα με αναλυτές και με δεδομένη την ιδιοσυγκρασία του Πούτιν, δεν θα περάσει εύκολα σε δυτικό έλεγχο η Κριμαία. Το Κρεμλίνο αναμένεται να ασκήσει ισχυρές πιέσεις και να δείξει αποφασιστικότητα.

Ποια είναι η κατάσταση στις Ρωσικές Ένοπλες Δυνάμεις

Το γεγονός ότι κινητοποίησε μία στρατιωτική δύναμη γύρω στους 150.000 άνδρες ,με τις εξελίξεις στη Κριμαία, δείχνει ότι ο Πούτιν διαθέτει ισχυρό Πεζικό και μπορεί με σχετική ευκολία να το κινητοποιεί. Ο αριθμός αυτός είναι τεράστιος αν σκεφτεί κανείς ότι πρέπει να ακολουθεί και ο κατάλληλος μηχανισμός υποστήριξης. Ο ισχυρός άντρας του Κρεμλίνου ποντάρει στο Πεζικό, το οποίο πάντα ήταν η μεγάλη δύναμη της Μόσχας. Επίσης βασίζεται και στα πυρηνικά όπλα που διαθέτει. Όχι ότι θα τα χρησιμοποιήσει αλλά μπορεί να τα θέσει υπ όψη των αντιπάλων του.

Στο Πολεμικό Ναυτικό και στην Πολεμική Αεροπορία πάσχει η Ρωσία. Είναι οι δύο Κλάδοι που απαιτούν μεγάλα έως ιλιγγιώδη ποσά για την υποστήριξη τους.

Ωστόσο ο Πούτιν για να δημιουργήσει εντυπώσεις και να καλύψει το οποιοδήποτε κενό στο στόλο μαχητικών προχώρησε στις 26/10/12 σε μία επίδειξη των ικανοτήτων της στρατηγικής της Αεροπορίας που διαθέτει. Κάλεσε για πρώτη φορά ρωσικά ΜΜΕ στη μεγαλύτερη Αεροπορική Βάση των στρατηγικών βομβαρδιστικών που διαθέτει . Στην Engels, όπου έχουν την έδρα τους και οι τρεις κύριοι τύποι των βομβαρδιστικών μακράς εμβέλειας της 37ηςΑεροπορικής Στρατιάς στην οποία υπάγονται όλες οι αεροπορικές στρατηγικές δυνάμεις της ρωσικής Αεροπορίας.

Από τη συγκεκριμένη βάση επιχειρούν τέσσερα αεροπορικά συντάγματα: Το 121ο TBAP με αεροσκάφη Tu-160, το 184ο TBAP με Tu-95MS Bear H, το 52ο ΤΒΑΡ με αεροσκάφη Tu-22M3 Backfire C και το 840ο TBAP επίσης με αεροσκάφη Tu-22M3 Backfire C.

Η ανάγκη, όμως , απόκτησης πιο εξελιγμένου βομβαρδιστικού είναι ορατή σε όλους στο Κρεμλίνο. Το σχετικό πρόγραμμα υπάρχει αλλά ,όπως και αναφέραμε αρχικά, θα καθυστερήσει πολύ. Σύμφωνα με παλαιότερη ανάρτηση από το πρακτορείο ειδήσεων Interfax, το ρωσικό υπουργείο Άμυνας υπέγραψε αρχική συμφωνία με την εταιρία Tupolev για την ανάπτυξη του νέου στρατηγικού βομβαρδιστικού, στα πλαίσια του προγράμματος γνωστού σαν PAK-DA, που θα αντικαταστήσει τα σημερινά Tu-160 μετά το 2025.

Στο μεταξύ τριάντα νέα υπερσύγχρονα μαχητικά – βομβαρδιστικά αεροσκάφη Su-34 θα ενισχύσουν την άμυνα της πολεμικής αεροπορίας της Ρωσίας το 2015. Όπως ανακοίνωσε επίσημα η Μόσχα η Πολεμική Αεροπορία πρόκειται να παραλάβει συνολικά 124 Su-34S ως το 2020 αν όλα προχωρήσουν όπως σχεδιάζονται . Το Su-34 μπορεί να μεταφέρει ωφέλιμο φορτίο έως και οκτώ τόνους όπλων ακριβείας σε απόσταση πάνω από 4.000 χιλιόμετρα. Το αεροσκάφος θα αντικαταστήσει τα γηρασμένα πλέον Su-24 της Πολεμικής Αεροπορίας και του Πολεμικού Ναυτικού.

Πριν από λίγες μέρες το πρακτορείο ειδήσεων Interfax ανακοίνωσε ότι συνεχίζονται οι παραδόσεις «Flanker-E» στην ρωσική αεροπορία και σε τελετή αυτή την εβδομάδα παραλήφθηκαν και επίσημα δώδεκα Su-35 έναντι του υφισταμένου συμβολαίου για 48 μαχητικά του συγκεκριμένου τύπου. Βέβαια από τη στιγμή που θα βγουν από το εργοστάσιο μέχρι να αναλάβουν δράση θέλει πολύ χρόνο καθώς μεσολαβεί η διαδικασία παράδοση -παραλαβή και η απόκτηση της απαιτούμενης εμπειρίας από τους ρώσους πιλότους μέχρι να μπορέσουν να τα αξιοποιήσουν πλήρως.

Θεωρητικά η Ρωσία αυτή τη στιγμή διαθέτει 1786 μαχητικά αλλά κανείς δεν ξέρει στην πραγματικότητα πόσα από αυτά μπορούν να πετούν. Πολλά είναι ξεπερασμένης τεχνολογίας και σε ακινησία. Θα αναφερθούμε σε αυτά τα οποία είναι νεότερης και τελευταίας γενιάς και αποτελούν μεγάλη απειλή στον αέρα. Σύμφωνα πάντα με ανοιχτές πηγές, η Μόσχα διαθέτει θεωρητικά 225 μαχητικά SU-27, 25 αεροσκάφη SU-30, 34 αεροπλάνα SU-34s, 254 μαχητικά Mig-29, 134 αεροσκάφη Mig-31.

Αν αυτός ο στόλος έχει μία διαθεσιμότητα έστω και 60% τότε το Κρεμλίνο διαθέτει ισχυρή Πολεμική Αεροπορία αλλά με λίγα αεροσκάφη τελευταίας τεχνολογίας.

Ραντάρ

Για το 2018 δρομολόγησε και την ανανέωση στα ραντάρ ο Β. Πούτιν. Συγκεκριμένα ο Πρόεδρος της Ρωσίας κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στο Κέντρο Διοίκησης των Ενόπλων Δυνάμεων της χώρας του ανακοίνωσε ότι μετά από τέσσερα χρόνια θα λειτουργήσουν 7 σταθμοί ραντάρ νέας γενιάς. Ωστόσο ο πρωτότυπος σταθμός ραντάρ ( Voronez-M) δημιουργήθηκε το 2011 στην περιφέρεια του Λένιγκραντ αλλά και το πρόγραμμα αυτό δεν «έτρεξε». Στον τομέα αυτό θα πρέπει να συμπεριληφθούν και οι σχεδιασμοί ένταξης έξι νέων δορυφόρων που θα «βλέπουν» και τους διηπειρωτικούς πυραύλους.

Πυραυλικά συστήματα

Ο ρωσικός στρατός στις αρχές του έτους είχε , μεταξύ άλλων , δύο συντάγματα με νεοαποκτειθέντες αντιαεροπορικές συστοιχίες S-400, σύμφωνα με δήλωση του διευθυντή της κοινοπραξίας «Αlmaz-Antei» Βλαντισλάβ Μέσνικοφ.

Στις 10 Δεκεμβρίου του 2013 ο Πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν είχε δηλώσει ότι το επόμενο έτος οι Ένοπλες Δυνάμεις της χώρας θα πάρουν πάνω από 40 διηπειρωτικούς υπερσύγχρονους βαλλιστικούς πυραύλους . Επίσης τον ίδιο μήνα πέρυσι ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Άμυνας, συνταγματάρχης Ιγκόρ Γιαγκόροφ, είχε δηλώσει ότι ετοιμάζεται πρόγραμμα δοκιμών με 300 εκτοξεύσεις πυραυλικού οπλισμού, στο Kapustin Yar της νότιας Ρωσίας, όπου θα δοκιμαστούν πάνω 70 νέοι τύποι πυραύλων.

Η συγκεκριμένη περιοχή που θα χρησιμοποιηθεί βρίσκεται στο Αστραχάν, μεταξύ των πόλεων Βόλγογκραντ και Αστραχάν και είναι γνωστή για τις δοκιμές των τακτικών βαλλιστικών πυραύλων Iskander-M, των αντιαεροπορικών συστημάτων S-300 και S-400 καθώς των πυραυλικών συστημάτων πολλαπλής εκτόξευσης Smerch.

Πολεμικό Ναυτικό

Στο Πολεμικό Ναυτικό αν εξαιρέσει κανείς τον τομέα των υποβρυχίων παρατηρείται μία παρακμή. Λίγο πριν παραιτηθεί ο υπουργός Άμυνας Σερντιουκόφ, ο Βίκτορ Τσιρκόφ, είχε πει κατά τη διάρκεια της συνάντησης του με τους στρατιωτικούς ακολούθους ότι «Το …2030 θα μπορεί το Πολεμικό μας Ναυτικό να εξασφαλίσει την προστασία των συμφερόντων της χώρας μας σε οποιαδήποτε περιοχή του παγκόσμιου ωκεανού».

Αυτή τη στιγμή η Μόσχα το μόνο αεροπλανοφόρο που διαθέτει είναι το «Ναύαρχο Κουζνέτσοφ» που είναι τόσο παλιό που πριν μερικά χρόνια όταν το είχε βγάλει στο Αιγαίο πήραν φωτιά τα ηλεκτρικά του κυκλώματα και κάηκε ζωντανός ένας μέλος του πληρώματός του.

Ωστόσο το Ρωσικό Γενικό Επιτελείο του Πολεμικού Ναυτικού (ΠΝ) είχε ανακοινώσει από το 2011 ότι το πρώτο «πλωτό νησί» θα καθελκυστεί στα μέσα της επόμενης δεκαετίας, στο πλαίσιο ενός ολοκληρωμένου προγράμματος εκσυγχρονισμού του ΠΝ, σαν κύρια αμυντική προτεραιότητα της περιόδου μέχρι το 2020.

Οι σχεδιασμοί προβλέπουν πως το 2016 θα ξεκινήσουν οι εργασίες για το σχεδιασμό ενός σύγχρονου πυρηνικού αεροπλανοφόρου. Η κατασκευή του θα απαιτεήσει το λιγότερο πέντε χρόνια. Επιπλέον, μαζί με το αεροπλανοφόρο θα κατασκευαστούν καταδρομικά πλοία συνοδείας. Ωστόσο ο επικεφαλής της Επιτροπής Άμυνας της Κρατικής Δούμας, πρώην διοικητής του Στόλου της Μαύρης Θάλασσας, ναύαρχος Βλαντίμιρ Κομογιέντοφ, πιστεύει ότι η τεχνολογία της εποχής της ΕΣΣΔ στα αεροπλανοφόρα, θα χάσει την αξία της μέχρι το 2020.

Να σημειωθεί ότι η Ρωσία έχει πουλήσει δύο αεροπλανοφόρα, το «Admiral Gorshkov» στην Ινδία, και το «Varyag» στην Κίνα. Και τα δύο χτίστηκαν στα «Ναυπηγεία της Μαύρης Θάλασσας» (πόλη Νικολάγιεφ, Ουκρανία), με διαφορά έξι ετών.

Από το Κρεμλίνο έχει διαρρεύσει πως αναμένεται να τεθούν σε υπηρεσία δύο πλοία («Αλέξανδρος Νιέβσκι» και «Βλαδίμηρος ο Μονομάχος») που θα φέρουν πολλαπλούς πυραύλους. Δεν διευκρινίστηκε πότε ακριβώς θα τεθούν σε υπηρεσία.

Στα υποβρύχια τα πράγματα είναι διαφορετικά.

Το τρίτο πυρηνοκίνητο υποβρύχιο νέας γενιάς τύπου Project 955 κλάσης Borey αναμένεται να εισέλθει σε υπηρεσία το 2014. Πρόκειται για το “Vladimir Monomakh”. Το δεύτερο , σειρά Κ-550 “ Alexander Nevsky”, πρέπει να έχει παραδοθεί στο ρωσικό Ναυτικό, μετά τις δοκιμές στα τέλη του 2013. Το Κ-550 βρίσκεται σε δοκιμές στα ναυπηγεία στο Sevmash από τις αρχές του 2013 ενώ μέχρι να παραδοθεί για υπηρεσία θα πραγματοποιήσει συνολικά τρείς εκτεταμένες δοκιμές εν πλω συμπεριλαμβανομένης και εκτόξευσης του νέου βαλλιστικού πυραύλου Bulava μέσα στο καλοκαίρι. Το πρώτο υποβρύχιο της κλάσης το Κ-535 “ Yury Dolgoruky” εισήλθε σε υπηρεσία και εντάχθηκε στη δύναμη του Βόρειου Στόλου.

Τα τρία υποβρύχια θα μεταφέρουν από 16 πυραύλους Bulava. Προγραμματίζεται άμεσα και η κατασκευή τέταρτου υποβρυχίου που θα φέρουν 20 πυραύλους. Συνολικά το ρωσικό Ναυτικό πρόκειται να παραλάβει 8 υποβρύχια κλάσης Borey.

Το Ρωσικό Ναυτικό παρήγγειλε το σχεδιασμό και την κατασκευή ενός υποβρυχίου του «λεγόμενου σούπερ κατασκόπου» ( σύμφωνα με την ρωσική εφημερίδα), το οποίο πρέπει θα εκπληρώνει ρόλο ανάλογο με αυτόν του κατασκοπευτικού αεροσκάφους. Το εν λόγω υποβρύχιο θα μπορεί να λειτουργεί χωρίς να εκπέμπει ενεργά σήματα και να παραμένει αόρατο για τον αντίπαλο.

“Στις προδιαγραφές που θέτουμε είναι ο εντοπισμός πλοίων, υποβρυχίων, όπως και αεροσκαφών που πετούν σε χαμηλό ύψος σε απόσταση έως και 600 χλμ” είχε πει στην εφημερίδα «Izvestia» ο εκπρόσωπος της τεχνικής ομάδας του Ρωσικού Ναυτικού

Η κατασκευή του υποβρυχίου θα ολοκληρωθεί σε μερικά χρόνια, ενώ προγραμματίζεται να επιχειρεί στον Ατλαντικό και Ειρηνικό Ωκεανό.

Τα νέα υποβρύχια θα αντικαταστήσουν τα παλαίμαχα Project 941 (κατά NATO κλάση Typhoon ) και Project 667 ( κλάσης Delta-3 και Delta-4).

Θεωρητικά ο Ρωσικός στόλος περιλαμβάνει 57 υποβρύχια, 2 καταδρομικά, 7 αντιτορπιλικά , 13 φρεγάτες και τέλος 105 κορβέτες και τορπιλάκατους.

Ο Στρατός, το δυνατό χαρτί της Μόσχας

Όπως πάντα έτσι και τώρα το δυνατό χαρτί της Ρωσίας είναι ο Στρατός. Διαθέτει πάνω από 1.000.000 άνδρες , 23.450 άρματα μάχης . 17.200 τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού, 6.000 αυτοκινούμενα οβιδοβόλα και 4050 πολλαπλούς εκ τοξευτές πυραύλων. Σημαντική είναι και η ισχύς της Ρωσικής Αεροπορίας Στρατού που φτάνει να αριθμεί τα 530 ελικόπτερα.

• Βλαντιμίρ Πούτιν
• Ουκρανία