Αποκλειστικά στο Newpost ο βραβευμένος φωτορεπόρτερ Άρης Μεσσήνης: Ο Φόλεϊ είχε πάθος για το ρεπορτάζ

Γράφει η Βασιλική Σιούτη 

«Η μόνη φορά που τον είδα να μη γελάει ήταν σε αυτό το  βίντεο» λέει για τον αμερικανό συνάδελφό του, Τζέιμς Φόλει, ο φωτορεπόρτερ Άρης Μεσσήνης με τον οποίο είχαν βρεθεί μαζί σε πολλά ρεπορτάζ, όπως και σε αυτό το τελευταίο στη Συρία, λίγο πριν την απαγωγή του.

Ο πολυβραβευμένος και διεθνώς αναγνωρισμένος φωτορεπόρτερ, Άρης Μεσσήνης,  που εργάζεται για το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων είναι από τους ελάχιστους Έλληνες του δημοσιογραφικού χώρου  που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή των πιο επικίνδυνων ρεπορτάζ, εκεί που ελάχιστοι τολμάνε να βρεθούνε.  Πριν από δύο χρόνια ήταν ο μοναδικός Έλληνας που βρέθηκε στο καυτό μέτωπο της Συρίας, ένα ρεπορτάζ με πολύ μεγάλο βαθμό επικινδυνότητας.  Ως γνωστόν, άλλωστε, οι εμφύλιοι πόλεμοι είναι οι χειρότεροι και για τους δημοσιογράφους, καθώς δεν ισχύει σχεδόν κανένας από τους κανόνες του πολέμου. 

Στη δημοσιογραφική πιάτσα είναι κοινό μυστικό ότι υπάρχουν «πολεμικοί ανταποκριτές» οι οποίοι δεν έχουν βρεθεί ποτέ μέσα σε μια μάχη και άλλοι που κάνουν «ρεπορτάζ» μέσα από πρεσβείες και ξενοδοχεία.  Ούτε ο Τζέιμς Φόλει ήταν,  ούτε ο Άρης Μεσσήνης  είναι σε αυτή την κατηγορία.  Για αυτό και είχαν συναντηθεί πολλές φορές,  καθώς και οι δυο ανήκαν σε αυτή την ολιγομελή δημοσιογραφική «φυλή» του ζειν επικινδύνως.  Όχι από αγάπη για τον κίνδυνο, αλλά από πάθος για το ρεπορτάζ.  

Ο Άρης Μεσσήνης έχει πάρει πολλά βραβεία για τις φωτογραφίες του,  μεταξύ των οποίων και το σπουδαίο βραβείο «Bayeux- Calvados for War Correspondents» (που δίνεται στους καλύτερους φωτορεπόρτερ που καλύπτουν πολεμικές συγκρούσεις και  αναδεικνύουν τις επιπτώσεις τους στον άμαχο πληθυσμό)  για την εντυπωσιακή δουλειά του στη μάχη της Σύρτης, στη Λιβύη το 2011. 

Ήταν τότε που είχε πιαστεί για πρώτη φορά όμηρος ο Φόλεϊ, στη Λιβύη. Ήταν μαζί με άλλους τέσσερις. «Ο ένας έτρεξε να σωθεί, αλλά τον πυροβόλησαν και τον σκότωσαν επί τόπου. Οι άλλοι κρατήθηκαν για 6 εβδομάδες όμηροι και στη συνέχεια αφέθηκαν ελεύθεροι». 

Βρέθηκαν πάλι και στη Συρία πριν από δύο χρόνια. Μπαινοβγαίνανε από την Τουρκία στη Συρία. Έμπαιναν  μαζί στο Χαλέπι. «Μέχρι τα μέσα Νοεμβρίου. Μετά χάθηκαν τα ίχνη του. Στο Ταφτανάζ».

Ο Φόλεϊ είχε μείνει αδιάκοπα περισσότερο από όλους στη Συρία.  Την τελευταία φορά που τον συνάντησε ο Άρης Μεσσήνης τον παρότρυνε να φύγει, να πάει να ξεκουραστεί -όπως έκαναν όλοι- και να  ξαναγυρίσει. «Τζιμ είσαι πολύ καιρό εδώ, φύγε» του είπε. Εκείνος όμως δεν ήθελε. «Όχι, δεν βλέπεις τι γίνεται;» του είχε απαντήσει. Αυτή ήταν η τελευταία φορά που μιλήσανε. Από τότε δεν τον ξαναείδε και σύντομα πληροφορήθηκε τα άσχημα νέα της απαγωγής του. Αυτά τα δύο χρόνια της ομηρείας του, όλοι οι φίλοι και συνάδελφοί του δεν έπαψαν να μιλάνε για αυτόν και να ελπίζουν. Πριν από λίγες μέρες που έμαθε για τον αποκεφαλισμό ήλπιζε να ήταν ψέμα. Δεν ήταν όμως, όσο κι αν δεν πίστευε στα μάτια του βλέποντας το αποτροπιαστικό βίντεο. Ο Άρης Μεσσήνης είναι πολύ στεναχωρημένος και αρχικά δεν ήθελε να μιλήσει δημόσια για τον Τζέιμς Φόλει και τις κοινές στιγμές τους στο ρεπορτάζ. Η συζήτηση έγινε off the record. Στο τέλος όμως, δέχθηκε να δημοσιευθεί ένα μέρος της κουβέντας αυτής. 

Στη Λιβύη μοιράζονταν το ίδιο κρεβάτι.  Για ένα μήνα ήταν κάθε μέρα μαζί. Έβγαιναν για ρεπορτάζ, ο Φόλει με την κάμερα και ο Μεσσήνης με τη φωτογραφική μηχανή, μαζί με τους ακροβολιστές.  Μπορεί η δουλειά του Τζέιμς Φόλει να ήταν η εικόνα, καθώς ήταν καμεραμάν, αλλά έκανε ολοκληρωμένο ρεπορτάζ.  «Ήταν αληθινός δημοσιογράφος, με πάθος» λέει για αυτόν ο Άρης Μεσσήνης. «Πάθος για την ενημέρωση, πάθος για την αλήθεια. Ήταν τίμιος στη δουλειά του.  Την έκανε έντιμα. Και ως άνθρωπος ήταν πολύ καλόψυχος».  Μιλάει με τα καλύτερα λόγια για εκείνον και περιγράφει έναν άψογο επαγγελματία, με αρχές, αλλά  και με συναίσθημα, αγαπητό σε όλους.  «Δεν τον ενδιέφερε η δική του προβολή, αλλά μόνο η αλήθεια. Ήταν σεμνός και προσγειωμένος». 

«Ήξερε ότι μπορεί να ήταν στόχος; Γνώριζε τους κινδύνους ή τους αψηφούσε;  Και γενικά όσοι μπαίνατε στη Συρία ξέρατε ότι ανά πάσα στιγμή μπορούσε να σας συμβεί κάτι τέτοιο;» Τον ρωτάω. 

«Ναι, το ξέραμε ότι είμαστε στόχος.  Από τότε στη Χομς ήταν ξεκάθαρο ότι οι δημοσιογράφοι ήταν στόχος.  Ο Φόλει, όπως όλοι μας, ήξερε πολύ καλά ότι υπήρχε αυτός ο κίνδυνος: κάποιας βόμβας, κάποιου σκοπευτή ή μιας ομηρείας».

Ωστόσο, ειδικά οι αμερικανοί, περισσότερο φυλάγονταν από τους άνδρες του Άσαντ  παρά από τους αντικαθεστωτικούς αντάρτες, με τους οποίους έβγαιναν συχνά μαζί για ρεπορτάζ.  Τμήμα των αντικαθεστωτικών ανταρτών βέβαια ήταν και οι φανατικοί τζιχαντιστές,  που εσχάτως δημιούργησαν το στρατό του ISIL , τους οποίους τότε ακόμα δεν γνωρίζαμε,  (ή τους ξέραμε ως παρακλάδι της Αλ Κάιντα)  αλλά ούτε και υπήρχε από μεριάς τους τότε αυτή η διάθεση εκδίκησης των ΗΠΑ. 

Ο Φόλεϊ στην ενέδρα που του έστησαν οι φανατικοί ισλαμιστές δεν ήταν μόνος, αλλά μαζί με άλλον έναν, η τύχη του οποίου αγνοείται.  Η μοίρα του αμερικανού καμεραμάν, πάντως,  δεν φαίνεται να ήταν προδιαγραμμένη από την πρώτη στιγμή.  Ακόμα και αν δεν ήξεραν τότε ακριβώς τι να κάνουν με την περίπτωσή του, ένας αμερικανός όμηρος είναι πάντα πολύτιμος, οπότε ίσως τον κράτησαν αυτά τα δύο χρόνια μέχρι να έρθει η στιγμή που θα έκριναν κατάλληλη για να τον χρησιμοποιήσουν σε κάτι, στέλνοντας το μήνυμα που ήθελαν στις ΗΠΑ αλλά και αλλού. 

«Ήξερε τον κίνδυνο, αλλά τον αψηφούσε. Ήταν ακούραστος και χαμογελούσε πάντα» λέει για αυτόν ο Άρης Μεσσήνης. «Μόνο μια φορά δεν τον είδα να γελάει κι αυτή ήταν στο βίντεο αυτό». 

• Τζιχάντ