Το καλάθι των παροχών, το παρασκήνιο και οι αλλαγές της τελευταίας στιγμής

Γράφει ο Τάσος Τσιφόρος 

Με την απορία αν το καλάθι των παροχών ήταν μισογεμάτο ή μισοάδειο έχουν μείνει από χθες το μεσημέρι, όταν και ολοκληρώθηκε η ομιλία του πρωθυπουργού στα εγκαίνια της ΔΕΘ, πολιτικοί και δημοσιογράφοι.

Ο Αντώνης Σαμαράς ανακοίνωσε τη μείωση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο πετρέλαιο θέρμανσης κατά 30%, παράλληλα με τη διατήρηση του επιδόματος θέρμανσης, επιβεβαίωσε τις διορθώσεις στον ΕΝΦΙΑ, τον οποίο παρά τα λάθη υπερασπίστηκε ως αναλογικότερο φόρο («περισσότεροι πληρώνουν λιγότερα» είπε), ωστόσο έκανε απλώς αναφορά στα άλλα δύο ζητήματα που είχε διαρρεύσει ότι θα περιλαμβάνονται στην ομιλία του: στο ζήτημα των δόσεων προς την εφορία και τα ασφαλιστικά ταμεία για ληξιπρόθεσμες οφειλές και στο θέμα της μείωσης του φόρου αλληλεγγύης, που ήρθε ως έκτακτος, παρατάθηκε ήδη έως τα τέλη του 2014 και πλέον θα συνεχιστεί, έστω και μειωμένος, και για το 2015.

Μισογεμάτο ή μισοάδειο, η πραγματικότητα είναι ότι ένας πρωθυπουργός, μετά από 5 συναπτά έτη μνημονίου, ανακοίνωσε κάποιες ελαφρύνσεις που αφορούν το σύνολο του πληθυσμού, και όχι μόνον έναν κλάδο όπως ο ΦΠΑ 13% στην εστίαση. Αυτό είναι το ένα κρατούμενο.

Το δεύτερο είναι ότι από τα δημοσιεύματα της Παρασκευής, τα οποία επιβεβαίωναν μέχρι τελείας τα κυβερνητικά στελέχη έως και το βράδυ της ίδιας ημέρας, μέχρι το μεσημέρι του Σαββάτου όταν ο κ. Σαμαράς ανέβηκε στο βήμα της ΔΕΘ κάτι μεσολάβησε. Και αυτό είναι που έκανε τον κ. Σαμαρά να μην ανακοινώσει, χθες, τον αριθμό των δόσεων ή έστω κατά προσέγγιση το ύψος της μείωσης στην εισφορά αλληλεγγύης.

Σύμφωνα με κυβερνητικά στελέχη που ρωτήθηκαν σχετικά, για τα ληξιπρόθεσμα προς εφορία και ταμεία η διαπραγμάτευση δεν αφορά μόνον στον αριθμό των δόσεων αλλά και στο ύψος των προσαυξήσεων και των προστίμων. Συνεπώς, λένε, η αύξηση των δόσεων σε 72 – 100 όπως ήταν το κυβερνητικό σχέδιο δεν είναι πανάκεια αλλά μπορεί με λιγότερες δόσεις και μείωση του επιτοκίου να προκύπτει… μεγαλύτερο όφελος. 

Ως προς την ειδική εισφορά αλληλεγγύης, ήταν αμφίβολο εάν η κυβέρνηση θα μπορούσε, ούτως ή άλλως, να ανακοινώσει συγκεκριμένο ποσοστό μείωσης χθες, δεδομένου ότι παραμένουν ανοικτές αρκετές παράμετροι του προϋπολογισμού, από τα αναδρομικά των ενστόλων (σ.σ. που χθες άκουσαν τον πρωθυπουργό να τους ανακοινώνει ότι δεν θα τα εισπράξουν στο σύνολό τους) έως την εισπραξιμότητα του ΕΝΦΙΑ. Συνεπώς, το ποσοστό της μείωσης θα κριθεί στη συνολική συζήτηση με την τρόικα για τον προϋπολογισμό του 2015.

Η άλλη ανάγνωση είναι ότι ο κ. Σαμαράς θα πρέπει να κρατήσει και κάποια θετικά μέτρα στη φαρέτρα του ενόψει της συζήτησης και ψήφισης του προϋπολογισμού στη Βουλή, τις επόμενες εβδομάδες και συνεπώς θα επιλέξει να έχει εκεί κάποιες διατάξεις που θα λειτουργήσουν κατευναστικά για τους βουλευτές.

Υπάρχει, όμως, και μία ακόμη παράμετρος ίσως πιο ουσιαστική. Και αυτή είναι η τρόικα. Η δημοσιοποίηση των προθέσεων του κ. Σαμαρά και μάλιστα σε λογική μονομερούς ενέργειας λίγες μόνον ώρες μετά την ολοκλήρωση της «δύσκολης» διαπραγμάτευσης στο Παρίσι πιθανότατα δεν ακούστηκε καλά σε αρκετά τροϊκανά αυτιά. Υπήρξε παρέμβαση προς την ελληνική πλευρά;

Εστάλη μήνυμα αυτοσυγκράτησης προκειμένου να μην δοκιμαστούν οι σχέσεις των δύο πλευρών και, κυρίως, να μην περιπλακεί η επικείμενη αξιολόγηση η οποία αποτελεί προθάλαμο για τη βιωσιμότητα του χρέους; Μένει να αποδειχθεί, αν και τα στόματα παραμένουν κλειστά.

Ίσως δύο αποστροφές από την ομιλία του κ. Σαμαρά, έστω κι αν ειπώθηκαν ως αιχμή προς τον ΣΥΡΙΖΑ, περιέχουν και την πλήρη αλήθεια της δύσκολης άσκησης ισορροπίας της κυβέρνησης.

«’Όταν για κάθε φόρο-ελάφρυνση που κάνουμε ή που σχεδιάζουμε αγωνιζόμαστε ως κυβέρνηση να βρούμε τρόπο να μην επιβαρύνουμε την οικονομία, κάνοντας νέα ελλείμματα, να μη θέσουμε σε κίνδυνο τη βιωσιμότητα του χρέους που θα μας κόστιζε αργότερα τα πολλαπλά, έρχονται και μας λένε (σ.σ. ΣΥΡΙΖΑ) ότι έχουν να σκορπίσουν 5 δισεκατομμύρια που κανείς δεν ξέρει από που θα τα βρουν…» ανέφερε ο πρωθυπουργός και λίγο μετά αναγνώρισε: 

«Αυτά όλα, φίλες και φίλοι, ήμουν υποχρεωμένος να τα πω εδώ, από την Έκθεση Θεσσαλονίκης. Ακούει ο καθένας, και μέσα κι έξω από την Ελλάδα, και είμαι υποχρεωμένος να τα πω γιατί όλα αυτά θα κριθούν τους επόμενους μήνες: Η απογείωση της Χώρας. Η διασφάλιση της πορείας μας. Η οριστική ένταξή μας στο δρόμο που οδηγεί κατευθείαν στο μέλλον».

• Αντώνης Σαμαράς
• ΔΕΘ
• Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης
• ΕΝΦΙΑ
• ληξιπρόθεσμες οφειλές
• τρόικα