Podemos: Το κίνημα-θαύμα «ταράζει» το πολιτικό σκηνικό της Ισπανίας

Γράφει ο Βαγγέλης Βιτζηλαίος

Όταν στις αρχές του 2014 το κίνημα των Indignados (Αγανακτισμένων) «γεννούσε» το Podemos («Μπορούμε») κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί ότι μερικούς μήνες αργότερα, το αριστερό αυτό κίνημα θα είχε εκπροσώπους στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το προβάδισμα στις δημοσκοπήσεις μπροστά από το Σοσιαλιστικό (PSOE) και το Λαϊκό Κόμμα (PP), λίγο πριν από το πρώτο του συνέδριο στο οποίο δίνει το παρών ο Αλέξης Τσίπρας.

Ιδρύθηκε από τον 36χρονο καθηγητή Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Complutense της Μαδρίτης και πρώην μέλος της νεολαίας του Κομμουνιστικού Κόμματος, Πάμπλο Ιγκλέσιας με στόχο «να κάνουν οι πολίτες πολιτική, να ασχοληθούν με την πολιτική», όπως τόνιζε σε συνέντευξή του στον Guardian προσθέτοντας με νόημα:

«Εάν δεν ασχοληθούν τότε θα το κάνουν άλλοι. Και αυτό τους ανοίγει την πόρτα στο να σου κλέψουν τη δημοκρατία, τα δικαιώματα και το πορτοφόλι σου».

Στις ευρωεκλογές του Μαΐου η κοινωνική δυναμική του κινήματος πήρε σάρκα και οστά αφού συγκέντρωσε 1,2 εκατ. ψήφους και πέντε έδρες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. 

Τότε πολλοί περίμεναν «ξεφούσκωμα» των ποσοστών του Podemos όμως αυτό δεν συνέβη. Αντιθέτως, σε δημοσκόπηση της εφημερίδας El Pais στις αρχές του μήνα, που προκάλεσε διεθνή αίσθηση, το κίνημα πήρε κεφάλι έναντι των παραδοσιακών εκπροσώπων του δικομματισμού. Αν οι εκλογές, που προβλέπονται για το φθινόπωρο του 2015, διεξάγονταν τότε, το Podemos θα κέρδιζε το 27,7% των ψήφων έναντι 26,2% των Σοσιαλιστών και 20,07% του συντηρητικού κυβερνώντος Λαϊκού Κόμματος.

Ποιοι είναι οι βασικές προγραμματικές θέσεις του Podemos; Υπόσχεται ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, όριο ηλικίας συνταξιοδότησης στα 60 έτη, 35ωρο και πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων με στόχο τη δημιουργία θέσεων εργασίας.

Παράλληλα, είναι αξιοσημείωτη η δομή του κινήματος, που αποτελείται από θεματικούς κύκλους, δηλαδή ανοιχτές λαϊκές συνελεύσεις με ισχυρό τοπικό κριτήριο. Ξεπερνούν τους 700 σε όλη την Ισπανία έχοντας αυξηθεί κατά 80% το τελευταίο δίμηνο.

Ο ηγέτης του Podemos, με τη χαρακτηριστική αλογοουρά, είναι ιδιαίτερα δημοφιλής στη χώρα της Ιβηρικής Χερσονήσου. «Ο παράδεισος δεν κατακτάται με συμβιβασμό, αλλά με επίθεση» τόνισε πριν από μερικές ημέρες στο Παλάθιο Βισταλέγκρε της Μαδρίτης.

Η ραγδαία άνοδος του κινήματος, πάντως, έχει προκαλέσει και σύγκρουση με το Λαϊκό Κόμμα. Η προερχόμενη από το PP δήμαρχος της Μαδρίτης, Εσπεράνζα Αγκίρε κατηγορεί το Podemos για «φλερτ» με τις θέσεις του Τσάβες, του Κάστρο και της ΕΤΑ την ώρα που η εφημερίδα El Mundo συνδέει τον Ινγκλέσιας με φιλικές ομάδες προς την βασκική τρομοκρατική οργάνωση.

Οι εχθροί του Podemos ελπίζουν να ανακοπεί η φόρα του από την εσωτερική «πολυφωνία» τους, όμως μέχρι τώρα, οι «κουρασμένοι» Ισπανοί δεν φαίνεται να αλλάζουν γνώμη. Έχουν διάθεση να τιμωρήσουν τα παραδοσιακά κόμματα που οδήγησαν την Ισπανία στην κρίση, έχοντας εμπλακεί σε σωρεία σκανδάλων. 

Πολλοί είναι αυτοί που βλέπουν εξάλλου ομοιότητες του προγράμματος του κινήματος της ριζοσπαστικής αριστεράς με αυτό των Σοσιαλιστών το 1982, που τους οδήγησε στην εκλογική νίκη.

Θα φανεί τους επόμενους μήνες εάν το όνομα του Podemos θα είναι και προφητικό…

• Podemos
• Αγανακτισμένοι
• Ισπανία