Το ΥΠΕΞ βγάζει από το «ψυγείο» τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης με την Τουρκία

Γράφει ο Αλέξανδρος Δαλέκος

Η απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης να αναθερμάνει ή, καλύτερα, να αναζωογονήσει τη διαδικασία των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ) με την Τουρκία, είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα. Και τούτο, διότι εδώ και περίπου δύο χρόνια η διαδικασία αυτή βρισκόταν σε αναστολή – κυρίως λόγω εντολής του προηγούμενου ενοίκου του Μεγάρου Μαξίμου – αλλά επίσης επειδή η σχετική πρωτοβουλία ήλθε από την Αθήνα.

Τα ΜΟΕ δεν είναι κάτι καινούριο. Η… ζωή τους ξεκίνησε ουσιαστικά μετά την κρίση του Μαρτίου του 1987 και η βασική έκφραση που έλαβαν ήταν το περίφημο σήμερα Μνημόνιο Παπούλια – Γιλμάζ που υπεγράφη το 1988 στη Βουλιαγμένη. Αυτό προέβλεπε ότι η Ελλάδα και η Τουρκία αναλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, να απέχουν από στρατιωτικές ασκήσεις κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού.

Ωστόσο, η «μεγάλη στιγμή» των ΜΟΕ ήρθε όταν στην ηγεσία του υπουργείου Εξωτερικών βρέθηκε την περίοδο 1999 – 2004 ο Γιώργος Παπανδρέου. Σημειωτέον, ότι ένας εκ των βασικών του συμβούλων ήταν ο σημερινός υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς. Από το 1999 μία σειρά ΜΟΕ συμφωνήθηκαν με το ποσοστό επιτυχίας και υλοποίησής τους να παραμένει άγνωστο.

Επίσης, σύμφωνα με τις υπάρχουσες πληροφορίες, τα ΜΟΕ που έχει κυρίως προτείνει η ελληνική πλευρά είναι λιγότερα αμφιλεγόμενα, ενώ η Τουρκία επιμένει εδώ και χρόνια να θέτει στο τραπέζι κατά προτεραιότητα ΜΟΕ που άπτονται κυρίως στρατιωτικών ζητημάτων, π.χ. περί οπλισμένων αεροσκαφών, πεδίων βολής κλπ. Συνήθως δε, η Αθήνα επιλέγει σε αυτά είτε την απευθείας απόρριψη είτε την κωλυσιεργία με σκοπό την… απόρριψη.

Το ερώτημα είναι αν έχει αλλάξει κάτι σήμερα και η Αθήνα επιδιώκει μία ουσιαστική συζήτηση επί ΜΟΕ ή απλά επιδιώκει να κερδίσει χρόνο και να «αποπολιτικοποιήσει» τις ελληνοτουρκικές σχέσεις – κάτι που θεωρεί ότι συνέβη μετά την τελευταία Σύνοδο του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας τον περασμένο Δεκέμβριο.

Ίσως είναι νωρίς να απαντηθεί το ερώτημα αυτό. Εκείνο όμως που οι γνωρίζοντες επιμένουν ότι πρέπει να προηγηθεί είναι μία εκτίμηση για τα θετικά και τα αρνητικά των μέχρι σήμερα συμφωνηθέντων ΜΟΕ επί των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Σε διαφορετική περίπτωση, θα παραμείνουν αποφάσεις εν κενώ…

• Νίκος Κοτζιάς
• Τουρκία
• υπουργείο Εξωτερικών