Με διαδικασία – εξπρές το νομοσχέδιο για τις αλλαγές στην Παιδεία

Με το διακηρυγμένο στόχο του αναπληρωτή υπουργού Παιδείας Τάσου Κουράκη να ψηφιστεί την ερχόμενη Παρασκευή, ξεκίνησε στη Διαρκή Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής η συζήτηση για το νομοσχέδιο «Επείγοντα μέτρα για την πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια εκπαίδευση».

Μεταξύ άλλων, το νομοσχέδιο προβλέπει την εισαγωγή ενός μαθήματος – μπαλαντέρ στις εξετάσεις για την τριτοβάθμια εκπαίδευση, τον διαχωρισμό των προτύπων από τα πειραματικά σχολεία, την εκλογή των διευθυντών των σχολείων από τον σύλλογο διδασκόντων, την επαναφορά των ειδικοτήτων στην τεχνική εκπαίδευση και την επανεγγραφή των λεγόμενων αιώνιων φοιτητών στα ανώτατα ιδρύματα.

Αντιδράσεις για το «κατεπείγον»

Η συζήτηση ξεκίνησε με διαφωνίες επί της διαδικασίας, καθώς τα κόμματα της αντιπολίτευσης αμφισβήτησαν τον κατεπείγοντα χαρακτήρα του νομοσχεδίου, κάτι που, σύμφωνα με τον κανονισμό της Βουλής, προβλέπει την διεξαγωγή μίας και μόνο συνεδρίασης.

Ο κ.Κουράκης κατέφυγε στη διάσκεψη των προέδρων, όπου αποφασίστηκε η συζήτηση να γίνει σε τρεις συνεδριάσεις, παρά τον χαρακτήρα του κατεπείγοντος του νομοσχεδίου.

Ως προς την ουσία του νομοθετήματος, ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ Δημήτρης Μπαξεβανάκης αναφέρθηκε στα βασικά του σημεία τονίζοντας, μεταξύ άλλων, ότι με την επαναφορά των ειδικοτήτων στην επαγγελματική εκπαίδευση, αποκαθίσταται η δικαιοσύνη. «Αποκλείστηκαν από το δημόσιο σχολείο χιλιάδες παιδιά, ενώ η δαπάνη μετακυλίστηκε στα νοικοκυριά προς όφελος των ιδιωτικών ΙΕΚ», τόνισε ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ. Χαρακτήρισε επίσης τον διπλό όρο πρότυπα – πειραματικά ως αντιεπιστημονικό, σημειώνοντας ότι η λειτουργία ενός σχολείου ως προτύπου αποκλείει την λειτουργία του ως πειραματικού. Σχετικά με τον τρόπο επιλογής των διευθυντών των σχολικών μονάδων, τόνισε ότι τα προσόντα που απαιτούνται (δημοκρατική συμπεριφορά, διοικητική ικανότητα κλπ) δεν μπορούν να διαπιστωθούν κατά τη διάρκεια μιας ολιγόλεπτης συνέντευξης και, επομένως, προωθείται η κατάργησή της. Παράλληλα, εισάγεται η συμμετοχή του διδακτικού προσωπικού στην επιλογή, με τη διαδικασία της ψηφοφορίας. Η βαρύτητα της ψήφου καθορίζεται στο 30%, ενώ για να είναι έγκυρη η εκλογή το ποσοστό συμμετοχής πρέπει να είναι πάνω από 65%.

Στο θέμα των λεγόμενων αιώνιων φοιτητών ανέφερε ότι δεν επιβαρύνουν κατά κανέναν τρόπο τον προϋπολογισμό του κράτους ή των πανεπιστημίων. «Είναι παράξενο, από τη μία πλευρά να είμαστε υπέρ της δια βίου μάθησης και από την άλλη πλευρά να στερούμε το δικαίωμα σε κάποιον να ολοκληρώσει κάποια στιγμή τις σπουδές του», σημείωσε.

Εκ μέρους της ΝΔ, ο βουλευτής του κόμματος Θόδωρος Φορτσάκης κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι προσκομίζει στη Βουλή αποσπασματικές ρυθμίσεις, ενώ τόνισε ότι «δεν είναι δυνατόν να υπάρξει παιδεία χωρίς καμία μορφής αξιολόγηση για τους περίπου 130.000 εκπαιδευτικούς».

Για τον διαχωρισμό των προτύπων από τα πειραματικά και την εισαγωγή της κλήρωσης ως τρόπου εισαγωγής στα δεύτερα, η κ.Φορτσάκης είπε ότι με αυτόν τον τρόπο παραγκωνίζεται η αριστεία. «Δεν αντιλαμβανόμαστε γιατί να μην υπάρξει σε κάθε νομό ένα πρότυπο πειραματικό σχολείο. Το επιχείρημα ότι τα πρότυπα πρέπει να έχουν ένα τυχαίο δείγμα. Γιατί αυτό εμποδίζει να έχουμε 52 πρότυπα σχολεία; Με αυτόν τον τρόπο ωθούμε ένα παιδί προς τα ιδιωτικά σχολεία ή εάν δεν έχει οικονομική δυνατότητα το εξισώνουμε προς τα κάτω. Ισότητα πρέπει να υπάρχει, αλλά πρέπει να είναι ισότητα ευκαιριών» σημείωσε.

Τάχθηκε επίσης υπέρ της διατήρησης της επιλογής και της αξιολόγησης τόσο των καθηγητών όσο και των μαθητών. «Η επιλογή στελεχών θυμίζει τη Σοβιετική Ενωση του 1920. Έχετε μια ιδεοληπτική προσέγγιση, που έχει ξεπεραστεί. Είναι ανήκουστο να διοικούνται τα σχολεία από τον σύλλογο διδασκόντων. Θα γίνει ό,τι και στο πανεπιστήμιο, οι υποψήφιοι διευθυντές θα λένε “έλα να με ψηφίσεις κι εγώ δεν θα καταγράφω τις απουσίες σου”. Ενισχύεται η προϋπηρεσία και όχι τα ουσιαστικά προσόντα. Είναι ανάγκη να παραμείνει η αξιοκρατία, να μην ενδώσουμε στον συνδικαλισμό και τις σωματειακές αντιλήψεις», σημείωσε. Ως προς το θέμα των λεγομένων αιωνίων φοιτητών, ο εισηγητής της ΝΔ σημείωσε ότι οι σπουδές πρέπει να γίνονται σε ένα χρονικό πλαίσιο πεπερασμένο και ότι παράταση μπορεί να υπάρξει για ορισμένες κατηγορίες, όπως είναι οι εργαζόμενοι και οι ασθενείς. Ο κ.Φορτσάκης πρότεινε να δοθεί ένα εύλογο χρονικό διάστημα όσοι από τους αιώνιους το επιθυμούν να καταθέσουν αίτηση επανεγγραφής. Σύμφωνα με έρευνα που επικαλέστηκε ο βουλευτής της ΝΔ, το ποσοστό αυτό δεν ξεπερνά το 5% του συνόλου.

Την αντίθεση του κόμματός της με το προτεινόμενο νομοσχέδιο εξέφρασε η εισηγήτρια του Ποταμιού Σταυρούλα Αντωνάκου. «Εχει κατεπείγοντα χαρακτήρα η επιστροφή των αιωνίων φοιτητών;», αναρωτήθηκε ενώ εξαπέλυσε βολές κατά της κυβέρνησης, λέγοντας: «Ισοπεδώνετε τον θεσμό των πρότυπων και πειραματικών σχολείων. Προωθείτε διευθυντικά στελέχη με βάση τις συνδικαλιστικές τους επιδόσεις. Δεν είναι δυνατόν να συναινέσουμε σε μια διαδικασία – εξπρές χωρίς μελέτη, χωρίς συναίνεση και χωρίς διάλογο, τον οποίο αποφεύγετε. Θέλετε μια παιδεία της ήσσονος προσπάθειας; Των συνδικαλιστών; Καταγγέλουμε, ως Ποτάμι, αυτή τη διαδικασία που δεν τιμά κανέναν», τόνισε.

Κατά του νομοσχεδίου τάχθηκε και το ΚΚΕ διά του εισηγητή του Εμμανουήλ Συντυχάκη, ο οποίος κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι δεν καταργεί κανέναν από τους αντιεκπαιδευτικούς νόμους της προηγούμενης κυβέρνησης για το νέο λύκειο και τα πρότυπα – πειραματικά. «Απλώς κάνετε μερικές τροποποιήσεις. Ο αριθμός των εκπαιδευτικών που επιστρέφουν στην τεχνική εκπαίδευση αφαιρείται από τις 15.000 φετινές προσλήψεις, ενώ η σύνδεση του σχολείου με την αγορά εργασίας μένει άθικτη. Η επαγγελματική εκπαίδευση συνεχίζει να υποβαθμίζεται σε απλή κατάρτιση», τόνισε.

«Δίνετε τα ρέστα σας για τα πρότυπα και πειραματικά αφού το νομοσχέδιο κινείται σε αντιδραστική κατεύθυνση», υπογράμμισε ο κ.Συντυχάκης και πρόσθεσε: «Δεν καταργείτε τα πρότυπα σχολεία, διατηρείτε τη διοικούσα επιτροπή προτύπων πειραματικών, ανοίγετε τον δρόμο στην αυτονομία της σχολικής μονάδας, διατηρείτε η δυνατότητα δωρεών και χορηγών» ήταν μερικές από τις ενστάσεις του, ενώ υπογράμμισε ότι «η κυβέρνηση δημιουργεί την αυταπάτη ότι η συμμετοχή των διδασκόντων κάνει το σχολείο πιο δημοκρατικό. Το ζήτημα, όμως, δεν είναι ποιος εκλέγει τον διευθυντή, αλλά τι πολιτική εφαρμόζει».

Τη στήριξη του κόμματος της στο νομοσχέδιο εξέφρασε, αντίθετα, η βουλευτής των ΑΝΕΛ Σταυρούλα Ξουλίδου, η οποία χαιρέτισε «την αναβάθμιση» της τεχνικής εκπαίδευσης με την επανασύσταση τομέων και ειδικοτήτων. Σημείωσε, επίσης, ότι οι αλλαγές στην εισαγωγή στην τριτοβάθμια κινούνται προς την σωστή κατεύθυνση, όπως και ο επαναπροσδιορισμός του ρόλου των προτύπων και των πειραματικών σχολείων. Ανέφερε, πάντως, ότι οι διατάξεις για την επιλογή των διευθυντών των σχολικών μονάδων χρήζουν καίριων βελτιώσεων, ενώ πρότεινε, μεταξύ άλλων, την εισαγωγή σταθμισμένων ψυχομετρικών τεστ για την επιλογή των διευθυντών.

Για το νόημα του κατεπείγοντος χαρακτήρα του νομοσχεδίου, αναρωτήθηκε η εισηγήτρια του ΠΑΣΟΚ Εύη Χριστοφιλοπούλου, αφού, όπως υπενθύμισε, στην εισαγωγική έκθεση αναφέρεται ότι οι διατάξεις του έχουν μεταβατικό και πιλοτικό χαρακτήρα. Η κα Χριστοφιλοπούλου σημείωσε ότι το κόμμα της δεν θα κάνει μηδενική αντιπολίτευση και θα ψηφίσει τις διατάξεις που θεωρεί σωστές. Υπεραμύνθηκε, πάντως, του θεσμού των προτύπων πειραματικών, σημειώνοντας ότι δεν πρόκειται για σχολεία της ελίτ αφού το 70% είναι παιδιά εργαζομένων του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα και το 17% αλλοδαποί. «Πρέπει να ενδυναμώνουμε την αριστεία αντί να την δαιμονοποιούμε» ανέφερε, ενώ στο θέμα της επιλογής των διευθυντών κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι βάζει το κάρο μπροστά από το άλογο. «Η διαδικασία θα οδηγήσει σε ένα είδος ανθρωποφαγίας μέσα στο σχολείο. Δεν είναι αυτό δημοκρατία. Διαφωνούμε απολύτως με τις ρυθμίσεις αυτές», υπογράμμισε. Τέλος, αναρωτήθηκε σε ποιο άλλο σοβαρό εκπαιδευτικό σύστημα υπάρχει η εσαεί παρουσία στα μητρώα των πανεπιστημίων των φοιτητών, ενώ δήλωσε ότι συμφωνεί με την επαναφορά των ειδικοτήτων στην τεχνική εκπαίδευση.

Αύριο θα καταθέσουν τις θέσεις τους για το νομοσχέδιο δεκαπέντε φορείς, μεταξύ των οποίων συνδικαλιστικές οργανώσεις, ενώσεις επιστημόνων, σύλλογοι διδασκόντων και γονέων.

• Τάσος Κουράκης
• Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων