Πρόγραμμα στήριξης για τα νησιά στο τραπέζι της σύσκεψης για το προσφυγικό

Μαραθώνια ήταν η συνεδρίαση στο Μέγαρο Μαξίμου, υπό τον Πρωθυπουργό, Αλέξη Τσίπρα, με την κυβέρνηση να προσανατολίζεται σε πρόγραμμα στήριξης των νησιών που «βάλλονται» από τις προσφυγικές ροές.

Ο Πρωθυπουργός έκανε λόγο για «πρόβλημα πάνω από τις δυνάμεις των πολιτικών και δημοτικών αρχών, το οποίο μπορεί να εξαλειφθεί μόνο αν όλοι ενώσουν τις δυνάμεις τους προς αυτή την κατεύθυνση και στην υποχρέωση να γίνει το καλύτερο δυνατόν για αυτούς τους ανθρώπους που έχουν ανάγκη». 

Καλογήρου: Πρόγραμμα στήριξης για τις Περιφέρειες Βορείου και Νοτίου Αιγαίου

«Στην τετράωρη συζήτηση που είχαμε με τον Πρωθυπουργό, το πρώτο πράγμα που διαπιστώσαμε όλοι ήταν ότι η ένταση του προβλήματος μας έχει όλους ξεπεράσει. Δεν είναι πλέον η στιγμή για ευχολόγια ούτε για καλές προθέσεις. Αυτές θα πρέπει να αποδειχθούν με συγκεκριμένα έργα και συγκεκριμένες ουσιαστικές παρεμβάσεις και θεσμικές, όπου χρειάζεται», δήλωσε η Περιφερειάρχης Βορείου Αιγαίου, Χριστιάνα Καλογήρου, μετά το πέρας σύσκεψης.

«Ζήτησα από τον Πρωθυπουργό να συνδράμει ώστε να μπορέσει να εκπονηθεί ένα ειδικό αναπτυξιακό πρόγραμμα στήριξης για τα νησιά τα οποία επιβαρύνονται τόσο πολύ τους τελευταίους πέντε μήνες», πρόσθεσε εκφράζοντας την ικανοποίησή της για το ότι ο κ. Τσίπρας έκανε δεκτό το αίτημα «και θα εκπονηθεί για τις δύο Περιφέρειες Βορείου και Νοτίου Αιγαίου».

Η κυρία Καλογήρου είπε ακόμη, ότι εκτός από την τεράστια ανθρωπιστική διάσταση του θέματος, υπάρχει και το πολύ σοβαρό ζήτημα της επιβάρυνσης των νησιωτών σε κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο, «επομένως προσδοκούμε πάρα πολλά από αυτό το ειδικό πρόγραμμα στήριξης».

Ανέφερε ότι αυτές τις μέρες αναμένει να ληφθούν συγκεκριμένα μέτρα ανακούφισης ενόψει χειμώνα, τονίζοντας ότι δεν υπάρχει στιγμή για χάσιμο. Επισήμανε τέλος ότι μπροστά στο επείγον του ζητήματος, «η γραφειοκρατία των Βρυξελλών δεν μπορεί να στέκεται άλλο εμπόδιο για να έχουμε έργα και ουσιαστικές παρεμβάσεις».

Οι δήμαρχοι τον τοπικό συντονιστικό ρόλο στα νησιά

Οι δήμαρχοι αναλαμβάνουν τον τοπικό συντονιστικό ρόλο στα νησιά, σύνδεσης των υπηρεσιών που ασχολούνται με το προσφυγικό ζήτημα, τους χώρους φιλοξενίας, την Αστυνομία, το Λιμενικό και τα Νοσοκομεία, ενώ «αυτοί υπάγονται και συνεργάζονται με τον συντονιστή της κυβέρνησης, οπότε θα υπάρχει άμεση επικοινωνία και τα προβλήματα που δημιουργούνται θα τα λύνουμε το συντομότερο», ανακοίνωσε ο δήμαρχος Λέσβου, Σπύρος Γαληνός, μετά τη σύσκεψη.
 
Επισημαίνοντας, ειδικά για τη Λέσβο το ζήτημα της ύπαρξης άταφων νεκρών, λόγω έλλειψης κατάλληλου χώρου, και προσέθεσε «αυτές οι αποφάσεις θα λαμβάνονται άμεσα, θα δρομολογούνται διαδικασίες εκτάκτου, όπως αυτές που τώρα βιώνουμε στα νησιά».
 
Ο δήμαρχος Σάμου Μιχάλης Αγγελόπουλος, είπε ότι στην σύσκεψη υπό τον πρωθυπουργό ετέθη το ζήτημα του συντονισμού των πέντε νησιών και της κυβέρνησης και ανέφερε χαρακτηριστικά για την κατάσταση που έχει δημιουργηθεί:

Είμαστε 1.000 μέτρα από την Τουρκία, με 5.000 μερίδες φαγητό την ημέρα προσπαθούμε να αντιμετωπίσουμε τζίρο 3.500.000 δολαρίων από την άλλη πλευρά.

Προσέθεσε ότι στη σύσκεψη συζητήθηκε και το πώς οργανώνονται τα hot spots, ποιες μνημονιακές υποχρεώσεις πρέπει να ελαστικοποιηθούν ώστε να μπορέσουν να προσληφθούν άνθρωποι ως προσωπικό υποστήριξης, ενώ συζητήθηκε και η δυνατότητα εκπόνησης ειδικού αναπτυξιακού προγράμματος εντός πλαισίου ΕΣΠΑ που θα περιλαμβάνει τα πέντε νησιά πρώτης γραμμής.

Σε ό,τι αφορά το εκτιμώμενο αναγκαίο προσωπικό έκανε λόγο για ενίσχυση του Λιμενικού με 25 άτομα, ενίσχυση της Αστυνομίας με επίσης 25 άτομα, «που θέλουν και εκπαίδευση -γιατί ένα μηχανάκι που χρειάζεται, εμείς το πήραμε, κατά παράβαση των κανονισμών-, και τουλάχιστον 15 άτομα στον Δήμο».

«Η Σάμος δεν έχει αστικό βάθος. Οι δύο πόλεις της έχει από 5.000 κατοίκους η κάθε μία. Αν δείτε την αναλογία, οι 5.000 πρόσφυγες που είναι σήμερα στο νησί αποτελούν ένα μεγάλο πρόβλημα. Ο ανθρωπισμός έχει σαφές περιεχόμενο, δεν έχει μια σαφή έννοια, έχει αρμοδιότητες, πόρους και έμψυχο δυναμικό» είπε χαρακτηριστικά.

Ο κ. Αγγελόπουλος σημείωσε ότι ο πρωθυπουργός τους ανέφερε πως «κάμπτονται οι μνημονιακές υποχρεώσεις, μας διαβεβαίωσε πως μπορεί να υπάρχει εξαίρεση στη διαπραγμάτευση, όπως επίσης θίχτηκε και το θέμα κάμψης των κανόνων για τον ΦΠΑ, εδώ μπορεί να γίνει διαπραγμάτευση με βάση το προσφυγικό, ως αίτημα για την κοινωνική και οικονομική επιβάρυνση της νησιωτικής Ελλάδας».

Επισήμανε ότι τις τελευταίες 4 ημέρες πέρασαν στα νησιά το 51% του συνόλου των αφιχθέντων της περσινής χρονιάς και προσέθεσε την εναντίωσή του στην χωροθέτηση του hot spot σε μακρινή και απομονωμένη θέση.

«Οι άνθρωποι θέλουν να βλέπουν θάλασσα, να βλέπουν το καράβι να έρχεται, άρα το hot spot πρέπει να είναι στις παρυφές του αστικού ιστού, με συγκεκριμένο τρόπο πλήρους υποστήριξης και όχι μόνο για μια στέγη» είπε.

Ανέφερε, επίσης, ότι συζητήθηκε και η παροχή καθεστώτος ειδικής προστασίας στους Σύρους, «η οδηγία 2001 του 55 που αποτελεί διαπραγματευτικό όπλο για την κυβέρνηση», και προσέθεσε ότι μπορούμε να προχωρήσουμε συντονισμένα και με τακτική συνεδρίαση του συντονιστικού οργάνου κάθε 20 ημέρες.

Δηλώσεις δημάρχων και μητροπολιτών

Ο μητροπολίτης Λέρου-Καλύμνου, είπε ότι ο Πρωθυπουργός δέχθηκε όλες τις υποβληθείσες προτάσεις, ενώ σε ό,τι αφορά συγκεκριμένη προσφορά της Εκκλησίας είπε πως εξασφαλίζει 300 μερίδες φαγητού ημερησίως για τους πρόσφυγες.

Επέρριψε ευθύνες σε «κάποιους από απέναντι», που στέλνουν τους ανθρώπους με 8 μποφόρ στο Αιγαίο, με αποτέλεσμα «το Αιγαίο να είναι γεμάτο από σωσίβια μικρών παιδιών και τα νεκροτομεία μας γεμάτα από νεκρούς».

Επίσης, ζήτησε στο πρόγραμμα των 5 νησιών να συμπεριληφθεί και η Κάλυμνος για τη δημιουργία hot spot, καθώς, όπως είπε, αντιμετωπίζει τεράστια προβλήματα.

Από την πλευρά του, ο δήμαρχος Λέρου, Μιχάλης Κόλλιας είπε κατατέθηκαν προτάσεις για την όσο το δυνατόν ταχύτερη λειτουργία του hot spot στη Λέρο με αξιοπρεπείς υποδομές.

Αναφέρθηκε στην εν λειτουργία πρόχειρη κατασκήνωση φιλοξενίας στη Λέρο, προσθέτοντας ότι τις τελευταίες ημέρες είναι χιλιάδες οι πρόσφυγες στο νησί, με τα προβλήματά τους να αντιμετωπίζονται καλά από τον Δήμο, σε συνεργασία με την Εκκλησία και τους πολίτες.

Ο κ. Κόλλιας επισήμανε τα προβλήματα που αναφύονται από την ανεπαρκή στελέχωση των υπηρεσιών και ζήτησε να στηριχτεί η δημοτική αρχή είτε οικονομικά, είτε με ανθρώπινο δυναμικό.

Προσέθεσε ότι σύμφωνα με όσα είπε ο πρωθυπουργός θα καταβληθεί προσπάθεια ώστε να μην εφαρμοστεί η αύξηση του ΦΠΑ στα νησιά ή να παγώσει, τονίζοντας «τα νησιά μας δικαιούνται πάρα πολλά πράγματα, ειδικότερα τα μικρά νησιά που αντιμετωπίζουν αυτό το τεράστιο βάρος των προσφύγων. Ένα πρόβλημα που δεν είναι δικό μας, όμως έχουμε κληθεί να το λύσουμε εμείς, ένα πρόβλημα που δεν είναι ούτε της χώρας, και η Ευρώπη και οι μεγάλες δυνάμεις, δυστυχώς, μέχρι και σήμερα μένουν αμέτοχοι μπροστά στα μεγάλα εγκλήματα που συντελούνται στο Αιγαίο».

Ο δήμαρχος Χίου, Μανώλης Βουρνούς είπε ότι αυτό που ζητήθηκε κατεπειγόντως από την κυβέρνηση είναι η ύπαρξη συντονιστή, διότι «βλέπουμε κατασπατάληση πόρων ανθρώπινων και υλικών», η δημιουργία υποδομών πολλαπλών χρήσεων, «γιατί θέλουμε να ελπίζουμε ότι το μεταναστευτικό δεν θα είναι η καθημερινότητα για δεκαετία».

Ζήτησε την άμεση αρωγή της ΕΕ για επίλυση του ζητήματος, καθώς «η λύση δεν βρίσκεται στις ελληνικές ακτές ή στα σύνορα Γερμανίας ή Κροατίας, ή οποιουδήποτε άλλου ευρωπαϊκού κράτους, αλλά βρίσκεται κοντά στις χώρες που υφίστανται τις άμεσες συνέπειες του πολέμου, βρίσκεται στην Τουρκία που είναι η πρώτη πύλη υποδοχής, και προς τα εκεί πρέπει να γίνουν όλες οι προσπάθειες». Ανέφερε ότι ο Πρωθυπουργός είπε πως άμεσα θα οριστεί ένας συντονιστής ανά νησί.

Χαρακτήρισε ως άμεσης προτεραιότητας τη στελέχωση της Αστυνομίας και του Λιμενικού, ενώ προσέθεσε ότι οι δήμοι πρότειναν τη θεσμοθέτηση του ζητήματος της αυτεπιστασίας που θα τους έλυνε πολλά ζητήματα.

Είπε, ακόμη, ότι ο Δήμος Χίου είχε προ καιρού προετοιμάσει κατάλληλο χώρο καταγραφής, αλλά τελευταία βρήκε ανταπόκριση και εξέφρασε την ελπίδα να επιλυθεί το ζήτημα αυτό γρήγορα. Ως προς το πρόβλημα ταφής, είπε ότι η Χίος δεν αντιμετωπίζει αυτή τη στιγμή κάποιο ζήτημα, επισημαίνοντας, ωστόσο, ότι αυτό είναι θέμα τύχης.

Τέλος ο δήμαρχος Κω, Γιώργος Κυρίτσης, είπε ότι ζήτησε συγκεκριμένες διαβεβαιώσεις για όλες τις πλευρές λειτουργίας του hot spot στο νησί, ενώ έθεσε και το ερώτημα τι μπορεί να διαφυλαχθεί από το τουριστικό προϊόν της Κω που έχει δεχθεί πλήγμα, ενώ προοιωνίζεται πρόβλημα και για το 2016, βάσει των μέχρι στιγμής προκρατήσεων.

«Ο πρωθυπουργός απήντησε ότι θα καλύψει αυτές τις υποχρεώσεις για τους ανθρώπους που είναι εκεί», είπε ο κ. Κυρίτσης. Διατύπωσε τη διαφωνία του Δήμου με τη χωροθέτηση του hot spot και είπε ότι μέχρι τη Δευτέρα πρέπει να βρεθεί μια λύση.

«Εμείς, αν δεν υπάρξουν αυτές οι διαβεβαιώσεις και η διασφάλιση του τουριστικού προϊόντος της Κω, δεν θα δεχθούμε επ’ ουδενί να ζημιωθούν οι πολίτες της Κω, οι επιχειρήσεις της Κω, η οικονομία της Κω και της χώρας. Αν δεν ληφθεί κάποια απόφαση στην κατεύθυνση που βάλαμε, εμείς δεν μπορούμε να γίνουμε συνεργοί στο να καταστραφεί το τουριστικό προϊόν που λέγεται Κως» τόνισε ο κ. Κυρίτσης.

«Ο κ. πρωθυπουργός επιβεβαίωσε ότι οι αγωνίες μας είναι και δικές του αγωνίες και μας είπε ότι θα φροντίσει να καλυφθούν, ώστε να μην υπάρξει αυτό το οποίο φοβόμαστε» προσέθεσε.

Ο κ. Κυρίτσης είπε ακόμα ότι έθεσε το ζήτημα «στο οποίο συμφώνησε και ο κ. πρωθυπουργός», ότι δεν μπορεί να πλήττεται η οικονομία της Κω, καθώς ενώ «έχουμε υποστεί ζημιά 8.000.000 ευρώ οι επιχειρήσεις και 1.200.000 ευρώ ο Δήμος, δεν μπορεί ταυτόχρονα ο νησιώτης της Κω να έχει αυξημένους συντελεστές ΦΠΑ, δεν μπορεί να έχει συνεχείς επιβαρύνσεις φορολογικές και ταυτόχρονα να μην δημιουργείται ένα αντισταθμιστικό όφελος για την Κω».

Εκτίμησε ως θετική την προσπάθεια που θα καταβληθεί για παράταση και πέραν του Ιουνίου «για τον ΦΠΑ που έχει πάρει η Κως και άλλα νησιά», ενώ αναφέρθηκε και στην αναγκαιότητα να μεταφερθούν μη αποπερατωμένα έργα με τη λήξη του ΕΣΠΑ, στην επόμενη περίοδο, ώστε να αποπερατωθούν.

Για τη σημερινή κατάσταση είπε ότι οι πρόσφυγες στο μεγαλύτερο μέρος τους, πλην 1.000 περίπου που διαμένουν σε σκηνές, φιλοξενούνται ή διαμένουν σε ξενοδοχεία της Κω, ενώ «στον δρόμο αυξήθηκαν αυτές τις ημέρες λόγω της απεργίας της ακτοπλοΐας», και σιτίζονται από τον Δήμο, την Εκκλησία, τους εθελοντές και τους επιχειρηματικούς φορείς του νησιού.

«Είναι μεγάλο ζήτημα να βρεθεί αυτός ο χώρος, αλλά οι αριθμοί είναι τέτοιοι που δεν μπορεί κανείς να προσδιορίσει την “οροφή” αυτού του χώρου και πόσους μπορεί να φιλοξενήσει. Εμείς είπαμε -και σε αυτό συμφώνησε ο πρωθυπουργός- ότι μια τέτοια δομή δεν μπορεί να φιλοξενήσει πάνω από 1.000 στην Κω. Αν όμως συνδυάσετε ότι οι ροές είναι 1.000 καθημερινά και το καλοκαίρι ξεπερνά τις 2.000 και τις 3.000, γίνεται αντιληπτό ότι η διαχείριση αυτής της κατάστασης πρέπει να είναι καλύτερη, άρα στελέχωση των υπηρεσιών. Διαφορετικά αυτοί οι άνθρωποι θα εγκλωβίζονται στην Κω και αυτό που φοβόμαστε θα το πάθουμε» κατέληξε ο κ. Κυρίτσης.

• Αλέξης Τσίπρας
• Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος
• πρόσφυγες
• προσφυγικό