Ολόκληρο το νομοσχέδιο για τις συμβάσεις παραχώρησης

Αποκλεισμούς φυσικών προσώπων με βάση την αρχή της αναλογικότητας, συνέργειες δημόσιων φορέων, προβλέπει μεταξύ άλλων το νομοσχέδιο του Υπουργείου Ανάπτυξης για τις Συμβάσεις Έργων και Υπηρεσιών, που τίθεται σε δημόσια διαβούλευση από σήμερα έως και τις 11 Μαρτίου 2016.

Ειδικότερα, όπως επισημαίνουν έγκυρες πηγές, υπό το φως της επικείμενης προώθησης σειράς έργων, όπως το αεροδρόμιο στο Καστέλι, Ηρακλείου, η επέκταση του Μετρό της Αθήνας, η σιδηροδρομική γραμμή της Εγνατίας κ.α., εισάγεται για πρώτη φορά στην ελληνική έννομη τάξη ένα ενιαίο, ομοιόμορφο, πλήρες και συνεκτικό νομοθετικό πλαίσιο για την ανάθεση και εκτέλεση των Συμβάσεων Παραχώρησης Έργων και Υπηρεσιών, με πρωτοβουλία των υπουργείων Οικονομίας Ανάπτυξης και Τουρισμού και Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων .

Η προωθούμενη νομοθετική πρωτοβουλία ενσωματώνει την Οδηγία 2014/23/ΕΕ και ταυτόχρονα υιοθετεί εθνικές ρυθμίσεις, οι οποίες συμπληρώνουν και συνέχονται άμεσα με την εφαρμογή των διατάξεων της Οδηγίας.

Μέχρι τώρα δεν υφίστατο, ούτε σε εθνικό ούτε και σε ενωσιακό επίπεδο,  κάποιο ολοκληρωμένο νομοθετικό πλαίσιο το οποίο να ρυθμίζει την διαδικασία ανάθεσης και εκτέλεσης των Συμβάσεων Παραχώρησης (ΣΠ). Γι αυτόν τον λόγο, κατά κανόνα οι μεγάλου οικονομικού αντικειμένου ΣΠ (προϋπολογισμού άνω των 200 εκ.€) κυρώνονταν με τυπικό νόμο από τη Βουλή, προκειμένου να περιβληθούν με αυξημένο τυπικό κύρος οι κανονιστικού χαρακτήρα διατάξεις που εμπεριέχονταν σε αυτές.

Τα βασικά χαρακτηριστικά του νέου νομικού πλαισίου:

Ενοποίηση- ομοιογένεια

Το Σ/Ν ρυθμίζει όλες τις ΣΠ Έργων και Υπηρεσιών που ανατίθενται από αναθέτουσες αρχές και αναθέτοντες φορείς, τόσο στον δημόσιο τομέα, όσο και στον τομέα των υπηρεσιών κοινής ωφελείας, με έναν ενιαίο και ομοιόμορφο τρόπο. Επίσης, ρυθμίζει όλες τις ΣΠ, ανεξαρτήτως της εκτιμώμενης αξίας τους, καθώς και τις ΣΠ για κοινωνικές και άλλες υπηρεσίες.  

Συνέργειες μεταξύ δημοσίων φορέων – Συμπράξεις «Δημοσίου-Δημοσίου»

Η ρύθμιση αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντική, καθώς διευκολύνει τις αναθέτουσες αρχές/φορείς να παρέχουν τις υπηρεσίες τους προς τους πολίτες μέσω της συνεργασίας τους με άλλους δημόσιους φορείς, χωρίς να απαιτείται η διεξαγωγή διαγωνιστικής διαδικασίας για την επιλογή ενός ιδιωτικού φορέα, εισάγοντας ταυτόχρονα εχέγγυα για την μη στρέβλωση του ανταγωνισμού.

Καταπολέμηση της διαφθοράς

Το σχέδιο νόμου εισάγει εκτενείς ρυθμίσεις και εγγυήσεις διαφάνειας για την καταπολέμηση φαινομένων απάτης, σύγκρουσης συμφερόντων, ευνοιοκρατίας και διαφθοράς που είναι δυνατόν να αναφύονται στις διαδικασίες ανάθεσης ΣΠ, αποθαρρύνοντας έτσι την εκδήλωση παραβατικών ή αντισυμβατικών συμπεριφορών, ούτως ώστε να θωρακίζεται το δημόσιο συμφέρον και να επιτυγχάνεται η επιλογή αξιόπιστων αναδόχων. Στο πλαίσιο αυτό, προβλέπεται ρητά ο αποκλεισμός διαγωνιζομένων εφ’ όσον διαπιστωθεί ότι αυτοί μετέρχονται παράνομες πρακτικές ή χρησιμοποιούν αθέμιτα μέσα για νοθεύσουν τον ανταγωνισμό ή να επηρεάσουν το αποτέλεσμα της διαδικασίας ανάθεσης. Επιπλέον, καθίσταται υποχρεωτική η προσάρτηση στην Σύμβαση του «Συμφώνου Ακεραιότητας» και θεσπίζεται ένα σύστημα  αποκλεισμού των οικονομικών φορέων, στο πρόσωπο των οποίων συνέτρεξε κάποιος λόγος αποκλεισμού κατά τη διάρκεια μίας διαδικασίας ανάθεσης ή εκτέλεσης ΣΠ, από μελλοντικούς διαγωνισμούς, με βάση την αρχή της αναλογικότητας.

Υλοποίηση κοινωνικής πολιτικής – βιώσιμη ανάπτυξη  

Το Σ/Ν δίνει τη δυνατότητα  στους δημόσιους φορείς να  παραχωρούν κατ’ αποκλειστικότητα το δικαίωμα συμμετοχής στις διαδικασίες ανάθεσης ΣΠ Υπηρεσιών σε Προστατευμένα Παραγωγικά Εργαστήρια, Κοινωνικούς Συνεταιρισμούς Περιορισμένης Ευθύνης (ΚΟΙ.Σ.Π.Ε.),  Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις Ένταξης κ.ο.κ., στο πλαίσιο της υλοποίησης πολιτικών κοινωνικής συνοχής που αποσκοπούν στην ενίσχυση ευπαθών ομάδων.

Επιπλέον, εισάγει ρυθμίσεις που επιτρέπουν στους δημόσιους φορείς να συνεκτιμούν περιβαλλοντικές και κοινωνικές πτυχές σε όλο τον κύκλο ανάθεσης και εκτέλεσης της ΣΠ, μέσω κατάλληλων τεχνικών προδιαγραφών, κριτηρίων ποιοτικής επιλογής και ανάθεσης, αλλά και όρων εκτέλεσης της σύμβασης.

Τέλος, για πρώτη φορά προβλέπεται ως λόγος αποκλεισμού διαγωνιζομένων από διαδικασίες ανάθεσης, η εκ μέρους τους παράβαση διατάξεων της περιβαλλοντικής και εργατικής-κοινωνικής νομοθεσίας.

 Ενισχυμένη δημοσιότητα και πληροφόρηση

Το σχέδιο νόμου ορίζει το Κεντρικό Ηλεκτρονικό Μητρώο Δημοσίων Συμβάσεων (Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ.) ως το μοναδικό υποχρεωτικό σημείο της δημοσίευσης όλων των σταδίων των ΣΠ σε εθνικό επίπεδο. 

Απλοποίηση και επιτάχυνση διαγωνιστικών διαδικασιών 

Το σύνολο των διατάξεων του Σ/Ν έχει καταστρωθεί με γνώμονα την απλοποίηση και επιτάχυνση της ωρίμανσης και δημοπράτησης ΣΠ. Συγκεκριμένα, οι διαγωνιζόμενοι υποχρεούνται να καταθέτουν μόνο μια υπεύθυνη δήλωση (Ερωτηματολόγιο Ποιοτικής Επιλογής) προκειμένου να συμμετάσχουν στον διαγωνισμό, με την οποία βεβαιώνουν ότι πληρούν τα κριτήρια ποιοτικής επιλογής, και μόνο ο οριστικός ανάδοχος υποχρεούται να προσκομίσει το σύνολο των αποδεικτικών στοιχείων για την τεκμηρίωση της πλήρωσης όσων είχαν βεβαιωθεί στην υπεύθυνη δήλωση. Η πρακτική αυτή αναμένεται να ευνοήσει την συμμετοχή του μεγαλύτερου αριθμού των οικονομικών φορέων στις διαδικασίες ανάθεσης και έτσι να διευρύνει τον ανταγωνισμό, να επιταχύνει τη διενέργεια των διαγωνισμών και να μειώσει ουσιωδώς τα διοικητικά/γραφειοκρατικά βάρη.  

Διατάξεις για την εκτέλεση των συμβάσεων παραχώρησης

Θεσπίζονται διατάξεις αναφορικά με την υπεργολαβία, τις προϋποθέσεις λύσης της ΣΠ προς τον σκοπό της αποκατάστασης στρεβλώσεων του ανταγωνισμού καθώς και των προϋποθέσεων επιτρεπόμενης τροποποίησης αυτής, δίχως την διενέργεια νέας διαδικασίας ανάθεσης.

• αποκρατικοποιήσεις
• νομοσχέδιο
• συμβάσεις
• υπουργείο Ανάπτυξης