Τι θα προτείνει η κυβέρνηση για να αποφύγει τη… σταύρωση την Μεγάλη Πέμπτη στις Βρυξέλλες

Ο «λευκός καπνός» από το Eurogroup του Άμστερνταμ επιτρέπει χαμόγελα αισιοδοξίας στην κυβέρνηση, αλλά προϋποθέτει και υιοθέτηση «υποθετικών μέτρων» (contingency measures), που μπορεί, όμως, να αποδειχθούν πολιτικά τοξικά για την επιβίωσή της.

Την Μ. Πέμπτη στο έκτακτο Eurogroup των Βρυξελλών όλα θα κινούνται στην κόψη του ξυραφιού, αν και στο Άμστερνταμ οι βασικοί πρωταγωνιστές άφησαν να εννοηθεί ότι μπορεί να υπάρξει συμβιβασμός, καθώς μια επανάληψη του αδιεξόδου του 2015 θα κόστιζε πολύ. Και σε όλους. 

Στο Άμστερνταμ τα στελέχη της κυβέρνησης διαπίστωσαν τη «νέα» συμμαχία του Β. Σόιμπλε με την Κρ. Λαγκάρντ, με την τελευταία να στέλνει το μήνυμα ότι το ελληνικό χρέος μπορεί να καταστεί βιώσιμο χωρίς κούρεμα –συντάχθηκε, δηλαδή, με τη γερμανική πολιτική, σε αντίθεση με τη σταθερή και θεμελιώδη θέση του ΔΝΤ για «κούρεμα».

Την ίδια ώρα, οι Ευρωπαίοι υιοθετούσαν και επίσημα τα «υποθετικά μέτρα» που θα υλοποιηθούν αν χρειαστεί το 2018, μέσω ενός μηχανισμού που θα στηρίζεται σε τέσσερα στοιχεία: αξιοπιστία, αυτοματισμό (δεν θα χρειάζεται, δηλαδή, απόφαση κανενός υπουργού για να τεθούν σε ισχύ), αντικειμενικότητα και νομοθέτηση από σήμερα! 

Ωστόσο, όσο και αν προσπάθησε ο Γ. Ντάισελμπλουμ να βοηθήσει με τις διευκρινιστικές του δηλώσεις («δεν πρόκειται για τέταρτο μνημόνιο, αλλά για επιπλέον πακέτο ασφαλείας […] Αν υπάρχουν νομικοί περιορισμοί, δεν μπορούμε και δεν θέλουμε να παραβλέψουμε τους νομικούς περιορισμούς που υπάρχουν στην Ελλάδα»), η κυβέρνηση γνωρίζει ότι, αν φέρει προς ψήφιση συγκεκριμένα μέτρα, έστω και αν αυτά δεν εφαρμοστούν ποτέ, το πολιτικό κόστος θα είναι πολύ μεγάλο και το ρίσκο στις ψηφοφορίες ακόμα μεγαλύτερο. Καμιά πολιτική δεν μπορεί να λειτουργήσει, και καμιά κοινωνία να ανταποκριθεί, με μια τέτοια δαμόκλειο σπάθη πάνω από το κεφάλι τους…

Μόνη λύση για την κυβέρνηση, που (λογικό είναι να) θέλει να παραμείνει στην εξουσία, είναι να μετριάσει το ρίσκο αποφεύγοντας να φέρει προς ψήφιση συγκεκριμένα μέτρα. Και ως εναλλακτική να προτείνει έναν «κόφτη» δημοσίων δαπανών, όπως ήδη έχει υιοθετήσει η γερμανική Βουλή. Αυτό θα απασχολήσει τις επόμενες μέρες τους διαπραγματευτές, με την ελληνική πλευρά να επιμένει ότι οποιαδήποτε λύση και αν συμφωνηθεί θα πρέπει να περιλαμβάνει και το θέμα του χρέους: «Είναι εξαιρετικά σημαντικό για εμάς το συνολικό πακέτο του χρέους και των μεταρρυθμίσεων να δίνει ένα ξεκάθαρο σήμα, [έτσι] ώστε ο φαύλος κύκλος να μετατραπεί σε ενάρετο κύκλο», δήλωσε ο Ευ. Τσακαλώτος στο Άμστερνταμ.

Η Ελλάδα, πάντως, χωρίς την αξιολόγηση, που θα φέρει και την επόμενη δόση, θα δυσκολευτεί να αντιμετωπίσει τις διαδοχικές πληρωμές χρεών της το επόμενο δίμηνο – πέρα από την καταβολή μισθών και συντάξεων στο εσωτερικό. Μια ενδεχόμενη, όμως, οικονομική αναταραχή, μέσα στην καρδιά της προσφυγικής και μεταναστευτικής κρίσης, και ενώ επίκειται το βρετανικό δημοψήφισμα για την παραμονή της Βρετανίας ή όχι στην Ευρωπαϊκή Ένωση, «θα αναζωπύρωνε την κρίση της ευρωζώνης και θα δημιουργούσε ένα δύσκολο πλαίσιο, τη στιγμή που οι υπόλοιπες χώρες ελπίζουν ότι το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος θα είναι υπέρ της παραμονής της Βρετανίας στην ΕΕ», σύμφωνα με το BBC. 

Ο νέος κύκλος διαπραγματεύσεων που ξεκινά από σήμερα θα οδηγήσει σίγουρα σε (οικονομική) λύση – πιθανόν βραχυπρόθεσμη. Κι αυτό γιατί μπορεί μεν να μην πείσει η κυβέρνηση τους εταίρους της ως προς τις μεταρρυθμίσεις, το χρέος κλπ., θα τους πείσουν, όμως, η προσφυγική κρίση και ο φόβος του Brexit! Η κυβέρνηση θα πρέπει να προσπαθήσει για μια συνολική μακροπρόθεσμη λύση και όχι βραχυπρόθεσμη καθώς, πως εκτιμάται, οι σημερινές υπέρ αυτής συνθήκες δύσκολα θα υπάρξουν και πάλι!…

• Βόλφγκανγκ Σόιμπλε
• ΔΝΤ
• Ευκλείδης Τσακαλώτος
• Κριστίν Λαγκάρντ