current views are: 7

16 Οκτωβρίου 2016
Δημοσίευση10:06

Οι «βασικοί μέτοχοι» του ΣΥΡΙΖΑ έριξαν το γάντι στο Μαξίμου

Ενώ τα δημοσιεύματα πριν από τις 13 Οκτώβρη εστίαζαν στο τι θα πράξει η τάση των 53+ στο 2ο Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ, η έκπληξη ήρθε από αλλού. 

Δημοσίευση 10:06’

Ενώ τα δημοσιεύματα πριν από τις 13 Οκτώβρη εστίαζαν στο τι θα πράξει η τάση των 53+ στο 2ο Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ, η έκπληξη ήρθε από αλλού. 

Ενώ τα δημοσιεύματα πριν από τις 13 Οκτώβρη εστίαζαν στο τι θα πράξει η τάση των 53+ στο 2ο Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ, η έκπληξη ήρθε από αλλού. Δύσκολα μπορεί να αμφισβητήσει κανείς ότι την παράσταση στο συνέδριο την έκλεψε με την τοποθέτησή του ο Πάνος Σκουρλέτης. Λιγότερη εντυπωσιακή η τοποθέτηση του Νίκου Φίλη, αλλά κινήθηκε στην ίδια πολιτική συχνότητα με αυτήν του υπουργού Περιβάλλοντος κι Ενέργειας.

Η συνισταμένη και των δύο τοποθετήσεων ήταν η διαφοροποίηση τους από κεντρικές επιλογές του Μαξίμου. Την  ίδια περίπου ώρα, ο πρόεδρος της Βουλής Νίκος Βούτσης προχωρούσε σε μια μάλλον ασυνήθιστη κίνηση, καλώντας τον Νίκο Παππά να αποσύρει προσωρινά (μέχρι την απόπειρα συγκρότησης του ΕΣΡ) την τροπολογία για το «μαύρο» στα μη αδειοδοτημένακανάλια. 

Τριαντάχρονη συμπόρευση

Οι Νίκος Βούτσης, Νίκος Φίλης και Πάνος Σκουρλέτηςμπορεί να μην αποτελούν «τάση» με τη στενή έννοια του όρου, αλλά εδώ και περίπου 30 χρόνια (από την εποχή της ΕΚΟΝ Ρήγας Φεραίος) συμπορεύονται πολιτικά και ταυτίζονται ιδεολογικά. Δεν είναι συμπτωματικό ότι οι απόψεις τους κινούνται πάντοτε στο ίδιο μήκος κύματος –όπως άλλωστε φαίνεται ότι συμβαίνει και τώρα. Η μεταξύ τους συνάφεια, η ιστορική σχέση τους με το χώρο της λεγόμενης «ανανεωτικής Αριστεράς», η σχετική αποστασιοποίηση τους από τις τάσεις, καθώς και οι ηγετικές θέσεις που κατέχουν στον ΣΥΡΙΖΑ, είχαν οδηγήσει ορισμένους παλαιούς συντρόφους τους να ονομάσουν την άτυπη ομάδα τους «οι βασικοί μέτοχοι».

Τελεσίγραφο Σκουρλέτη

Ο Σκουρλέτης στην τοποθέτησή του ενώπιον των συνέδρων του ΣΥΡΙΖΑ, επισήμανε «λάθη ως προς την οργάνωση» της διαπραγμάτευσης με τους δανειστές πριν από το Μνημόνιο 3, κριτική που σαφώς στρέφεται εναντίον του πρωθυπουργού. Μίλησε επίσης για έλλειψη αλληλεγγύης μεταξύ των ηγετικών στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ: «πολλές μάχες στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης τις έδωσε ο καθένας μόνος του και όχι όλοι μαζί – και αυτό φάνηκε από την έλλειψη πολιτικών δηλώσεων συμπαράστασης σε διαφορές μάχες, που άλλες κερδήθηκαν και άλλες χάσαμε, και που σε αυτές που έχουμε μπροστά μας δεν πρέπει να το επαναλάβουμε». Είναι προφανές ότι ο Σκουρλέτης τόσο στο θέμα των εργασιακών σχέσεων με το οποίο είχε ασχοληθεί ως υπουργός Εργασίας, αλλά και στο θέμα της ΔΕΗ το οποίο έχει κάνει σημαία τώρα, αισθάνθηκε ότι δεν είχε τη στήριξη που ανέμενε από την κυβέρνηση κι επομένως και από τον πρωθυπουργό.

Ειδικά για το θέμα της ιδιωτικοποίησης του 17% της ΔΕΗ, όσα είπε ο υπουργός έμοιαζαν με τελεσίγραφο: «Δεν μπορώ να αποδεχθώ ότι μπορούμε να πάμε σε μια διαπραγμάτευση αμυντικά, και να μη θέσουμε εμείς το θέμα να φύγει το 17% της ΔΕΗ) από το ΤΑΙΠΕΔ και να περάσει στο ταμείο αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας».  Η προφανής ερμηνεία είναι ότι ο ίδιος δεν πρόκειται να παραμείνει στη συγκεκριμένη θέση αν πουληθεί τελικά το 17%. 

Ο Σκουρλέτης χαρακτήρισε το «πρόγραμμα» (το Μνημόνιο δηλαδή) ακραία νεοφιλελεύθερο και τόνισε ότι ως τέτοιο δεν μπορεί να υιοθετηθεί από τον ΣΥΡΙΖΑ –αυτό δηλαδή που επίμονα ζητάνε οι δανειστές. Πρόσθεσε μάλιστα ότι «μπορεί να μη βγαίνει». Η τοποθέτηση αυτή απέχει παρασάγγας από το πώς βλέπει το ζήτημα  το Μαξίμου. Ενδεικτικό άλλωστε το πώς απάντησε ο Νίκος Παππάς στη δικιά του τοποθέτηση: «Γι’ αυτό και διαφωνώ ριζικά ότι το πρόγραμμα είναι ακραία νεοφιλελεύθερο. Τα ακραία νεοφιλελεύθερα προγράμματα δεν δίνουν πρόσβαση στους ανασφάλιστους, σε υγεία και περίθαλψη. Η Συμφωνία είναι ένα μείγμα που αποτυπώνει και τη δική μας πολιτική. Αυτό θέλουν να μας κάνουν να ξεχάσουμε ότι στην πολιτική αυτή υπάρχει και το δικό μας αποτύπωμα».

Φίλης εναντίον «απρονοησιών»

Ο Νίκος Φίλης κράτησε πιο χαμηλούς τόνους. Ωστόσο, εκτόξευσε και πάλι βέλη εναντίον της εκκλησίας, την ίδια στιγμή που το Μαξίμου επιχειρεί να ρίξει τους τόνους. Ο υπουργός Παιδείας αφού μίλησε για τη «διαχρονική επιδίωξη της εκκλησιαστικής διοίκησης να ασκεί έλεγχο φρονηματισμού των μαθητών και των εκπαιδευτικών», τόνισε: «Επί του συμβολικού μάλιστα, αυτή επιχειρείται να δικαιολογηθεί με την συνύπαρξη στο ίδιο υπουργείο της παιδείας της έρευνας και των θρησκευμάτων. Το θέλουμε αυτό;»

Ο υπουργός Παιδείας ένοιωσε την ανάγκη να πει ότι«δεν έχουμε δικαίωμα να αποδράσουμε από τις αρχές μας», πράγμα που αν μη τι άλλο δείχνει ότι θεωρεί ότι υπάρχει τέτοιο ζήτημα για την κυβέρνηση. Το βασικό όμως είναι ότι ζήτησε ένα κόμμα «χωρίς αρχηγισμό, χωρίς απρονοησίες, που διευκολύνουν τα μεγάλα συμφέροντα, παλαιά και νέα, να επιδιώκουν προνομιακές σχέσεις.» Θα ήταν τελείως παράλογο να εικάσει κανείς ότι οι «απρονοησίες» αποτελούν υπαινιγμό για το νόμο Παππά;

Γιατί διαφοροποιούνται οι «βασικοί μέτοχοι»

Τι συμβαίνει λοιπόν; Γιατί οι «βασικοί μέτοχοι του ΣΥΡΙΖΑ αποφάσισαν να ρίξουν το γάντι στο Μαξίμου και μάλιστα την ίδια στιγμή, κάτι που αν δεν δείχνει συνεννόηση, υποδηλώνει τουλάχιστον κοινή ανάγνωση της πραγματικότητας; 

Σκουρλέτης, Φίλης και Βούτσης δεν αμφισβητούν την ορθότητα της υπογραφής του τρίτου Μνημονίου. Είναι ενδεικτικό το σχετικά απόσπασμα της τοποθέτησης Σκουρλέτη στο συνέδριο: «βαθιά πεισμένος ότι την κρίσιμη στιγμή κάναμε τη σωστή επιλογή, που αντιστοιχεί σε μια Αριστερά που δεν δραπέτευσε, που εννοεί να μάχεται, να ξέρει πότε κάνει συμβιβασμούς, αλλά να μην χάνει τον ορίζοντα του κοινωνικού μετασχηματισμού και της υπέρβασης». Επιπλέον, ούτε έχουν ούτε μπορούν να ανοίξουν διαύλους επικοινωνίας με τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ που αποχώρησαν από το κόμμα μετά τη συνθηκολόγηση του Ιουλίου του 2015.

Ωστόσο, η ραγδαία δημοσκοπική υποχώρηση του ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί παρά να δημιουργεί έντονη ανησυχία στο στελεχιακό δυναμικό του. Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι κόμμα εξουσίας και το κομματικό ένστικτο αυτοσυντήρησης συνδέεται πλέον άμεσα με τη νίκη στις εκλογές, η οποία αυτή τη στιγμή μοιάζει απίθανη.

Δεύτερον, οι «βασικοί μέτοχοι» εκφράζουν μια περιρρέουσα δυσφορία για τη διολίσθηση της κυβέρνησης πίσω ακόμα και από τις πενιχρές προεκλογικές εξαγγελίες του Σεπτεμβρίου 2015 (Σκουρλέτης: «αυτό που μας δεσμεύει για τις ιδιωτικοποιήσεις, είναι όσα είπαμε στον λαό τον Σεπτέμβριο»). Οι δανειστές, όπως έκαναν άλλωστε και στο παρελθόν, εμφανίζονται συνεχώς με νέες απαιτήσεις, δεν κάνουν κινήσεις για το χρέος, και υποβάλλουν την κυβέρνηση σε εξευτελισμούς, με πιο χαρακτηριστικό το σπάσιμο της τελευταίας υποδόσης σε δύο υπό-υποδόσεις. Το ερώτημα λοιπόν των Συριζαίων (κάποιων τουλάχιστον…) είναι πού θα οδηγήσει αυτό το αέναο μνημονιακό γαϊτανάκι. 

Τρίτον, οι χειρισμοί που κάνει η κυβέρνηση στα ΜΜΕ,γεννούν αμφισβητήσεις, τόσο σε ό,τι αφορά αυτό που ερμηνεύεται ως εύνοια στα νέα τζάκια, όσο και ως προς το μέλλον εκατοντάδων εργαζομένων στα κανάλια που χάνουν αυτή τη στιγμή τη δουλειά τους. Η αναφορά Φίλη σε «προνομιακές σχέσεις», καθώς και (πολύ περισσότερο) η πρωτοβουλία Βούτση σχετικά με την τροπολογία Παππά, φαίνεται ότι εκφράζουν ακριβώς τη διαφωνία με την πολιτική του υπουργού Επικρατείας.

Τι μέλλει γενέσθαι

Το ερώτημα πλέον είναι πώς θα απαντήσει το Μαξίμου στην κίνηση των «βασικών μετόχων»; Ποια θα είναι η υπουργική θέση του Σκουρλέτη μετά και την άρνησή του να αποδεχτεί την «τιμητική» εξορία του στη Γραμματεία του κόμματος; Πώς θα απαντηθούν οι πολιτικές αιτιάσεις των τριών που φαίνονται αγγίζουν ευαίσθητες χορδές του κομματικού ακροατηρίου; 

Για τους δε «βασικούς μετόχους» το ερώτημα είναι αν θα μετακινηθούν σιγά-σιγά στις θέσεις μιας «θεσμικής» εσωκομματικής αντιπολίτευσης. Πολιτικό κενό υπάρχει, δεδομένου ότι η τάση των 53+ δεν μπορεί να επιλύσει την αντίφαση τού να θέλει από τη μια μεριά να εκφράζει τη λεγόμενη «αριστερή ψυχή» του ΣΥΡΙΖΑ και, από την άλλη, ο επικεφαλής της Ευκλείδης Τσακαλώτος να είναι αυτός που έχει πάρει στις πλάτες του το Μνημόνιο 3.

Πέρα όμως από το power game του κυβερνώντος κόμματος, υπάρχει και η χειμαζόμενη κοινωνία. Στον 6ο χρόνο μιας αδυσώπητης λιτότητας, ο κόσμος αναζητάει απεγνωσμένα κάτι που να μοιάζει έστω με προοπτική.

 


σχετικα αρθρα