Ο Τραμπ, ο Βερναρδάκης και οι δημοσκοπήσεις

Υπήρξε τελικώς ένας, τουλάχιστον, …ένοικος του Μεγάρου Μαξίμου (με τη σημερινή του σύνθεση) που διαπιστωμένα προέβλεπε νίκη του Ντόναλντ Τραμπ.

Ο λόγος, φυσικά, για τον υπουργό Επικρατείας Χριστόφορο Βερναρδάκη, ο οποίος σημειωτέον είναι δημοσκόπος (μεταξύ άλλων ιδιοτήτων).

«H νίκη Τράμπ δεν αποτελεί έκπληξη», δήλωσε μέσω facebook ο υπουργός, θυμίζοντας «αναλύσεις και δεδομένα που τεκμηρίωναν την εκδοχή ότι η εκλογή του ήταν πολύ πιθανότερη από αυτήν της Κλίντον». Παραπέμπει μάλιστα σε προηγούμενη ανάρτησή του (στις 30 Οκτωβρίου), υπό τον τίτλο ‘τα 13 κλειδιά του Λευκού Οίκου’, στην οποία παρουσιάζεται η μέθοδος Lichtman, μια μεθοδολογία πρόβλεψης της προεδρικής εκλογής των ΗΠΑ, η οποία ‘έδειχνε Τραμπ’ όσο πιο καθαρά γινόταν.

Η συγκεκριμένη μέθοδος ρίχνει βάρος στο αν η απερχόμενη κυβέρνηση πήρε …προβιβάσιμο βαθμό σε σειρά τομέων, στο αν, εν τέλει, οι ψηφοφόροι είναι ικανοποιημένοι από το κόμμα που επί 4 χρόνια (τουλάχιστον) ήταν στο Λευκό Οίκο. Αντιθέτως, η μέθοδος αυτή ουδόλως λαμβάνει υπ’ όψιν της προεκλογικές εκστρατείες, διαφημιστικά τεχνάσματα και συνθήματα, πλατφόρμες και υποσχέσεις. Το αποτέλεσμα είναι ότι η δημοσκόπηση που έγινε με βάση την επίμαχη μέθοδο, προέβλεπε βραχεία κεφαλή υπέρ του Ντ. Τραμπ!!

Επιστρέφοντας όμως στην άποψη Βερναρδάκη, παίρνει αφορμή από την Αμερική για να ανοίξει μια ευρύτερη συζήτηση για «το φαινόμενο των αποτυχημένων δημοσκοπήσεων (που) επαναλαμβάνεται σε ολόκληρο τον κόσμο και, βεβαίως, στην Ελλάδα.

Οι δημοσκοπήσεις είναι κάτι σαν τα “σπίτια” ή τα “αυτοκίνητα”. Υπάρχουν σπίτια μεγάλα και μικρά, υπάρχουν σπίτια παλιά και καινούργια, υπάρχουν με κήπο και χωρίς κήπο, υπάρχουν διαμερίσματα και μονοκατοικίες, κοκ. Το ίδιο και τα αυτοκίνητα. Υπάρχουν γρήγορα και αργά, καινούργια και παλιά, διαφορετικού κυβισμού, κοκ. Αυτό ακριβώς ισχύει και με τις δημοσκοπήσεις», γράφει γλαφυρά ο υπουργός. Και συνεχίζει:

«Υπάρχουν δημοσκοπήσεις που βασίζονται στην εφαρμογή επιστημονικών υποδειγμάτων εργασίας (πάντοτε ωστόσο διαψεύσιμων) και υπάρχουν και δημοσκοπήσεις αφόρητου εμπειρισμού που κατά κανόνα είναι χειραγωγικές ή χειραγωγήσιμες. Κυριάρχησε σταδιακά η δεύτερη κατηγορία, ακολουθώντας τη μετάλλαξη του συνόλου σχεδόν της δημοσιογραφίας σε ένα παρακολούθημα του εκάστοτε καθεστωτισμού. Όπως δηλαδή η δημοσιογραφία από δύναμη ελεγκτική της εξουσίας μεταβλήθηκε σε υποστηρικτικό μοχλό της εξουσίας (και μάλιστα της πιο “αφανούς”), έτσι και οι δημοσκοπήσεις εξελίχτηκαν από ένα ερευνητικό εργαλείο υποκείμενο σε πάμπολλες υποθέσεις εργασίας σε ένα χειραγωγικό εργαλείο εξυπηρέτησης πολιτικών, οικονομικών και επικοινωνιακών συμφερόντων. 

Στις ΗΠΑ – όπως πολλές φορές σε πολλές χώρες τα τελευταία είκοσι χρόνια – η τεράστια επιστημονική και ερευνητική υποδομή της χώρας “εξαναγκάστηκε” σε υποβιβασμό, γιατί το αφήγημα των καθεστωτικών οικονομικών ελίτ – είτε ανήκαν στους ρεπουμπλικάνους είτε στους δημοκρατικούς – έπρεπε να στηρίξει την Χίλαρυ, αρχικά εναντίον του Σάντερς και έπειτα εναντίον του Τραμπ. Και έφτανε στο σημείο να ρισκάρει τη “φήμη” εταιρειών και αναλυτών, κρίσιμο κατά τα άλλα μέγεθος στην ιδεολογία του ελεύθερου ανταγωνισμού, μόνο και μόνο για να “πείσει” επικοινωνιακά ότι δεν υπάρχει περίπτωση να κερδίσει ο Τραμπ».

Μάλιστα, ο υπουργός Επικρατείας δεν μένει σε διαπιστώσεις για τις Η.Π.Α, αφού «το ίδιο σενάριο έχουμε δει πολλές φορές και στη χώρα μας, από τη δεκαετία του 2000 και έπειτα. Και κάθε φορά που διαψεύδονται οι δημοσκοπήσεις και δικαιώνονται οι “αιρετικοί” μου έρχεται στο νου μια φράση του Ρεζίς Ντεμπρέ, από το βιβλίο του με τις συνομιλίες που είχε με τον Αλιέντε: Κάθε γεγονός που αρνηθήκαμε να το δούμε και να μελετήσουμε τις αιτίες του εμφανίζεται στην ιδεοληψία μας ως “έκπληξη”…».

Μετά τα παραπάνω, δεν θα αποτελεί έκπληξη αν ο Χρ. Βερναρδάκης εισηγηθεί κάποια μέρα στη Βουλή νομοσχέδιο που θα αλλάζει το πλαίσιο λειτουργίας των ελληνικών εταιρειών δημοσκοπήσεων…
 

• δημοσκοπήσεις
• Μέγαρο Μαξίμου
• Ντόναλντ Τραμπ
• Χριστόφορος Βερναρδάκης