Έρχεται «καυτός» χειμώνας: Αξιολόγηση, χρέος, μέτρα – Ο οδικός χάρτης της κυβέρνησης

Ο οδικός χάρτης της κυβέρνησης είναι σαφής. Γνωστές και οι κρίσιμες ημερομηνίες των συνεδριάσεων: Euro Working Group (12.1), Eurogroup (26.01) και συνεδρίαση Διοικητικού Συμβουλίου των προέδρων της ΕΚΤ (09.03) που θα αποφασίσει για τυχόν ένταξη της Ελλάδας στην Ποσοτική Χαλάρωση (QE). Το μόνο που παραμένει άγνωστο είναι, ανεξάρτητα από προθέσεις, το πότε θα κλείσει η δεύτερη αξιολόγηση. Και, όπως όλα δείχνουν τίποτα δεν προδικάζει ότι θα έχει κλείσει σύντομα, μέχρι το Eurogroup του Ιανουαρίου.

Με τον νέο χρόνο κανείς δεν δείχνει να βιάζεται, τουλάχιστον από τους Ευρωπαίους, για να κλείσει η αξιολόγηση. Οι εκλογικές αναμετρήσεις σε μια σειρά από χώρες (με πρώτη την Ολλανδία, τον Μάρτιο, ενώ ακολουθούν Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία), δεν επιτρέπουν υποχωρήσεις και «παροχές» προς τους Έλληνες. Και η κυβέρνηση, όμως, έχει ένα περιθώριο ελιγμών –μικρό, έστω–, καθώς η πρώτη σοβαρή δόση προς τους δανειστές (περίπου 6,5 δισ. ευρώ) πρέπει να δοθεί τον Ιούλιο. Αυτό δεν σημαίνει, βέβαια, ότι δεν λειτουργεί υπό πίεση –το αντίθετο! Αν δεν ενταχθούν στην ποσοτική χαλάρωση τα ομόλογα των ελληνικών τραπεζών, προκειμένου να υπάρξει φτηνός δανεισμός, τότε δεν θα υλοποιηθεί και η πρόβλεψη για ανάπτυξη 2,6% έως 2,75% το 2017. Και αν δεν υπάρξει αυτή η ανάπτυξη, δεν θα επιτευχθεί και ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 1,75% το 2017 –και άρα τον Απρίλιο του 2018, μαζί με τα επίσημα στοιχεία της Eurostat, θα ενεργοποιηθεί και ο «δημοσιονομικός κόφτης».

Η κυβέρνηση, αλλά πρωτίστως η κοινωνία δεν αντέχουν έναν ακόμα χρόνο χωρίς ανάπτυξη. Και, πολύ περισσότερο, δεν αντέχουν και άλλα δημοσιονομικά μέτρα –κι’ αυτό το έχουν συνειδητοποιήσει όλοι. Άρα η κυβέρνηση θα προσπαθήσει να κλείσει την αξιολόγηση όσο πιο γρήγορα μπορεί, ενώ θα πρέπει να πιέσει και τους Ευρωπαίους προκειμένου να ανακοινώσουν και τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος, ανεξάρτητα από το πότε θα εφαρμοστούν –η συμφωνία, πάντως, είναι για μετά το τέλος του προγράμματος, τον Αύγουστο του 2018. 

Ο Μπενουά Κερέ, μέλος του Εκτελεστικού Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, σε δηλώσεις του στη γερμανική οικονομική εφημερίδα Börsen-Zeitung, τόνισε:

«Τα βραχυπρόθεσμα μέτρα για το χρέος είναι ευπρόσδεκτα, αλλά θέλω να είμαι σαφής: δεν είναι αρκετά για να εξαλείψουν τις ανησυχίες για τη βιωσιμότητα του χρέους της Ελλάδας, εκτός και αν γίνουν ισχυρές παραδοχές για πρωτογενή πλεονάσματα της Ελλάδας μετά το 2018. Θα χρειαστούν επίσης μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος».

Με απλά λόγια: Τα βραχυπρόθεσμα δεν αρκούν για να μπει η Ελλάδα στην Ποσοτική Χαλάρωση. Άρα χρειάζονται και υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα μετά το τέλος του προγράμματος –ό,τι υποστηρίζει και ο Σόιμπλε– και μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος. Δηλαδή και 3,5% πρωτογενή πλεονάσματα για χρόνια (που σημαίνει, βέβαια, δημοσιονομικά μέτρα από το 2019 και μετά) και να ανακοινωθούν τώρα τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος. Δύσκολα…

Υπάρχει διέξοδος για την κυβέρνηση; Για να το παλεύουν, πιστεύουν πως ναι. Και μόνη ελπίδα, εδώ, το ΔΝΤ: είτε, δηλαδή, να παραμείνει ως «τεχνικός σύμβουλος» στο πρόγραμμα, είτε να αποχωρήσει από το ελληνικό πρόγραμμα. Και τα δύο θα διευκολύνουν, με τον τρόπο του το καθένα. Όλα, βέβαια, εξαρτώνται από τις επιθυμίες του Ντόναλντ Τραμπ. Και πιο συγκεκριμένα από το πώς σκοπεύει να αντιμετωπίσει την Ευρώπη ο νέος Αμερικανός πρόεδρος που αναλαμβάνει επίσημα στις 20 Ιανουαρίου. Για το επόμενο διάστημα, λοιπόν, τίποτα δεν πρόκειται να συμβεί. Υπομονή και νηστεία…

• Euro Working group
• Eurogroup
• Διεθνές Νομισματικό Ταμείο
• πρωτογενές πλεόνασμα