current views are: 6

27 Φεβρουαρίου 2017
Δημοσίευση17:31

Αξιολόγηση: Αρχίζουν τα ραντεβού με το κουαρτέτο – Τι διεκδικεί και πού υποχωρεί η κυβέρνηση

Με ποιες θέσεις προσέρχονται στη διαπραγμάτευση οι θεσμοί

 

Δημοσίευση 17:31’

Με ποιες θέσεις προσέρχονται στη διαπραγμάτευση οι θεσμοί

 

Με στόχο μια συμφωνία σε τεχνικό επίπεδο με την ελληνική κυβέρνηση σε διάστημα όχι μεγαλύτερο των δύο εβδομάδων επιστρέφουν οι επικεφαλής των θεσμών στην Αθήνα. Από αύριο, Τρίτη, και για τις επόμενες ημέρες τα ραντεβού των δύο πλευρών θα είναι απανωτά, προκειμένου να αποσαφηνιστεί το ύψος του απαιτούμενου πακέτου μέτρων, τα αντίμετρα και ο ακριβής χρόνος εφαρμογής τους. Την ίδια ώρα, το βασικό σενάριο της Αθήνας είναι να κλείσει η δεύτερη αξιολόγηση στο Eurogroup της 20ής Μαρτίου, ώστε να ανοίξει ο δρόμος για ένταξη της Ελλάδας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ.

Σύμφωνα με πληροφορίες, η ευρωπαϊκή πλευρά του «κουαρτέτου» όσο και το ΔΝΤ θεωρούν εφικτό αυτό το στόχο, σε συνέχεια της συμφωνίας επί της αρχής που επιτεύχθηκε στο Eurogroup της περασμένης Δευτέρας.

Ειδικότερα, σύμφωνα με πηγή προσκείμενη στους θεσμούς, που επικαλείται το ΑΠΕ-ΜΠΕ, προκειμένου να στεφθεί με επιτυχία αυτή η αποστολή θα πρέπει οι τέσσερις εκπρόσωποι των θεσμών να υπογράψουν μια συμφωνία (staff level agreement) με τις ελληνικές αρχές που θα αφορά:

1) τα εναπομείναντα προαπαιτούμενα της δεύτερης αξιολόγησης, συμπεριλαμβανομένων των μεταρρυθμίσεων στην αγορά εργασίας και

2) το πακέτο επιπλέον μέτρων για το 2019-2020 που θα περιλαμβάνει μεταρρυθμίσεις στον τομέα της φορολογίας και των συντάξεων, αλλά και τα αντισταθμιστικά, «θετικά» μέτρα προκειμένου να μη διακυβευθεί η ανάπτυξη στην Ελλάδα. Οι Βρυξέλλες εκτιμούν πως πλέον οι συνθήκες είναι οι κατάλληλες προκειμένου να κλειδώσει αυτή η συμφωνία χωρίς απρόοπτα.

Στη συνέχεια, θα αρχίσουν οι διαπραγματεύσεις της ευρωζώνης με το ΔΝΤ για τον καθορισμό της χρονικής περιόδου και του ύψους των πρωτογενών πλεονασμάτων που θα πρέπει να επιτυγχάνει η Ελλάδα από το 2018 και μετά, καθώς και για την επίτευξη ενός συμβιβασμού με το ΔΝΤ σχετικά με τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους. Αυτές οι συζητήσεις, εκτιμούν Ευρωπαίοι αξιωματούχοι ότι θα πάρουν περισσότερο χρόνο, κάτι που όμως δεν θα πρέπει να προκαλεί ανησυχία, καθώς στο διάστημα αυτό η ελληνική πλευρά θα πρέπει να νομοθετήσει τα συμφωνημένα μέτρα και να διαπραγματευτεί με το ΔΝΤ το μεταξύ τους πρόγραμμα.

Σε κάθε περίπτωση, όλα δείχνουν πως υπάρχει η «βούληση» για μια ομαλή συνέχιση της διαδικασίας, παρά τις δυσκολίες τις οποίες δεν παραβλέπει καμία από τις εμπλεκόμενες πλευρές.

Το πρόγραμμα των συναντήσεων με τους επικεφαλής των θεσμών την Τρίτη διαμορφώνεται ως εξής:

10:30 Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών & Περιουσίας Α.Ε.
12:00 Ενέργεια
19:00 Επισκόπηση
20:30 Δημοσιονομικά

Η δύσκολη εξίσωση της κυβέρνησης

Στο οικονομικό επιτελείο βλέπουν το πολιτικό κόστος να έρχεται βαρύ, αλλά στον βαθμό που έχουν αποφασίσει να προχωρήσουν, προσπαθούν να το μετριάσουν καταστρώνοντας «σενάρια πολιτικής οικονομίας».

Τα σενάρια αυτά επιχειρούν να περιορίσουν, αν όχι να εξαλείψουν την επιβάρυνση από τα χαμηλότερα εισοδήματα, μεταφέροντάς την στα υψηλότερα. Ετσι, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι στο συνταξιοδοτικό εξετάζεται να μην υιοθετηθεί η λύση της απλής κατάργησης της προσωπικής διαφοράς, που σήμερα κρατάει υψηλότερα (από 7% έως 30%, μεσοσταθμικά 14%) τις συντάξεις των παλαιών από τους νέους (μετά τον νόμο Κατρούγκαλου) συνταξιούχους, αλλά της μείωσης μόνο ή αναλογικά περισσότερο των υψηλότερων συντάξεων. Οπως έγινε δηλαδή και όλες τις προηγούμενες φορές.

Η εξίσωση γίνεται πιο περίπλοκη καθώς σε αυτήν υπεισέρχονται και τα λεγόμενα αντισταθμιστικά, τα «καλά» μέτρα.  Το σύνολο των μέτρων που θα ληφθούν εκτιμάται από τις ίδιες πηγές του οικονομικού επιτελείου ότι το πολύ να υποχωρήσει από το 2% του ΑΕΠ, που ζητάει σήμερα το ΔΝΤ, στο 1,7%-1,8% του ΑΕΠ. Το πολύ, δηλαδή να εξοικονομηθούν 350-500 εκατ. ευρώ και να κατέβει το σύνολο στα 3,2-3,3 δισ. ευρώ από τα 3,6 δισ. ευρώ. Επίσης, υπάρχει πιθανότητα ένα μικρό μέρος (0,3%-0,5% του ΑΕΠ) να προέλθει από άλλες πηγές. Αν γίνει έτσι, θα αναζητούνται μέτρα 0,75% του ΑΕΠ ή 1,4 δισ. ευρώ από συντάξεις και άλλα τόσα από το αφορολόγητο. Αν ο πήχυς παραμείνει υψηλότερα, αναμένεται να πέσει μεγαλύτερο βάρος στο αφορολόγητο.

Ετσι, τα σενάρια προβλέπουν:

• Μείωση αφορολογήτου στην καλύτερη περίπτωση σε 6.600 ευρώ, που σημαίνει επιβάρυνση 450 ευρώ για όλους όσοι έχουν υψηλότερο εισόδημα από το σημερινό όριο των 8.636 ευρώ, ή ακόμη χαμηλότερα, στις 5.900 ευρώ, με επιβάρυνση 600 ευρώ.

• Μείωση των παλαιών συντάξεων, με κατάργηση της προσωπικής διαφοράς, με διαφοροποιήσεις ανάλογα με το ύψος των συντάξεων ή/και πλαφόν, που σύμφωνα με πληροφορίες εξετάζεται να είναι τα 660 ευρώ ή ακόμη και τα 800 ευρώ, αν τελικά ο λογαριασμός των μέτρων είναι μικρότερος. Ετσι, ένας συνταξιούχος με ετήσιο εισόδημα 7.920 ευρώ θα υποστεί επιβάρυνση λόγω μείωσης του αφορολογήτου (π.χ. 440 ευρώ αν αυτό κατέβει στις 5.900 ευρώ ή 260 ευρώ αν κατέβει στις 6.600 ευρώ), αλλά δεν θα χάσει από τη σύνταξή του. Μάλιστα, αν ο χαμηλός συντελεστής φορολογίας μειωθεί από το 22% που είναι σήμερα, η επιβάρυνση μπορεί να είναι μικρότερη.

• Σε ό,τι αφορά τα «καλά» μέτρα, στο τραπέζι βρίσκονται μείωση συντελεστών στη φορολογία εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων (στο τελευταίο είναι που εξέφρασε την επιφύλαξή του ο Φίλης), μείωση του ΦΠΑ, είτε των συντελεστών (από 24% στο 23% προτείνει το ΔΝΤ), είτε επιμέρους κατηγοριών, μέσω της μετάταξής τους σε χαμηλότερο συντελεστή (πηγές διέρρεαν τις προηγούμενες μέρες την ενέργεια, τις μεταφορές, την εστίαση, τα είδη διατροφής, αλλά και τα νησιά), μείωση των ασφαλιστικών εισφορών μικρομεσαίων και ελεύθερων επαγγελματιών και μείωση του ΕΝΦΙΑ 35%. Σύμφωνα με ένα σενάριο, το νέο σύστημα που σχεδιάζει η κυβέρνηση θα συνυπολογίζει τα εισοδήματα των φορολογουμένων, έτσι ώστε και πάλι αναλογικά να επιβαρύνονται τα υψηλότερα εισοδήματα περισσότερο.

Τα «καλά» μέτρα θα προσδιορίζονται στο τέλος κάθε έτους ανάλογα με τις προβλέψεις για το πρωτογενές πλεόνασμα του επόμενου. 

Παράλληλα, εκτός από τα μέτρα για μετά το 2018, οι θεσμοί θα πρέπει να κλείσουν και μια σειρά από άλλα ανοιχτά θέματα της αξιολόγησης, όπως τα εργασιακά και τα ενεργειακά.

Με ποιες θέσεις προσέρχονται οι θεσμοί στη διαπραγμάτευση

Οι διαφορετικές πλευρές, ελαφρώς μετατοπισμένες από τις αρχικές τους κόκκινες γραμμές προκειμένου να βρεθεί μια συμφωνία, φαίνεται να προσέρχονται στις διαπραγματεύσεις με τις παρακάτω θέσεις:

Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συναίνεσε στο αίτημα του ΔΝΤ για προνομοθέτηση μέτρων, παρόλο που εξ αρχής θεωρούσε ότι κάτι τέτοιο δεν είναι αναγκαίο. Στόχος της λοιπόν τώρα δεν είναι άλλος από το να επιτευχθεί μια συνολική συμφωνία, η οποία δεν θα υπονομεύει τις θετικές προβλέψεις της για την πορεία της ελληνικής οικονομίας. Αυτό σημαίνει αφενός ότι θα πρέπει να επιτευχθεί εγκαίρως, προλαμβάνοντας μια αναστάτωση στις αγορές και αφετέρου ότι θα πρέπει να έχει εκείνα τα χαρακτηριστικά που θα διασφαλίζουν ότι η εφαρμογή ενός ακόμα πακέτου μεταρρυθμίσεων στο ασφαλιστικό και το φορολογικό, δε θα έχει κανένα υφεσιακό αποτέλεσμα. Ως εκ τούτου, ο επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων Πιερ Μοσκοβισί δήλωσε πως έχει λάβει «ξεκάθαρη εντολή» από το Eurogroup για τη δημιουργία ενός «ισορροπημένου» πακέτου μεταρρυθμίσεων και θετικών μέτρων για την ανάπτυξη.

ΔΝΤ

Το ΔΝΤ μετά και τη συμφωνία της Ελλάδας στην προνομοθέτηση μέτρων, παρουσιάζεται σαφώς πιο αισιόδοξο για τη δυνατότητα επίτευξης συμφωνίας σε τεχνικό επίπεδο κατά τη διάρκεια της τρέχουσας αποστολής στην Αθήνα. Ωστόσο, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ πηγή της Ευρωζώνης άφηνε να εννοηθεί πως όλα θα εξαρτηθούν από τις αποφάσεις που έχουν ληφθεί σε ανώτερο πολιτικό επίπεδο (συνάντηση Λαγκάρντ- Μέρκελ στο Βερολίνο). Την ίδια ώρα, συνέχιζε, δεν είναι αυτονόητο πως μεταξύ των τεσσάρων θεσμών υπάρχει κοινή αντίληψη για το ποιο ακριβώς πρέπει να είναι το λεγόμενο «μείγμα πολιτικής» και ιδιαίτερα το κομμάτι που αφορά τα «θετικά μέτρα».

Σύμφωνα, πάντως, με πηγή που βρίσκεται κοντά στις συνομιλίες, η πρόθεση του ΔΝΤ είναι να συμμετάσχει στο ελληνικό πρόγραμμα, ενώ και η χθεσινή δήλωση του Αμερικανού υπουργού Οικονομικών ότι η Ελλάδα είναι «πρόβλημα» της Ευρώπης δεν θα πρέπει να ερμηνεύεται αρνητικά. Κι αυτό γιατί θα μπορούσε να αποτελεί «σημάδι» ότι οι ΗΠΑ δεν έχουν σκοπό να παρέμβουν στο ΔΝΤ ή στο ελληνικό ζήτημα.

Αυτό που όμως αποτελεί «αγκάθι» δεν είναι άλλο από το κατά πόσο η Ευρωζώνη θα μπορέσει τελικά να δώσει τις «διευκρινίσεις» που ζητά το Ταμείο για τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για την ελάφρυνση του χρέους. Επίσημα, η ευρωζώνη υποστηρίζει πως δεν μπορεί να μπει σε περισσότερες λεπτομέρειες, ωστόσο σύμφωνα με δημοσιεύματα του γερμανικού Τύπου -τα οποία επικαλείται Ευρωπαίος αξιωματούχος-, στη συνάντηση Λαγκάρντ- Μέρκελ φαίνεται να υπήρχε μια μετατόπιση και από τη γερμανική πλευρά.

ΕΚΤ

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα εμπλέκεται επί της ουσίας στη διαδικασία σε ό,τι αφορά την ένταξη της Ελλάδας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης. Παρόλο που επίσημα, ως ανεξάρτητος οργανισμός, δεν είναι σε θέση να προαναγγείλει τη συμμετοχή ή όχι της Ελλάδας σε αυτό, έχει κάνει σαφές πως μια συμφωνία για την πλήρη συμμετοχή του ΔΝΤ θα είναι αυτό που χρειάζεται για να αγοράσει ελληνικό χρέος. Επιπλέον, καθώς η ΕΚΤ πριν λάβει κάποια απόφαση θα κάνει τη δική της ανάλυση της βιωσιμότητας του χρέους, έχει ευθυγραμμίσει τη θέση της με το ΔΝΤ σε ό,τι αφορά τις διευκρινήσεις για τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος.

Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας

Εκπροσωπώντας τα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης ο ESM επιθυμεί επίσης την πλήρη συμμετοχή του ΔΝΤ, προκειμένου να καταστεί εφικτή η επόμενη εκταμίευση δόσης για την Ελλάδα. Εφόσον, επιτευχθεί συμφωνία σε τεχνικό επίπεδο, ο ESM θα συνεδριάσει προκειμένου να καθορίσει το ύψος της δόσης -και ενδεχομένως των υποδόσεων- σε συνέχεια των αποφάσεων που θα λάβει το Eurogroup για τη σύνδεσή τους με την εφαρμογή των προαπαιτούμενων. Σύμφωνα με πληροφορίες του ΑΠΕ-ΜΠΕ, το ύψος της συνολικής δόσης αναμένεται να ανέλθει μέχρι και τα 10 δισ. ευρώ, έτσι ώστε να καλύπτει τις δανειακές υποχρεώσεις της Ελλάδας αλλά και την πληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών του δημοσίου, όπως έγινε και στο παρελθόν. 
 
 


σχετικα αρθρα