current views are: 4

26 Μαρτίου 2017
Δημοσίευση05:55

Διακήρυξη Ρώμης: Επισημοποίηση των δύο ταχυτήτων – Δεν πέρασε η ελληνική τροπολογία για τα εργασιακά

Ο φόβος για το Brexit και το «φάντασμα» της ακροδεξιάς

Δημοσίευση 05:55’

Ο φόβος για το Brexit και το «φάντασμα» της ακροδεξιάς

Με την επισημοποίηση της δημιουργίας μιας Ευρώπης δύο ταχυτήτων ολοκληρώθηκε χτες στη Ρώμη η πανηγυρική Σύνοδος για τα εξηντάχρονα της ΕΟΚ. Στη Διακήρυξη της Ρώμης που υπέγραψαν οι ηγέτες των χωρών-μελών, συμπεριλαμβάνεται για πρώτη φορά σε επίσημο κείμενο της ΕΕ η ρητή αναφορά ότι στο εσωτερικό της Ένωση θα δημιουργηθούν δύο (τουλάχιστον) κύκλοι συνεργασίας. Η ελληνική τροπολογία για την προστασία των εργαζομένων σύμφωνα με το ευρωπαϊκό κεκτημένο, δεν πέρασε στο τελικό κείμενο της Διακήρυξης του. Ωστόσο, το Μαξίμου εκφράζει την ικανοποίησή του τόσο για την αναφορά στο ζήτημα της ανεργία που μπήκε στο τελικό κείμενο όσο και για τις «υποστηρικτικές δηλώσεις» κορυφαίων Ευρωπαίων αξιωματούχων σχετικά με την ισχύ του ευρωπαϊκού κεκτημένου για την Ελλάδα.

Ενωμένη, αλλά πολλών ταχυτήτων

Το Brexit σκίασε τη Σύνοδο της Ρώμης και μετρίασε τον πανηγυρικό τόνο της. Στις 29 Μαρτίου η Μεγάλη Βρετανία ενεργοποιεί το άρθρο 50 του Καταστατικού της ΕΕ, εγκαινιάζοντας τη θεσμική διαδικασία που θα οδηγήσει στην απόσχισή της. Δεν πρέπει να εκπλήσσει λοιπόν το ότι στη Διακήρυξη της Ρώμης κρίθηκε να αναγκαίο να συμπεριληφθεί η δήλωση ότι «Η Ένωσή μας είναι ενιαία και αδιαίρετη».

Ωστόσο, το μείζον πολιτικό σημείο της Διακήρυξης είναι η ρητή αναφορά στην Ευρώπη των δύο ταχυτήτων: «Προχωράμε ενωμένοι, με διαφορετικούς ρυθμούς και ένταση όπου χρειάζεται, αλλά πάντα προς την ίδια κατεύθυνση, όπως έχουμε κάνει και στο παρελθόν, τηρώντας τις Συνθήκες και διατηρώντας πάντα ανοιχτή την πόρτα σε εκείνους που θα θελήσουν να συμμετάσχουν αργότερα.»

Το θέμα της Ευρώπης των δύο ταχυτήτων άνοιξε επισήμως στις 6 Φεβρουαρίου στις Βερσαλλίες στη συνάντηση του Γάλλου πρόεδρου Φρανσουά Ολάντ με τη Γερμανίδα Καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ, τον Ισπανό πρωθυπουργό Μαριάνο Ραχόι, και τον πρωθυπουργό της Ιταλίας Πάολο Τζεντιλόνι. Στη Ρώμη έγινε το δεύτερο βήμα, αφού η αναφορά γίνεται σε επίσημο κείμενο της ΕΕ, και μάλιστα στην επετειακή διακήρυξη που χαράζει τις συντεταγμένες της Ένωσης για το μέλλον.

Η ελληνική τοποθέτηση

Ο Αλέξης Τσίπρας με άρθρο του στην Εφημερίδα των Συντακτών στις 13 Μαρτίου είχε εκφράσει την άποψη της ελληνικής κυβέρνησης για το ζήτημα των πολλών ευρωπαϊκών ταχυτήτων. Ο πρωθυπουργός ανέφερε συγκεκριμένα: «Αν λοιπόν χρειαζόμαστε έναν επανακαθορισμό της σημερινής κατάστασης, είναι καλύτερα να μιλάμε όχι για Ευρώπη των «πολλών ταχυτήτων» αλλά των «πολλαπλών επιλογών».

Στη συνέχεια, ο πρωθυπουργός διευκρίνιζε ότι οι «πολλαπλές επιλογές», όπως τις βλέπει ο ίδιος, έχουν να κάνουν με τη διάθεση εμβάθυνσης της ευρωπαϊκής συνεργασίας και όχι την οικονομική ισχύ: «θα πρέπει να εγκαταλειφθεί κάθε ιδέα για κλειστά «κλαμπ» ισχυρών, με δικούς τους εσωτερικούς κανόνες, από τους οποίους θα αποκλείεται οποιοσδήποτε τρίτος όπως θα πρέπει να εγκαταλειφθεί και η ιδέα ενός σκληρού πυρήνα εντός ευρωζώνης, γύρω από τον οποίο οι υπόλοιπες χώρες θα κινούνται αναγκαστικά σαν δορυφόροι. Οποιοδήποτε επίπεδο ενισχυμένης συνεργασίας θα πρέπει να είναι ανοιχτό και ελεύθερα προσβάσιμο σε όλα τα κράτη-μέλη.»

Εντούτοις, είναι προφανές ότι οι υπό διαμόρφωση δύο ταχύτητες της Ευρώπης έχουν να κάνουν με την οικονομική ευρωστία. Η πρώτη ταχύτητα της ΕΕ αφορά σαφώς τις πιο πλούσιες χώρες.

Το φάντασμα της ακροδεξιάς

Στη Διακήρυξη της Ρώμης αποτυπώνεται επίσης η μεγάλη πολιτική πίεση που ασκεί στις κυβερνήσεις η άνοδος της λαϊκίστικης ακροδεξιάς. Σύμφωνα με τη Διακήρυξη, η πιο σημαντική προτεραιότητα για την ΕΕ (πιο σημαντική και από την οικονομία) είναι το μεταναστευτικό, το οποίο μάλιστα συνδέεται με την τρομοκρατία: «Θα καταβάλουμε προσπάθειες για να υλοποιήσουμε μια ασφαλή και προστατευμένη Ευρώπη. Μια Ένωση όπου όλοι οι πολίτες θα αισθάνονται ασφαλείς και θα μπορούν να κυκλοφορούν ελεύθερα, όπου τα εξωτερικά μας σύνορα θα είναι ασφαλή, εφαρμόζοντας μια αποτελεσματική, υπεύθυνη και βιώσιμη μεταναστευτική πολιτική που θα σέβεται τα διεθνή πρότυπα· μια Ευρώπη αποφασισμένη να καταπολεμήσει την τρομοκρατία και το οργανωμένο έγκλημα.»

Οι άλλες τρεις προτεραιότητες της ΕΕ, όπως τις θέτει η Διακήρυξη της Ρώμης, είναι η οικονομική ευημερία, η κοινωνική προστασία και η αναβάθμιση της ισχύος της Ένωσης στη παγκόσμια σκηνή.

Η Διακήρυξη κλείνει, επιχειρώντας να στείλει το μήνυμα στις ευρωπαϊκές κοινωνίες ότι η πολιτική ελίτ δεν κωφεύει στις διαμαρτυρίες τους: «Δεσμευόμαστε ότι θα ακούμε και θα ανταποκρινόμαστε στις ανησυχίες που εκφράζουν οι πολίτες μας και ότι θα συνεργαζόμαστε με τα εθνικά μας κοινοβούλια.»

Η ελληνική τροπολογία

Η τροπολογία της ελληνικής κυβέρνησης σχετικά με την προστασία των εργαζομένων με βάση το ευρωπαϊκό κεκτημένο , δεν πέρασε στο τελικό κείμενο της Διακήρυξης. Η κυβέρνηση δεν μπλόκαρε τη διαδικασία, όπως άλλωστε είχε προαναγγείλει ο πρωθυπουργός στην επιστολή που απέστειλε την Πέμπτη στους Ντόναλντ Τουσκ, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, Γιόζεφ Μουσκάτ και Πάολο Τζεντιλόνι.

Παρά την απόρριψη της τροπολογίας, ο Αλέξης Τσίπρας δήλωσε ικανοποιημένος γιατί στη Διακήρυξη γίνεται «σαφή αναφορά στην ανάγκη ενίσχυσης του κοινωνικού χαρακτήρα της Ευρώπης. Αυτές οι αναφορές έλειπαν τα τελευταία χρόνια από κείμενα με μια αμιγώς τεχνοκρατική γλώσσα.»

Αξιωματούχος του Μαξίμου επισήμανε επίσης ότι «προστέθηκε ειδική αναφορά στην καταπολέμηση της ανεργίας, η οποία απουσίαζε από τα πρώτα σχέδια.» Ο αξιωματούχος υπογράμμισε ότι με την επιστολή Τσίπρα μπήκε στην ατζέντα το ζήτημα του ευρωπαϊκού κοινωνικού κεκτημένου, ενώ έκαναν «υποστηρικτικές δηλώσεις» οι Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, Πάολο Τζεντιλόνι, Γιόζεφ Μουσκάτ, και Ντόναλντ Τουσκ.


σχετικα αρθρα