Μετανάστευση και fake news στα βασικά σημεία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου

Μείωση των μεταναστευτικών ροών στα «προ κρίσης επίπεδα» διαπιστώνεται στο κείμενο συμπερασμάτων της συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που ολοκληρώθηκε στις Βρυξέλλες.

Το κείμενο καλεί επίσης σε επιτάχυνση των διαπραγματεύσεων για την Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή.

Ακόμα, καλεί σε επίλυση των εκκρεμοτήτων για τη λειτουργία της ενιαίας αγοράς, και ζητά να ληφθούν μέτρα για το φαινόμενο των fake news και της παραπληροφόρησης, ιδιαίτερα ενόψει των ευρωεκλογών, μετά τις αποκαλύψεις για ρωσική ανάμειξη στις αμερικανικές εκλογές του 2016 και στο βρετανικό δημοψήφισμα για Brexit.

Αναλυτικά το κείμενο συμπερασμάτων

I.             ΠΟΛΥΕΤΕΣ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

1.            Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εκφράζει ικανοποίηση για τις εντατικές προπαρασκευαστικές εργασίες που έγιναν αυτό το εξάμηνο όσον αφορά το μελλοντικό πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο και λαμβάνει υπόψη του την έκθεση προόδου της Προεδρίας. Καλεί την αναλαμβάνουσα Προεδρία να συνεχίσει τις εργασίες αυτές και να χαράξει κατευθύνσεις για το επόμενο στάδιο των διαπραγματεύσεων, προκειμένου να επιτευχθεί συμφωνία στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο το φθινόπωρο του 2019.

II.            ΕΝΙΑΙΑ ΑΓΟΡΑ

2.            Η ενιαία αγορά είναι ένα από τα σπουδαία επιτεύγματα της Ένωσης και έχει αποφέρει σημαντικά οφέλη στους Ευρωπαίους. Αποτελεί το βασικό μας πλεονέκτημα για την εξασφάλιση της ευημερίας των πολιτών, της ανάπτυξης χωρίς αποκλεισμούς και της δημιουργίας θέσεων εργασίας, καθώς και ουσιώδη μοχλό για τις επενδύσεις και την παγκόσμια ανταγωνιστικότητα. Είκοσι πέντε χρόνια μετά, πρέπει να δώσουμε ώθηση στο θεματολόγιο της ενιαίας αγοράς ως προς όλες τις διαστάσεις του και να αναπτύξουμε μακρόπνοη προσέγγιση. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο:

–             καλεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο να καταλήξουν, πριν από το τέλος της τρέχουσας κοινοβουλευτικής περιόδου, σε συμφωνία για όσο το δυνατόν περισσότερες από τις εκκρεμείς προτάσεις που σχετίζονται με την ενιαία αγορά. Είναι επίσης σημαντικό να αρθούν οι εναπομένοντες αδικαιολόγητοι φραγμοί, ιδίως στο πεδίο των υπηρεσιών, καθώς και να αποφευχθεί κάθε νέος φραγμός και κάθε κίνδυνος κατακερματισμού. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί την Επιτροπή να συνεχίσει την ανάλυση και τις εργασίες της προς την κατεύθυνση αυτή.

–             ζητεί να εφαρμόζονται και να επιβάλλονται, σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης, οι αποφάσεις που λαμβάνονται και οι κανόνες που θεσπίζονται, καθώς και να τηρούνται τα πρότυπα και να εξασφαλίζεται η έξυπνη εφαρμογή των αρχών για τη βελτίωση της νομοθεσίας, συμπεριλαμβανομένης της επικουρικότητας και της αναλογικότητας.

–             τονίζει ότι πρέπει να γίνουν περισσότερα ώστε η ενιαία αγορά να προσφέρει στέρεη βάση για μια εξωστρεφή, σίγουρη και πιο αυτόνομη Ευρωπαϊκή Ένωση σε ένα παγκόσμιο περιβάλλον γεμάτο προκλήσεις.

–             υπογραμμίζει ότι η ενιαία αγορά πρέπει να εξελιχθεί, ώστε να ενσωματώσει πλήρως στους κόλπους της τον ψηφιακό μετασχηματισμό, συμπεριλαμβανομένης της τεχνητής νοημοσύνης, την ανάδυση της οικονομίας των δεδομένων και των υπηρεσιών, τη συνδεσιμότητα και τη μετάβαση σε μια πιο πράσινη οικονομία.

–             ζητεί να ενισχυθεί η συνεκτικότητα με όλες τις συναφείς πολιτικές.

3.            Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα πραγματοποιήσει την προσεχή άνοιξη διεξοδική συζήτηση για τη μελλοντική ανάπτυξη της ενιαίας αγοράς και της ευρωπαϊκής ψηφιακής πολιτικής στο πλαίσιο της προετοιμασίας για το επόμενο στρατηγικό θεματολόγιο.

III.           ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ

4.            Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εξέτασε την εφαρμογή της συνολικής προσέγγισής του για τη μετανάστευση, η οποία συνδυάζει αποτελεσματικότερο έλεγχο των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ, αυξημένη εξωτερική δράση και τις εσωτερικές πτυχές, σύμφωνα με τα συμπεράσματα που εξέδωσε τον Ιούνιο και τον Οκτώβριο του 2018.

5.            Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο σημειώνει ότι ο αριθμός των διαπιστωμένων παράνομων διελεύσεων των συνόρων έχει μειωθεί στα προ κρίσεως επίπεδα και ότι η συνολική πτωτική τάση συνεχίζεται. Η μείωση αυτή οφείλεται στην εξωτερική μεταναστευτική πολιτική της Ένωσης και των κρατών μελών της, η οποία βασίζεται, ιδίως, στον έλεγχο των εξωτερικών συνόρων, την πάταξη των διακινητών και τη συνεργασία με χώρες καταγωγής και διέλευσης, που έχει ενταθεί τους τελευταίους μήνες. Η πολιτική αυτή θα πρέπει, συνεπώς, να συνεχιστεί, να αναπτυχθεί περαιτέρω και να εφαρμοστεί πλήρως. Θα πρέπει, επίσης, να διατηρηθεί η επαγρύπνηση σε όλες τις υπάρχουσες και νέες οδούς, ιδίως λόγω της πρόσφατης αύξησης στις οδούς της δυτικής και της ανατολικής Μεσογείου.

6.            Όσον αφορά τις εσωτερικές πολιτικές, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί τους συννομοθέτες να ολοκληρώσουν γρήγορα τις διαπραγματεύσεις για την Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή. Εκφράζει ικανοποίηση για τη συμφωνία που επιτεύχθηκε στο επίπεδο του Συμβουλίου στις 6 Δεκεμβρίου 2018 όσον αφορά την ενίσχυση της εντολής της Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής στον τομέα της επιστροφής και της συνεργασίας με τρίτες χώρες.

Ζητεί, επίσης, να καταβληθούν περαιτέρω προσπάθειες για να ολοκληρωθούν οι διαπραγματεύσεις σχετικά με την οδηγία για την επιστροφή, τον Οργανισμό για το Άσυλο και όλα τα μέρη του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου, σύμφωνα με τα προηγούμενα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και λαμβανομένου υπόψη του διαφορετικού βαθμού προόδου σε καθέναν από τους φακέλους αυτούς.

IV.          ΑΛΛΑ ΣΗΜΕΙΑ

Εξωτερικές σχέσεις

7.            Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συζήτησε τις προετοιμασίες για τη σύνοδο κορυφής με τον Σύνδεσμο Αραβικών Κρατών που πρόκειται να πραγματοποιηθεί στις 24 και 25 Φεβρουαρίου 2019.

8.            Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εκφράζει βαθύτατη ανησυχία για την κλιμάκωση στα Στενά του Κερτς και την Αζοφική Θάλασσα, καθώς και για τις παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου από τη Ρωσία. Επαναβεβαιώνει την προσήλωσή του στο διεθνές δίκαιο, την κυριαρχία, την εδαφική ακεραιότητα και την ανεξαρτησία της Ουκρανίας, καθώς και την ενωσιακή πολιτική της μη αναγνώρισης της παράνομης προσάρτησης της Κριμαίας. Δεν υπάρχει καμία δικαιολογία για τη χρήση στρατιωτικής ισχύος από τη Ρωσία. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο απαιτεί να απελευθερωθούν αμέσως όλοι οι ουκρανοί ναυτικοί που κρατούνται, να επιστραφούν τα σκάφη που έχουν κατασχεθεί και να επιτραπεί η ελεύθερη διέλευση όλων των πλοίων από τα Στενά του Κερτς. Η ΕΕ είναι έτοιμη να εγκρίνει μέτρα προκειμένου να ενισχύσει περαιτέρω τη στήριξή της, ιδίως για τις περιοχές της Ουκρανίας που πλήττονται.

9.            Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επικροτεί θερμά τη θετική ψήφο που έδωσε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στη συμφωνία οικονομικής εταιρικής σχέσης ΕΕ-Ιαπωνίας και αναμένει την άμεση έναρξη ισχύος της.

Κλιματική αλλαγή

10.          Μετά την παρουσίαση της ανακοίνωσης της Επιτροπής με τίτλο «Καθαρός πλανήτης για όλους» και λαμβάνοντας υπόψη την έκβαση της COP24 στο Κατοβίτσε, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί το Συμβούλιο να επεξεργαστεί τα στοιχεία που περιγράφονται στην ανακοίνωση. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα παράσχει καθοδήγηση σχετικά με τη γενική κατεύθυνση και τις πολιτικές προτεραιότητες το πρώτο εξάμηνο του 2019, ώστε να μπορέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση να υποβάλει μακροπρόθεσμη στρατηγική έως το 2020 με βάση τη Συμφωνία των Παρισίων.

Ασφάλεια και άμυνα

11.          Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εκφράζει ικανοποίηση για τη σημαντική πρόοδο που έχει επιτευχθεί στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας, μεταξύ άλλων ως προς την εφαρμογή μόνιμης διαρθρωμένης συνεργασίας, τη βελτίωση της στρατιωτικής κινητικότητας, την εφαρμογή του ευρωπαϊκού προγράμματος βιομηχανικής ανάπτυξης στον τομέα της άμυνας και τις διαπραγματεύσεις σχετικά με το προτεινόμενο Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας. Προσυπογράφει το σύμφωνο μη στρατιωτικής ΚΠΑΑ. Οι πρωτοβουλίες αυτές συμβάλλουν στην ενίσχυση της στρατηγικής αυτονομίας της ΕΕ και της ικανότητάς της να δρα ως εγγυητής της ασφάλειας, ενώ παράλληλα συμπληρώνουν και ενισχύουν τις δραστηριότητες του ΝΑΤΟ και ενδυναμώνουν τη συνεργασία ΕΕ-ΝΑΤΟ, με πλήρη σεβασμό των αρχών της συμμετοχικότητας, της αμοιβαιότητας και της αυτονομίας λήψης αποφάσεων της ΕΕ.

Παραπληροφόρηση

12.          Η διάδοση σκόπιμης, μεγάλης κλίμακας και συστηματικής παραπληροφόρησης, μεταξύ άλλων στο πλαίσιο υβριδικού πολέμου, αποτελεί σοβαρή και στρατηγική πρόκληση για τα δημοκρατικά μας συστήματα. Απαιτεί επείγουσα αντιμετώπιση, η οποία πρέπει να χαρακτηρίζεται από διάρκεια και πλήρη σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο:

–             τονίζει ότι χρειάζεται αποφασιστική αντιμετώπιση, που να καλύπτει τόσο την εσωτερική όσο και την εξωτερική διάσταση και να είναι ολοκληρωμένη, συντονισμένη και με επαρκείς πόρους βάσει εκτίμησης των απειλών•

–             ζητεί να εφαρμοστεί γρήγορα και συντονισμένα το κοινό σχέδιο δράσης για την παραπληροφόρηση το οποίο παρουσίασαν η Επιτροπή και η Ύπατη Εκπρόσωπος, προκειμένου να ενισχυθούν οι ικανότητες της ΕΕ, να ενδυναμωθούν οι συντονισμένες και κοινές δράσεις αντιμετώπισης μεταξύ της Ένωσης και των κρατών μελών, να κινητοποιηθεί ο ιδιωτικός τομέας και να αυξηθεί η ανθεκτικότητα της κοινωνίας στην παραπληροφόρηση•

–             ζητεί να αναληφθεί άμεση και αποφασιστική δράση τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο για να διασφαλιστούν ελεύθερες και αδιάβλητες ευρωπαϊκές και εθνικές εκλογές.

13.          Το Συμβούλιο καλείται να συνεχίσει τις εργασίες επί του θέματος και να υποβάλει σχετική έκθεση στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον Μάρτιο του 2019.

Καταπολέμηση του ρατσισμού και της ξενοφοβίας

14.          Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καταδικάζει κάθε μορφή αντισημιτισμού, ρατσισμού και ξενοφοβίας, και υπογραμμίζει τη σημασία που έχει η καταπολέμηση της μισαλλοδοξίας. Εκφράζει ικανοποίηση για την έγκριση της δήλωσης του Συμβουλίου σχετικά με την καταπολέμηση του αντισημιτισμού στις 6 Δεκεμβρίου 2018.

Διάλογοι και διαβουλεύσεις με τους πολίτες και προετοιμασίες για το στρατηγικό θεματολόγιο

15.          Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εκφράζει ικανοποίηση για τη διεξαγωγή διαλόγων και διαβουλεύσεων με τους πολίτες, η οποία προσέφερε μια πρωτοφανή ευκαιρία επικοινωνίας με τους ευρωπαίους πολίτες και θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως έμπνευση για περαιτέρω διαβουλεύσεις και διαλόγους. Στην κοινή έκθεση που συνέταξαν η τρέχουσα και η αναλαμβάνουσα Προεδρία, καθώς και στις διάφορες εθνικές εκθέσεις και τις εισηγήσεις των λοιπών ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων, επισημαίνονται ορισμένες ανησυχίες και προσδοκίες των πολιτών που συμμετείχαν όσον αφορά την παραγωγή απτών αποτελεσμάτων από την ΕΕ. Κατά την άτυπη σύνοδό τους στο Σιμπίου στις 9 Μαΐου 2019, οι αρχηγοί κρατών ή κυβερνήσεων θα συζητήσουν τις προτεραιότητες για τον επόμενο θεσμικό κύκλο, με σκοπό να καταλήξουν σε συμφωνία για το επόμενο στρατηγικό θεματολόγιο τον Ιούνιο του 2019.