Ο Μητσοτάκης καλεί τους αρχηγούς για την ψήφο αποδήμων – Τα σενάρια πρόωρων εκλογών και o αριθμός «200» για την απλή αναλογική

Σειρά τετ α τετ επαφών με τους πολιτικούς αρχηγούς θα έχει τις επόμενες ημέρες ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, με βασικό θέμα την ψήφο των Ελλήνων του εξωτερικού. Ωστόσο χωρίς να επιβεβαιώνεται, κάνεις δεν θα μπορούσε να αποκλείσει μια πρώτη χαλαρή κουβέντα ή βολιδοσκόπηση των προθέσεων και για μια σειρά από θέματα που αφορούν τη λειτουργεία του πολιτικού συστήματος.

Το Μέγαρο Μαξίμου ξεκαθαρίζει ότι η ατζέντα έχει ένα μόνο θέμα, την «εθνική πρωτοβουλία» που θα λύσει το πρόβλημα με την άσκηση του δικαιώματος ψήφου των Ελλήνων του εξωτερικού.

Ωστόσο, ανοιχτά παραμένουν σημαντικά θέματα που αφορούν την εκλογική διαδικασία σχετικά με το σύστημα της απλής αναλογικής τόσο στις βουλευτικές όσο και στις αυτόδιοικητικές.

Τα ραντεβού θα ξεκινήσουν μετά την επιστροφή του πρωθυπουργού από το ταξίδι του στην Αίγυπτο, ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα αναχωρήσει νωρίς το πρωί της Τρίτης, 8 Οκτωβρίου, για το Κάιρο της Αιγύπτου όπου την ίδια μέρα θα συμμετάσχει στην 7η Τριμερή Σύνοδο Αιγύπτου – Ελλάδας – Κύπρου.

Οι πιθανότερες μέρες είναι η Πέμπτη και η Παρασκευή, ενώ η πρόσκληση από το Μέγαρο Μαξίμου θα απευθυνθεί, σύμφωνα με πληροφορίες, σήμερα σε Αλέξη Τσίπρα, Φώφη Γεννηματά, Δημήτρη Κουτσούμπα, Κυριάκο Βελόπουλο και Γιάν(ν)η Βαρουφάκη.

Η πρώτη αντίδραση του ΣΥΡΙΖΑ ακόμα και για τις συζητήσεις ήταν αρνητική, «Η ΝΔ και ο κος Μητσοτάκης επιδίδονται σε επικίνδυνα θεσμικά παιχνίδια τόσο με τον εκλογικό νόμο όσο και με τη ψήφο των ομογενών» αναφέρουν κομματικές πηγές προσθέτοντας ότι στόχος της κυβέρνησης δεν είναι να δώσει δικαιώματα στην ομογένεια αλλά «να τη μετατρέψει από πρεσβευτή της Ελλάδας στο εξωτερικό σε πρεσβευτή κομματικών συμφερόντων».     

Οι ελπίδες της κυβέρνησης για μια συναινετική λύση στο θέμα της ψήφου των Ελλήνων του εξωτερικού φαίνεται πάντως να εξανεμίζονται, αφού ο ΣΥΡΙΖΑ έχει καταστήσει σαφές ότι δεν συζητά καμία άλλη λύση πέραν εκείνης που είχε διαμορφωθεί στο υπουργείο Εσωτερικών από τον τότε ΓΓ Κώστα Πουλάκη- που προβλέπει ότι οι ψήφος των ομογενών δεν θα προσμετράται στο συνολικό αποτέλεσμα- σχέδιο που ο ίδιος ο πρωθυπουργός έχει χαρακτηρίσει προσβλητικό και απαράδεκτο.

Με δεδομένο ότι για να περάσει από την Βουλή το νομοσχέδιο που ετοιμάζει ο υπουργός Εσωτερικών, Τάκης Θεοδωρικάκος και αναμένεται εντός του Οκτωβρίου  απαιτούνται 200 ψήφοι, με ΣΥΡΙΖΑ και ΚΚΕ να έχουν καταστήσει σαφές ότι θα το καταψηφίσουν, οι ελπίδες για πρόοδο είναι από περιορισμένες έως ελάχιστες.

Επομένως οι πολιτικές προθέσεις περνάνε από μια μαθηματική εξίσωση που σαφώς έχει πολιτικές σκοπιμότητες. Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ξεκάθαρο ότι δεν θα προσφέρει τη συναίνεσή του σε καμία νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης ενώ και στο ΚΙΝΑΛ υπάρχουν ισχυρές δυνάμεις που πιέζουν για «αντιδεξιά γραμμή», βάζοντας βέτο σε οποιαδήποτε συναίνεση με την κυβέρνηση Μητσοτάκη.

Κατηγορηματικό «όχι» είναι η θέση και του ΚΚΕ στα κυβερνητικά σχέδια για την ψήφο των αποδήμων, αν και επί της αρχής συμφωνεί με το δικαίωμα ψήφου των εκτός Ελλάδος Ελλήνων, ενώ θα αποτελούσε έκπληξη μια θετική αντίδραση των δύο μικρότερων κομμάτων που εκπροσωπούνται στη Βουλή, δηλαδή του ΜέΡΑ 25 του Γιάνη Βαρουφάκη και της Ελληνικής Λύσης του Κυριάκου Βελόπουλου.

Σύμφωνα με την πολιτική αριθμητική υπό της υπάρχουσες συνθήκες και με δεδομένο ότι ΣΥΡΙΖΑ και ΚΚΕ διαθέτουν 101 ψήφους στο Κοινοβούλιο, η πρόταση που ετοίμασε ο κ. Θεοδωρικάκος είναι απίθανο να λάβει τόσες ψήφους ώστε να εγκριθεί από τη Βουλή.

Σε κάθε περίπτωση ο πρωθυπουργός θέλει να εξαντλήσει κάθε περιθώριο αναζήτησης συναίνεσης, θέλει να διερευνήσει τις προθέσεις των μικρότερων κομμάτων -ΜέΡΑ25 και Ελληνική Λύση- και σε περίπτωση αποτυχίας, να χρεώσει στους αρνητές- και κυρίως στον ΣΥΡΙΖΑ- το κόστος του «όχι» στην ψήφο των αποδήμων. 

Τι λένε τα κόμματα 

Η μεγάλη διαφορά που χωρίζει την πρόθεση της κυβέρνησης από τη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης, όπως έχει προκύψει από τις δημόσιες δηλώσεις, είναι το αν θα προσμετράται η ψήφος των αποδήμων στο συνολικό εκλογικό αποτέλεσμα ή όχι.

 Ο ΣΥΡΙΖΑ χωρίς περιστροφές λέει «όχι» και προτείνει  την αύξηση των βουλευτών Επικρατείας σε 15, ορισμένοι από τους οποίους θα επιλέγονται από τους απόδημους. Όσοι περισσότεροι απόδημοι ψηφίσουν, τόσοι περισσότεροι θα είναι οι βουλευτές Επικρατείας. Ταυτόχρονα απορρίπτει κατηγορηματικά την επιστολική ψήφο.

Την πρόταση αυτή ο ίδιος ο πρωθυπουργός τη χαρακτήρισε προκλητική και αντισυνταγματική. 

Με το ΚΙΝΑΛ θεωρητικά τα πράγματα είναι καλύτερα. Το Κίνημα Αλλαγής προτείνει να προσμετράται η ψήφος των Ελλήνων του εξωτερικού στο συνολικό αποτέλεσμα, δεν έχει αντίρρηση για την επιστολική ψήφο και προτείνει ένα σύνθετο σύστημα με το οποίο θα εκλέγονται και βουλευτές Επικρατείας και βουλευτές από τις περιφέρειες με την ψήφο των αποδήμων. Αν δεν βάλει βέτο η αντιδεξιά τάση της Χαριλάου Τρικούπη είναι εφικτή μια συμφωνία.

Αλλά χωρίς την ψήφο του ΣΥΡΙΖΑ και του ΚΚΕ το νομοσχέδιο δεν έχει καμία τύχη. 

 Απλή αναλογική και τα σενάρια πρόωρων εκλογών 

Το θέμα της ψήφου των απόδημων, όπως λένε όσοι γνωρίζουν το παρασκήνιο των διαβουλεύσεων είναι απλώς η προθέρμανση για τα καυτά πολιτικά θέματα που ακολουθούν από την αλλαγή της απλής αναλογικής τόσο στις βουλευτικές εκλογές όσο και στις αυτόδιοικητικές αλλά και η εκλογή προέδρου της δημοκρατίας που συνδυαστικά με την πορεία της οικονομίας πυροδοτούν σενάρια πρόωρων εκλογών.  

Εντός του Νοεμβρίου αναμένεται η νομοθετική ρύθμιση για το σύστημα των βουλευτικών εκλογών προκειμένου να μην ισχύσει στην επόμενη αναμέτρηση η απλή αναλογική που ψήφισε ο ΣΥΡΙΖΑ.

Και σ’ αυτήν την περίπτωση το μέτωπο ΣΥΡΙΖΑ-ΚΚΕ δεν επιτρέπει τη λύση στην αριθμητική εξίσωση ενώ και τα μικρότερα κόμματα δεν φαίνεται να συναινούν.

Σχετικά με την απλή αναλογική μπορεί να ανατραπεί η λογική των αριθμών;

Στην εξίσωση μπαίνει η Συνταγματική αναθεώρηση και η εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας.

Η μη εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας με τη Συνταγματική αναθεώρηση δεν θα μπορεί να οδηγεί σε διάλυση της βουλής και προκήρυξη εκλογών.

Καθώς τον  Φεβρουάριο του 2019 η Ν.Δ. υπερψήφισε την πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ να αναθεωρηθεί από την επόμενη Βουλή το άρθρο 32 του Συντάγματος, που ρυθμίζει την εκλογή Προέδρου. Ετσι, αρκούν 151 βουλευτές ώστε το άρθρο 32 να αναθεωρηθεί στη διαδικασία που θα εξελιχθεί μέσα στον Νοέμβριο.

Με την αναθεώρηση του άρθρου 32 θα μειωθεί σε 151 ο ελάχιστος αριθμός βουλευτών για την εκλογή Προέδρου και θα αποσυνδεθεί η διαδικασία από τη διάλυση της Βουλής. Η Ν.Δ., που διαθέτει 158 βουλευτές, θα μπορέσει να εκλέξει μόνη της Πρόεδρο στις αρχές του 2020.

Εδώ υπάρχουν πολλά σενάρια- αν και διαψεύδονται από όλες τις πλευρές- σύμφωνα με τα οποία θα μπορούσε να υπάρξει μια  συμφωνία πακέτο μεταξύ της Ν.Δ. και του ΚΙΝΑΛ για την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας και την αλλαγή του εκλογικού νόμου.

Πώς θα μπορούσε να γίνει αυτό;

Με βάσει το άρθρο 54 του Συντάγματος η οποιαδήποτε αλλαγή του εκλογικού νόμου εφαρμόζεται στις μεθεπόμενες εκλογές, εκτός αν ψηφιστεί από 200 βουλευτές. Ομως, το άρθρο 54 πρόκειται επίσης να αναθεωρηθεί, αλλά σε αυτήν την περίπτωση η αναθεώρησή του απαιτεί 180 βουλευτές και όχι 151.

Επομένως αν 180 βουλευτές δηλαδή ΝΔ-ΚΙΝΑΛ αναθεωρήσουν το άρθρο 54 και μειώσουν τον αριθμό βουλευτών που απαιτείται για την άμεση εφαρμογή ενός νέου εκλογικού νόμου  σε 180 από 200, τότε στις επόμενες εκλογές δεν θα εφαρμοστεί η απλή αναλογική, αλλά ο νέος νόμος που θα χρειάζεται μόνο 180.

Σε αυτό το σενάριο θα πρέπει να συμφωνηθεί η εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας στη συνέχεια να αναθεωρηθεί του άρθρου 54 και μετά να ψηφιστεί  ο νέος εκλογικός νόμου.

Με αυτό το σενάριο ξεκλειδώνει το 101 ΣΥΡΙΖΑ-ΚΚΕ και μπορεί η κυβέρνηση να «κάψει» την απλή αναλογική.

Ωστόσο, ο πρωθυπουργός σε σχετική ερώτηση στη ΔΕΘ απάντησε ότι δεν θα «παίξει» με το Σύνταγμα.

Παράλληλα με αυτές τις διεργασίες τρέχουν και άλλα σενάρια με πολιτικούς παρατηρητές να δίνουν κάποιες πιθανότητες  να οδηγηθούμε σε πρόωρες εκλογές με πρωτοβουλία του κ. Μητσοτάκη, ο οποίος έχοντας τη μέγιστη αποδοχή να φλερτάρει με αυτό το σενάριο για να «κάψει» την απλή αναλογική.

Όσο η κυβέρνησή έχει αδιαμφισβήτητο αέρα υπεροχής, μπορεί να έχει και την πρωτοβουλία των κινήσεων. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις που βρίσκουν ευήκοα ώτα στην Κουμουνδούρου συνδυαστικά με την απλή αναλογική βλέπουν ως πιθανό το σενάριο προώρων εκλογών το 2020.

Και αυτό γιατί θα έχει να αντιμετωπίσει εσωτερικά προβλήματα από προεδρική εκλογή με την προϋπόθεση ότι δεν θα ανανεώσει την θητεία του Προκόπη Παυλόπουλου και δεν θα προτείνει τον ΄Αντώνη Σαμαρά.

Δεύτερον, για το 2020 το δημοσιονομικό κενό που θα χρειαστεί να καλύψει είναι τουλάχιστον ένα δισ. Αυτό το κενό σύμφωνα με τους ίδιους αναλυτές μπορεί να φτάσει και να ξεπεράσει τα 2 δισ. το 2021, άρα θα αναγκαστεί να πάρει σοβαρά μέτρα περικοπών.

Δεδομένου ότι τώρα είναι απόλυτος κυρίαρχος, ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα εξετάσει το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών στον έναν χρόνο πριν προλάβει να αρχίσει η φθορά του και κάποιοι υποστηρίζουν ότι δεν θα κάνει το λάθος του πατέρα του να μην τις κάνει και να εγκλωβιστεί στην απλή αναλογική.  

Όλα τα παραπάνω σενάρια είναι σε γνώση του Μεγάρου Μαξίμου που τα διαψεύδει κατηγορηματικά. 

• Κυριάκος Μητσοτάκης