Στέιτ Ντιπάρτμεντ για διερευνητικές επαφές: Αφορούν θέματα θαλάσσιας οριοθέτησης

Οι ΗΠΑ χαιρετίζουν την επανάληψη των διερευνητικών συνομιλιών Ελλάδας-Τουρκίας, οι οποίες θα έχουν ως αντικείμενο θέματα θαλάσσιας οριοθέτησης, σημειώνει το Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Όπως εξήγησε ο εκπρόσωπος του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών, η Ουάσιγκτον εκτιμά ότι οι συνομιλίες έχουν τη προοπτική να οδηγήσουν στον περιορισμό των περιφερειακών εντάσεων.

«Οι Ηνωμένες Πολιτείες υποστηρίζουν όλες τις προσπάθειες μείωσης των εντάσεων στην Ανατολική Μεσόγειο και χαιρετίζουν τις πληροφορίες ότι η Ελλάδα και η Τουρκία είναι έτοιμες να ξεκινήσουν διερευνητικές συνομιλίες πάνω σε θέματα θαλάσσιας οριοθέτησης. Αυτές οι συνομιλίες έχουν τη δυνατότητα να συμβάλουν στη μείωση των περιφερειακών εντάσεων», σημείωσε χαρακτηριστικά.

«Κλείδωσε» η ημερομηνία για τις διερευνητικές

Ο κύβος μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας ερρίφθη για τις διερευνητικές επαφές, με το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών να ανακοινώνει την επανέναρξή τους στις 25 Ιανουαρίου, πέντε ημέρες  μετά την ορκωμοσία του νέου προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν. Σταθερή θέση της ελληνικής πλευράς παραμένει ότι αντικείμενο των διαπραγματεύσεων μπορεί να αποτελέσει μόνο η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης, ωστόσο προβληματισμό εξακολουθούν να προκαλούν οι τοποθετήσεις Τούρκων αξιωματούχων, οι οποίοι ανοίγουν τη βεντάλια των ζητημάτων.

Σύμφωνα με ανακοίνωση που εξέδωσε το βράδυ της Δευτέρας το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών, ο 61ος πρώτος γύρος των διερευνητικών επαφών θα λάβει χώρα στην Κωνσταντινούπολη, στις 25 Ιανουαρίου 2021.

Όπως επισήμαναν διπλωματικές πηγές «η τουρκική πλευρά επικοινώνησε με την ελληνική πλευρά και πρότεινε όπως η διεξαγωγή του 61ου γύρου των Διερευνητικών Επαφών λάβει χώρα στην Κωνσταντινούπολη στις 25 Ιανουαρίου 2021. Η ελληνική πλευρά αποδέχθηκε την πρόσκληση».

Λίγα λεπτά μετά την ανακοίνωση του ελληνικού ΥΠΕΞ και το τουρκικό ΥΠΕΞ ανακοίνωσε την επανέναρξη των συνομιλιών στο πλαίσιο των διερευνητικών επαφών.

Press Release Regarding the Exploratory Talks Between Turkey and Greece https://t.co/IaBohn7E3K pic.twitter.com/ovyq0bpBGC

— Turkish MFA (@MFATurkey) January 11, 2021

Για το θέμα υπήρχε γραμμή επικοινωνίας της διπλωματικής συμβούλου του πρωθυπουργού, Ελένης Σουρανή με τον εκπρόσωπο του Τούρκου προέδρου Ιμπραήμ Καλίν, αλλά και γραμμή επικοινωνίας των γενικών γραμματέων των υπουργείων Εξωτερικών των δύο χωρών. 

Οι διερευνητικές επαφές έχουν ξεκινήσει από το «μακρινό» 2002. Άνθρωποι που ήταν στις διερευνητικές το 2002 – 2003 ανέφεραν μάλιστα ότι οι χώρες είχαν φτάσει πολύ κοντά σε συμφωνία, για να καταρρεύσουν οι συνομιλίες το Μάρτιο του 2016. 

Διαπραγματευτής για την ελληνική πλευρά είναι ο πρέσβης Παύλος Αποστολίδης, ο οποίος εκπροσωπεί την Αθήνα από τα τέλη του 2010, ενώ από την απέναντι πλευρά διαπραγματευτής αναμένεται να είναι ο πολιτικός διευθυντής του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών Τσαγατάι Ερτσιγές.

Πάντως, όπως διαμηνύει η Αθήνα σε κάθε τόνο, αυστηρή ατζέντα στις διερευνητικές είναι ο καθορισμός θαλάσσιων ζωνών, υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ. Δεν είναι διαπραγμάτευση οι διερευνητικές είναι το πρελούδιο της διαπραγμάτευσης, ώστε να γίνει κατανοητή η δυνατότητα σύναψης συνυποσχετικού που θα στείλει τη διαφορά στο Δικαστήριο της Χάγης τονίζεται.

Πέρασαν πέντε χρόνια και Ελλάδα- Τουρκία θα ξανακαθίσουν και πάλι στο τραπέζι των διερευνητικών επαφών προκειμένου να καταγράψουν τις διαφωνίες τους.
Ο πρώτος γρίφος που θα πρέπει να απαντηθεί είναι, τι θα συζητήσουν παραμένει καθώς από τη μια η Αθήνα επιμένει ότι μόνο αντικείμενο των συνομιλιών είναι η οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών (ΑΟΖ, υφαλοκρηπίδα), ενώ την ίδια στιγμή η Άγκυρα μιλάει για διάλογο χωρίς προϋποθέσεις και προαπαιτούμενα.
 
Το διπλωματικό παρασκήνιο από ΗΠΑ, Γερμανία, ΕΕ και ο ρόλος της Αλβανίας
 
Προφανώς και δεν ήταν καθόλου τυχαία η πρόσκληση του Μεβλούτ Τσαβούσογλου για διάλογο που επισημοποιήθηκε και οριστικοποιήθηκε η έναρξη των διερευνητικών επαφών μετά την απάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη ότι θα πρέπει «να σταματήσουμε να παίζουμε τις κουμπάρες και να ορίσουμε ημερομηνίες».
 
Το κλίμα διαμορφώθηκε μέσω των διεθνών διπλωματικών καναλιών όπως έδειξε η κινητικότητα των τελευταίων εβδομάδων με τον Ταγίπ Ερντογάν να έχει επαφές με την πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και τον ύπατο εκπρόσωπο Εξωτερικών της ΕΕ Ζοζέπ Μπορέλ καθώς και των επαφών Τσαβούσογλου με τον προεδρεύοντα της ΕΕ Αντόνιο Κόστα, με τον οποίο μάλιστα χθες ο κ. Μητσοτάκης είχε συνομιλίες στη Λισαβόνα.
 
Ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου δήλωσε ότι «οι ΗΠΑ και η Γερμανία, προειδοποίησαν την Ελλάδα να ξεκινήσει διερευνητικές συνομιλίες το συντομότερο δυνατόν», ενώ την ίδια στιγμή ο εκπρόσωπος της Κομισιόν Πήτερ Στάνο δήλωνε ότι η ΕΕ περιμένει την έναρξη των συνομιλιών ενώ ο Πορτογάλος πρωθυπουργός κ. Κόστα υποδεχόμενος τον κ. Μητσοτάκη ξεκαθάρισε ότι στόχος της πορτογαλικής προεδρίας της ΕΕ είναι το Μάρτιο στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να έχει αλλάξει το κλίμα και η συζήτηση για τις ευρωτουρκικές σχέσεις να μην γίνει στη βάση της επιβολής κυρώσεων αλλά μιας άλλης ατζέντας και σχέσης με την Τουρκία.
Ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών αναφέρθηκε στην πρωτοβουλία από τον πρωθυπουργό της Αλβανίας Έντι Ράμα για συνάντηση στα Τίρανα μεταξύ του Νίκου Δένδια και Τούρκου ομολόγου του και επανέλαβε την πρόσκληση για συνάντηση στην Αλβανική πρωτεύουσα.
Άλλωστε καθόλου τυχαίο δεν ήταν ότι o πρωθυπουργός της Αλβανίας βρέθηκε την Παρασκευή στην Αθήνα όπου είχε συνομιλίες με τον Κυριάκο Μητσοτάκη και το Νίκο Δένδια ερχόμενους ουσιαστικά από την Άγκυρα ύστερα από διήμερο ταξίδι κατά το οποίο είχε επαφές με τον Ταγίπ Ερντογάν και την τουρκική ηγεσία.
Την ώρα που Ελλάδα και Αλβανία έχουν συμφωνήσει να προσφύγουν στην Χάγη για την οριοθέτηση της ΑΟΖ ενώ βρίσκεται στην ελληνική βουλή για κύρωση η επέκταση στο Ιόνιο των χωρικών υδάτων στα 12 μίλια.
 

• Στέιτ Ντιπάρτμεντ
• Τουρκία