Ανώτερος αξιωματούχος: Στην Ουάσινγκτον το αποφασιστικό βήμα για χρέος – αξιολόγηση

Λίγες ώρες πριν αναχωρήσουν για την κρίσιμη Εαρινή Σύνοδο του ΔΝΤ στην Ουάσιγκτον οι Ευκλείδης Τσακαλώτος και Γιώργος Χουλιαράκης, ανώτερος κυβερνητικός αξιωματούχος μίλησε στο Newpost για την πορεία της διαπραγμάτευσης και τις προσδοκίες της κυβέρνησης.

«Πάμε στην Ουάσιγκτον για να γίνει μια σοβαρή τεχνική συζήτηση για τις μεσοπρόθεσμες ρυθμίσεις του χρέους. Προφανώς δεν θα γίνουν ανακοινώσεις. Αλλά είμαστε αισιόδοξοι ότι στην Ουάσιγκτον θα γίνει το αποφασιστικό βήμα ενόψει του επόμενου Eurogroup όπου θα κλείσει η β αξιολόγηση. Στόχος της κυβέρνησης είναι να κλείσει η συμφωνία με την Ελλάδα να αποκομίζει τη μέγιστη δυνατή ελάφρυνση του χρέους.»

Η ρύθμιση του χρέους

Αφετηρία της διαπραγμάτευσης είναι η απόφαση του Eurogroup στης 24 Μαΐου 2016 σύμφωνα με την οποία, το ετήσιο κόστος εξυπηρέτησης του χρέους δεν πρέπει να υπερβαίνει μεσοπρόθεσμα το 15% του ΑΕΠ. Από εκεί και πέρα είναι ζητούμενο ποιο μέρος του χρέους θα πληρώσει η Ελλάδα και ποιο θα προέλθει από αναχρηματοδότηση των δανείων, δηλαδή για πόσο χρονικό διάστημα θα πρέπει να επιτευχθούν πλεονάσματα 3,5%. 

Η ελληνική πρόταση είναι είτε πλεονάσματα 3,5% για τρία χρόνια είτε 3% για πέντε χρόνια –το τελικό κόστος θα είναι το ίδιο. Η «συμβιβαστική» πρόταση Σόιμπλε είναι 3,5% για 5 χρόνια, αλλά συμπεριλαμβάνει σε αυτά και το 2018. Επομένως 4, κάτι που δείχνει ότι οι δύο πλευρές είναι κοντά.

Σε ό,τι αφορά τον τρόπο ρύθμισης του χρέους, μια ιδέα της ελληνικής πλευράς είναι η επιμήκυνση των ωριμάνσεων των δανείων για 10 χρόνια. Πάντως το βασικό επίδικο μεταξύ ΔΝΤ και Γερμανίας αυτή τη στιγμή είναι η σαφήνεια της περιγραφής των ρυθμίσεων. Η Γερμανία επιδιώκει οι αποφάσεις να είναι όσο πιο ασαφείς γίνεται, το ΔΝΤ το ακριβώς το αντίθετο.

Το QE και η ανάπτυξη

Για την κυβέρνηση η συμμετοχή της Ελλάδα στο Πρόγραμμα Ποσοτικής Χαλάρωσης (QE) αποτελεί την εκ των ουκ άνευ προϋπόθεση για να κλείσει η συμφωνία με τους δανειστές. Επειδή δεν υπάρχει QE χωρίς χρέος, δεν υπάρχει και συμφωνία χωρίς χρέος.

Ρωτήσαμε τον ανώτερο κυβερνητικό αξιωματούχο αν έχει πλέον νόημα μια τόσο καθυστερημένη συμμετοχή στο QE –τον Ιούνιο στην καλύτερη περίπτωση. «Βεβαίως», ήταν η απάντησή του. «Το QE είναι ορόσημο γιατί:

• Θα δώσει ανάσα ρευστότητας στις τράπεζες, σταθεροποιώντας το τραπεζικό σύστημα.
• Θα ενισχύσει την εμπιστοσύνη των καταθετών για να επιστρέψουν και άλλες καταθέσεις στις ελληνικές τράπεζες.
• Θα δώσει σήμα στους διεθνείς επενδυτές ότι η ελληνική οικονομία είναι πλέον μια κανονική σταθερή οικονομία της ΕΕ όπου οι επενδύσεις τους δεν κινδυνεύουν.»

Ρωτήσαμε τον αξιωματούχο αν όντως υπάρχουν ξένες επενδύσεις σε αναμονή της αξιολόγησης και αν είναι εφικτός πλέον ο στόχος της ανάπτυξης μετά την καθυστέρηση της συμφωνίας. «Η απάντηση στο πρώτο ερώτημα είναι καταφατική. Σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη είναι απολύτως εφικτός ένας στόχος της τάξης του 2%.»

Τα πλεονάσματα

Γιατί όμως το πλεόνασμα του 2016 κλείνει παραπάνω από 3,5% του ΑΕΠ ενώ ο μνημονιακός στόχος ήταν 0,5%. Γιατί 3% παραπάνω λιτότητα από όση ζήτησαν οι δανειστές;  Σύμφωνα με τον αξιωματούχο, το ΔΝΤ υποεκτιμάει συστηματικά την απόδοση τόσο των παραμετρικών μέτρων (περικοπές κτλ) όσο και των μη παραμετρικών (φορολογικοί έλεγχοι κτλ). Το αποτέλεσμα είναι να απαιτεί περισσότερα μέτρα από όσα χρειάζονται.

Το βέβαιο είναι ότι κρατικά έσοδα αυξήθηκαν από την αλματώδη άνοδο του πλαστικού χρήματος, την εξαιρετική απόδοση του ΦΠΑ σε νησιά όπως η Μύκονος, Σαντορίνη και η Ρόδος, καθώς και από την επιτάχυνση των ελέγχων χάρη στα νέο λογισμικό της Γενικής Γραμματείας Εσόδων. Είναι αυτονόητο ότι η αφετηρία για την επίτευξη των πλεονασμάτων είναι η δρακόντεια συγκράτηση των δαπανών.

Το «αριστερό αποτύπωμα»

Ρωτήσαμε τον αξιωματούχο ποιο είναι όμως το «αριστερό αποτύπωμα» στην οικονομική πολιτική που υποσχέθηκε ο ΣΥΡΙΖΑ; Δεν είναι λίγοι αυτοί που υποστηρίζουν ότι όσα γίνονται σήμερα θα μπορούσαν να είχαν γίνει από τον κ. Σαμαρά στα τέλη του 2014 αν δεν τον πίεζε ασφυκτικά ο ΣΥΡΙΖΑ.

«Ο Σαμαράς δεν θα έδινε ποτέ Εθνική Σύνταξη χωρίς εισοδηματικά κριτήρια. Δεν θα διοχέτευε στην ανάπτυξη το 50% των εσόδων του Ταμείου Αποκρατικοποιήσεων. Δεν θα πάλευε και, πολύ περισσότερο, δεν θα πετύχαινε να μην αυξηθεί το όριο των ομαδικών απολύσεων, καθώς και να επανέλθουν οι αρχές της επεκτασιμότητας και της ευνοϊκότερης ρύθμισης στις συλλογικές συμβάσεις Αλλά και στα θέματα της «μικρής πολιτικής» (πλην μεγάλης για τις τοπικές κοινωνίες) είναι σαφής η διαφορά. Θα έδινε η ΝΔ στους δήμους τα Λιπάσματα ή τη μεγάλη έκταση πίσω από το Νομισματοκοπείο;»

• Eurogroup
• Γιώργος Χουλιαράκης
• ΔΝΤ
• Ευκλείδης Τσακαλώτος